باشگاه خبرنگاران قزوین - ندا خویینی نویسنده، اسطوره شناس و شاهنامه پژوه قزوینی گفت: هر ماه در ایران باستان به نام یک "امشاسپند" یا الهه‌های زرتشتی اختصاص دارد، مردم هنگامی که نام یک روز با نام آن ماه یکی می‌شد، آن روز را به جشن و پایکوبی می‌پرداختند و در آن برای خویشان و نزدیکان نیایش خوانده و دعا می‌کردند، در واقع این جشن‌ها مردم را کنار یکدیگر جمع می‌کرد تا از حال یکدیگر باخبر شوند و کسی دوران سختی را نگذراند، جشن فروردینگان یا فرودگ مختص به فره وهر (فروهر) نماد ایرانیان باستان است.
وی ادامه داد: جشن فروردینگان به عید (Toussaint) نزد عیسویان کاتولیک نیز شباهت داشته که اول ماه نوامبر و عید اموات شمرده می‌شود، در آن روز از درگذشتگان یاد کرده و مزار آنان را با گل می‌آرایند، ایرانیان باستان نیز در جشن فروردینگان به آرامگاه درگذشتگان رفته و احسان و انفاق کرده و بو‌های خوش به آتش می‌نهادند و هفت جور میوه خشک از قبیل خرما، انجیر، سنجد و کشمش که در اصطلاح "لرک" نام دارد را تهیه کرده بین مردم تقسیم می‌کردند، لرک مخلوطی از هفت میوه خشک خام مانند پسته خام، بادام خام، فندق خام، برگه انجیر خشک، خرما و توت بوده که ترکیبات آن در مناسبت‌های مختلف تغییر می‌کند.
این کارشناس عنوان کرد: همچنین در این روز نانی به نام «درون» که در اوستا به آن "دره ئونه" گفته می‌شود، نان گردی به نام "سورک" را که از روغن کنجد تهیه شده، به مردم نذری می‌دهند به طور کلی در این روز هر کس نذری دارد، نذرش را میان مردم پخش می‌کند.
به گفته وی، علاوه بر لرک، «میزد» نیز برای انجام مراسم آماده می‌شود، «میزد» عبارت از میوه‌های‌تر و خوراکی‌هایی بود که برای تشریفات در این مراسم استفاده می‌شود.
خویینی افزود: نیرو‌های معنوی انسان طبق باور‌های ایران باستان پنج نیرو بود که در اوستا از آن بدین ترتیب سخن رفته است: آهو (جان)، دئنا (وجدان)، بئوذ (نیروی شناساگر)، اورون (روان) و فروشی (فروهر)، طبق باور‌ها فروهر پیش از خلقت هر انسان وجود داشته در واقع پاسبان انسان است و هرگز به گناه آلوده نشده و پس از مرگ هم انسان را با پاکی اولیه ترک می‌کند.
وی ادامه داد: فروردین به معنای «فروهرها» و ماه فروردین در اصل ماه فروهرها بوده و این جشن در نکوداشت فروهرهاست، "فروهر" (Frawahr) صورت اوستایی آن"فروشی" (Fravashi) " و صورت فارسی باستان آن "فرورتی" (Fra-vrti) است، فروهر یا فروشی بخشی از وجود مینوی انسان است که روح محافظ اوست.
هر بدی که آدمی در زمین انجام دهد، بر "خود آسمانی" او تاثیر نمی‌گذارد و فقط وجود زمینی انسان است که به سبب گناهانش رنج می‌برد، به عبارت دیگر، فروهر روح پاسبان آدمی بوده که پیش از تولد وجود دارد و پس از مرگ نیز باقی می‌ماند، روان پس از مرگ به فروشی خود می‌پیوندد و از آنجا که فروهرها یکسره پاکند، از یاوران نیرو‌های اهورایی به شمار می‌آیند و اهورامزدا را در نبرد با اهریمن یاری می‌کنند.
خویینی بیان کرد: عقیده به "فروشی"، باوری پیشا زرتشتی و متعلق به دوران آریایی‌هاست، در اساطیر هند نیز باوری مشابه با نام "پیتار" (Pitara) وجود دارد و جشن مربوط به آنها را "موکتاد" (Muktad) " می‌نامند، زمان بازگشت فروهرها به زمین نیز در نوروز و ماه فروردین با زمانی که در دیگر تمدن‌های هند و اروپایی برای این واقعه قایل بودند (نیمه ماه مارس) تطبیق می‌کند. این باوری که محکم و با قدرت به دین زرتشت راه یافت کاملاً رنگ دینی به خود گرفته است.
وی اضافه کرد: براساس باور‌های اساطیری ایرانیان، فروشی‌ها یا فروهرها وظیفه توزیع آب را بر دوش دارند و از این منظر، همکار خرداد، امشاسپند موکل بر آب، هستند.
همچنین در نبرد "تیشتر"، ایزد باران، با "اپوش"، دیو خشکسالی، یاری‌رسان تیشترند، شاید همین ارتباط سبب شده که در روز فروردینگان قزوینی‌ها مراسم باران طلبی و آب خواهی را با نام مراسم پنجاه بدر برگزار کنند؛ که از آیین‌های دیرپای ایران است.
نویسنده، اسطوره شناس و شاهنامه پژوه قزوینی اظهار داشت: در حال حاضر زرتشتیان فروردینگان را با نثار هدایا به فروهر درگذشتگان انجام می‌دهند و اوراد و دعا و بخش‌هایی از اوستا توسط موبد برای شادی فروهر درگذشتگان خوانده می‌شود، باید خاطر نشان شود که در حال حاضر زرتشتیان هم مردگانشان را دفن می‌کنند و اجازه ندارند آنها را در فضای باز رها کنند.
جشن فرودینگان به عنوان یک یادبود متناقض نما، یعنی جشن گرفتن برای درگذشتگان، در فرهنگ‌های دیگر جهان نیز وجود دارد که از نمونه‌های آن می‌توان به "جشن مردگان" در کشور مکزیک نیز نام برد.
منبع: ایرنا