باشگاه خبرنگاران جوان؛ کیمیا قلی‌پور - بنابر آمار اعلامی در حال حاضر میزان بارش‌های کشور نسبت به متوسط بلندمدت حدود ۴۰ درصد و نسبت به سال گذشته حدود ۱۵ درصد کاهش داشته است. این کاهش بارش‌ها تأثیر مستقیمی بر ورودی سدهای کشور گذاشته، به‌طوری که ورودی آب به سدها نسبت به بلندمدت ۴۱ درصد و نسبت به سال گذشته ۲۹ درصد کمتر شده است.
باید اشاره کرد موجودی آب سدهای لتیان ۱۲ درصد، سد ماملو ۱۲ درصد و سد لار در بدترین وضعیت ممکن یک درصد و سد کرج که همیشه پر آب بوده به هفت درصد رسیده است، همچنین ۱۹ استان ایران در گیر تنش آبی و در گیر بحران خشکسالی شدند.
عقب‌ماندگی در بارش‌ها و شرایط هشدار آمیز سدهای کشور که فیروز قاسم‌زاده مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور با اشاره به تأثیر گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی بر منابع آبی ایران گفت: گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی به‌عنوان یک چالش عظیم، گریبانگیر ساکنین کرۀ زمین شده است. امروزه تمام دولت‌ها درجه‌ای از آثار تغییرات اقلیمی را درک می‌کنند و در برنامه‌های کوتاه مدت و بلند مدت خود به دنبال مقابله با آثار آن و یا سازگاری با شرایط جدید هستند.
او وقوع خشکسالی و کاهش آب در دسترس را از ملموس‌ترین آثار گرمایش زمین خواند و افزود: این نتایج ناشی از آن است که بخش عمده‌ای از آب موجود در چرخه هیدرولوژیکی به‌صورت بخار در جو باقی مانده و تبدیل به بارش نمی‌شود تا ساکنین زمین از آن بهره‌مند شوند.
قاسم‌زاده با بیان اینکه آثار این اتفاق در کشور ایران در سال‌های اخیر مشهود بوده است، گفت: براساس شاخص خشکسالی بلندمدت، کشور ایران بیش از ۲۰ سال است که در یک دوره خشک قرار گرفته است و در ۵ سال اخیر نیز با کاهش بارش جدی نسبت به شرایط نرمال مواجه بوده است.
مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور اضافه کرد: آنچه که شرایط را سخت کرده، وقوع خشکسالی هیدرولوژیکی است؛ به طوری که به‌دلیل کاهش بارش، رواناب رودخانه‌ها و نفوذ به آبخوان‌های زیرزمینی کاهش یافته، رودخانه‌ها خشک شده‌اند و تراز آب زیرزمینی به طور مداوم در حال کاهش است و به نوعی کاهش بارش‌ها منجر به کاهش در آب تجدیدپذیر شده است.
قاسم‌زاده، کاهش ذخایر سدها و کاهش آبدهی آبخوان‌ها را از جمله نتایج خشکسالی هیدرولوژیکی خواند که منجر به وقوع تنش در بخش‌های مختلف مصرف از جمله شرب، کشاورزی و محیط زیست شده است.
ضرورت مدیریت هوشمند مصرف آب
در ادامه هم محمد جواد زارعیان مدیر پژوهشکده مطالعات و تحقیقات منابع آب موسسه تحقیقات آب در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: با وجود مدیریت دقیق بر خروجی سدها، در حال حاضر تنها ۴۴ درصد از ظرفیت مخازن سدهای کشور پر است که این مساله موجب ایجاد محدودیت در منابع آب شده است. در شهر تهران نیز شرایط بحرانی‌تر بوده و تنها ۱۴ درصد از مخازن کل سدها آب دارند، که نشان‌دهنده‌ی نیاز به مدیریت مصرف بهینه و هوشمندانه در این شرایط است.
باید از میزان مصرف آب ۲۵ درصد کاسته شود
کاهش بارش‌ها و ورودی سدهای کشور که ضرورت مدیریت مصرف را افزایش داده است و در همین زمینه هم عیسی بزرگ‌زاده سخنگوی صنعت آب کشور بیان کرد: به طور کلی سازمان برنامه و بودجه کمک کند طرح‌های اضطراری آب را به نتیجه برسانیم همچنین مدیریت مصرف هم یکی دیگر از راهکار‌های تنش آبی محسوب می‌شود راهکار اصلی، مدیریت مصرف و مدیریت منابع است به طوری که ۲۵ درصد از میزان مصرف باید کاسته شود.
در ادامه هم محمد جواد زارعیان مدیر پژوهشکده مطالعات و تحقیقات منابع آب موسسه تحقیقات آب در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان می‌گوید: با توجه به کاهش منابع آبی، مدیریت مصرف آب در ایام نوروز امسال از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. اگر مصرف کنترل نشود، احتمال تشدید محدودیت‌ها در تابستان و سال آتی وجود دارد. باید روش‌های ساده مدیریت مصرف آب خانگی رو مدنظر قرار داد. به عنوان نمونه از شست‌وشوی حیاط و پارکینگ با آب فراوان پرهیز شود، شیر آب را هنگام شست‌وشو و نظافت بی‌جهت باز گذاشته نشود، از مواد شوینده‌ای استفاده شود که نیاز به آب‌کشی کمتری دارند، هنگام شست‌وشوی خودرو، از روش‌های کم‌مصرف‌تر مانند کارواش‌های مجهز به بازیافت آب استفاده شود و زمان حمام و شست‌وشوی ظروف کاهش داده شود تا آب کمتری هدر رود؛ نوروز امسال یک شرایط استثنایی را تجربه می‌کنیم و لازم است با مدیریت صحیح، حداقل آب شرب را برای تابستان حفظ کنیم.