باشگاه خبرنگاران جوان - با نزدیک شدن به سال نو خانه تکانی شب عید یکی از دغدغه‌های بسیاری از افراد است، اما گاهی اوقات خانه تکانی می‌تواند منجر به بروز حوادث ناگواری به خصوص برای خانم‌ها شود هر چند همه عوارض خانه تکان معموال برای یک فرد ایجاد نمی‌شود، اما به هر حال تنها کمی بی توجهی نسبت به نکات ایمنی می‌تواند شما را دچار مشکلاتی جدی کند و عوارض جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد البته با رعایت برخی نکات ایمنی به راحتی می‌توان از آسیب‌های احتمالی آن جلوگیری کرد؛ بنابراین پیشگیری از عوارض خانه تکانی اهمیت زیادی دارد.
آسیب‌ها و خطرات احتمالی:
درد مچ دست
کمردرد
خطر سقوط از ارتفاع و در سطح همطراز
خطراگزما و حساسیت‌های پوستی
خطر مسمومیت
خطر برق گرفتگی
خطرآسیب کودکان
درد مچ دست
مهم‌ترین عامل شست و شوی زیاد است، چون در این ایام خانم‌ها می‌خواهند بیشترین کار را در کمترین زمان انجام دهند که در مورد مچ دست ممکن است غیر از درد علائمی مثل گِزگِز یا بی حس شدن انگشتان دست در نیمه‌های شب بروز کند که در صورت بروز این مشکل باید به پزشک مراجعه کرد و از درمان‌های دارویی و فیزیوتراپی بهره گرفت.
خطر شایع کمردرد
عامل کمردرد معمولا بلند کردن اسباب و اثاثیه سنگین منزل، حمل نادرست اجسام سنگین و حرکت ناگهانی در ناحیه کمر است. گرفتگی یا اسپاسم عضلانی هم می‌تواند از علل شایع کمردرد محسوب می‌شود. در بیشتر موارد، فشار‌ها و استرس‌های مختلفی در طول زمان بر روی کمر وجود دارد که درحالت‌های خاصی مثل حرکت ناگهانی یا بلند کردن یک جسم سنگین باعث شروع یا تشدید درد می‌شود.
چند توصیه برای پیشگیری از کمردرد:
- در طول خانه تکانی، از بلند کردن اسباب و اثاثیه سنگین منزل پرهیز کنید و به جای این کار، از شیوه‌های جایگزین مانند هل دادن یا کشیدن استفاده کنید.
- قبل از بلند کردن یک جسم سنگین، دقیقا مشخص کنید که می‌خواهید آن را کجا بگذارید و همیشه هنگام حمل جسم سنگین یادتان باشد که آن را نزدیک به بدنتان نگه دارید.
- فقط اسباب و اثاثیه‌ای را بلند کنید که وزن مناسبی دارند و اگر نیاز به کمک داشتید، تعارف را کنار بگذارید و حتما از یک یا چند نفر کمک بگیرید.
- از بلند کردن یک جسم سنگین و چرخیدن به طور همزمان خودداری کنید. اگر هنگام حمل یک جسم سنگین نیاز به چرخیدن داشتید، یادتان باشد که از کمر نچرخید؛ روی پاهایتان بچرخید.
- وقتی می‌خواهید جسم سنگینی را روی زمین بگذارید، به جای خم کردن کمر، زانوهایتان را خم کنید و جسم را روی زمین قرار دهید.
- موقع بلند کردن یک جسم سنگین از روی زمین یا موقع جابه جا کردن آن، پشتتان را صاف نگه دارید و قوز نکنید؛ زانوهایتان را خم کنید و برای تحمل وزن آن جسم، به عضلات پای تان تکیه کنید. این کار موجب می‌شود فشار ناشی از جسم سنگین، به جای کمر، به مفصل ران شما منتقل شود و گرفتگی عضلانی و درد ناگهانی عضلات مخصوصا کمردرد به سراغتان نیاید.
- موقع بلند کردن اجسام سنگین، بهتر است اول پا‌های تان را به اندازه عرض شانه‌ها باز کنید و سپس جسم مورد نظر را بلند کنید. این کار باعث حفظ تعادل بدن می‌شود.
- هیچ وقت نباید اشیای سنگین را به طور ناگهانی و سریع از زمین بلند کرد و هرگز در حالی که جسمی را با یک دستتان بلند کرده‌اید، سعی نکنید با دست دیگرتان جسم سنگین دیگری را بلند کنید. اگر اصرار دارید که هر دو جسم را به طور همزمان حمل کنید، ابتدا باری را که در یک دستتان هست، زمین بگذارید و سپس هر دو جسم را همزمان با هم بلند کنید.
- وقتی در حال تمیز کردن در و پنجره یا رنگ کردن دیوار هستید، برای دسترسی به نقاط دورتر، به جای آن که دست خود را به آن سمت دراز کنید، از صندلی یا نردبان استفاده کنید.
- وقتی در حال گردگیری یا تمیز کردن وان حمام هستید، به جای خم شدن بیش از حد از ناحیه کمر، سعی کنید آرام بنشینید و کار مورد نظرتان را انجام دهید.
- اگر به مدت طولانی مشغول کار در منزل هستید، مرتب و در فواصل منظم استراحت کنید و تا جایی که برایتان مقدور است به طور متناوب، تغییر وضعیت دهید.
- توصیه آخر به زنان خانه دار این است که نه تنها پیشنهاد همسر و فرزندانتان را برای کمک بپذیرید بلکه خودتان به آنها پیشنهاد کمک بدهید تا علاوه بر کاستن از فشار‌های مضاعف به جسمتان، موجب شوید مشارکت و دلسوزی بیشتری بر فضای خانوادهتان حاکم شود.
خانه تکانی و خطر سقوط از ارتفاع
استفاده از وسایل غیرایمن برای دسترسی به ارتفاع بالاتر و استفاده از زیرپایی‌هایی مانند جعبه و نردبان‌های نامطمئن، خطر سقوط از ارتفاع را افزایش می‌دهد. معمولا در طول ایام خانه تکانی، میزان حوادث ناشی از سقوط از ارتفاع به همین دلیل افزایش می‌یابد. موارد ضرب دیدگی و شکستگی دست و پا از صحنه‌های نسبتا رایجی است که در اورژانس‌ها دیده می‌شود.
سه توصیه برای پیشگیری از سقوط
- اگر می‌خواهید از نردبان یا چهارپایه استفاده کنید، ابتدا از سطح اتکای آن با زمین کاملا مطمئن شوید و حتی المقدور از نردبان‌های دو طرفه و استاندارد استفاده کنید.
- موقع پاک کردن شیشه‌ها و پنجره‌های منزل باید خیلی مراقب باشید و از رفتن روی نرده‌ها یا قرنیز‌های آن اکیدا خودداری کنید.
- هنگام شست و شوی بخش‌های فوقانی در، پنجره و دیوار، پس از هر ۲ تا ۳ دقیقه کار مداوم، مدت کوتاهی سرتان را پایین بیندازید و به سر و گردنتان استراحت دهید.
- مراقب سقوط در سطوح لیز باشید.
خانه تکانی و خطر اگزما
کار‌هایی را که معمولا یک خانم خانه دار در طول ایام خانه تکانی انجام می‌دهد، یک لحظه در ذهن مجسم کنید؛ تمیز کردن در و دیوار و پنجره، نظافت و گردگیری خانه، استفاده از انواع شوینده ها، آشپزی، حالا همه این کار‌های روزمره را بگذارید درکنار تعریق دست‌ها در زیر دستکش‌های لاستیکی که بسیاری از خانم‌های خانه دار، دست‌های شان در آن پوسته پوسته و قرمز می‌شود.
سه توصیه برای پیشگیری از اگزما
- استفاده از دستکش مناسب یکی از بهترین کار‌ها برای پیشگیری از اگزماست. سعی کنید تا آنجا که ممکن است، از تماس مستقیم دست‌های تان با انواع شوینده‌ها و پاک کننده‌ها خودداری کنید.
- پوشیدن یک دستکش نخی در زیر دستکش‌های لاستیکی یا استفاده از دستکش‌های دو لایه‌ای که لایه زیرین شان نخی و لایه رویی شان لاستیکی است در پیشگیری از این بیماری و درمان آن، موثر است. عدم رعایت همین نکته کوچک می‌تواند موجب بروز حساسیت‌های پوستی شود که درمانش هم وقت گیر است هم هزینه بر ضمن اینکه در این مواقع، حتی اگر دچار حساسیت هم نشوید، احتمالا پوست تان خشک و زبر خواهد شد.
- کمپرس کردن ناحیه مبتلا و استفاده از کرم‌های مرطوب کننده و نرم کننده هم روند درمان را تسریع می‌کند. برخی دارو‌های موضعی که ممکن است پزشک تان تجویز کند نیز می‌تواند در رفع خارش موثر باشد. در صورت بروز عفونت ثانویه، استفاده از آنتی بیوتیک مناسب برای پیشگیری از تشدید روند بیماری ضرورت پیدا می‌کند. اگر این نوع اگزما خیلی طول کشد و برای بیمار محدودیت ایجاد کند، ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان باشد.
خطر مسمومیت
تنگی نفس، آلرژی و حمله آسم از جمله مواردی است که در اورژانس‌ها در این ایام، بیشتر از سایر روز‌های سال، دیده می‌شود. بسیاری از زنان خانه دار برای شستشوی سرویس بهداشتی از مایعات شیمیایی نظیر انواع سفیدکننده و جوهرنمک استفاده می‌کنند و از آنجا که سرویس‌های بهداشتی معمولا در فضا‌هایی بسته و کوچک قرار دارند، قرار گرفتن در این فضا‌های بسته برای مدتی طولانی ممکن است آسیب فراوانی به ریه‌های این افراد وارد کند.
استفاده از این شوینده‌ها همچنین باعث تشدید بیماری در افراد مبتلا به بیماری‌های آسم و آلرژی می‌شود. ضمن اینکه بسیاری از مواد شوینده از اسیدیته استاندارد و مناسبی نیز برخوردار نیستند و ممکن است سبب تحریک چشم، پوست و ریه هایتان شوند.
چند توصیه برای پیشگیری از مسمومیت
حتی المقدور از مصرف مواد شوینده در فضا‌های بسته خودداری کنید. البته وجود هواکش و باز کردن در و پنجره نیز می‌تواند تا حد زیادی از بروز خطر‌های احتمالی جلوگیری کند. توصیه می‌شود هنگام استفاده از شوینده‌های شیمیایی، حتما ماسک بزنید یا از دستمالی ضخیم بر روی دهان و بینی تان استفاده کنید.
بخار متصاعد شده از ترکیب جوهرنمک و سفیدکننده بسیار خطرناک است؛ به ویژه برای چشم، پوست و ریه. توصیه می‌شود از ترکیب این دو ماده خودداری کنید. بهترین اقدام برای مسمومان ریوی، خارج کردن سریع فرد از محل سربسته و استفاده از هوای آزاد و تماس با اورژانس برای تجویز اکسیژن و مصرف دارو‌های ضدالتهابی است.
هیچ موقع مواد شوینده را با آب داغ مخلوط نکنید، چون که مواد شوینده به همراه بخار آب تبخیر شده و باعث مسمومیت به خصوص مسمومیت تنفسی می‌شود.
هرگز از بنزین به عنوان یک ماده شوینده یا پاک کننده استفاده نکرده و هرگز آن را داخل منزل نگهداری نکنید.
چنانچه قبلا از قلم سوسک کش و یا مورچه کش استفاده کرده‌اید، قبل از گردگیری و استفاده از جارو برقی آنها را توسط دستمال مرطوب تمیز کنید تا هنگام تنظیف اتاق‌ها باعث ایجاد گرد و غبار و انتشار آن در محیط نشوید.
خطر برق گرفتگی
شستشو و نظافت اجزای خانه، مولفه اصلی خانه تکانی است، اما وقتی پای این نظافت به لوازم برقی مانند لوستر، چراغ، روشنایی، کلید و پریز باز می‌شود، خانه تکانی خطر دیگری نیز خواهد داشت؛ خطر برق گرفتگی. یکی از علل شایع برق گرفتگی در روز‌های پایانی سال، عدم رعایت اصول ایمنی هنگام نظافت لوازم برقی است.
توصیه برای پیشگیری از برق گرفتگی
یادتان باشد که پیش از شروع به نظافت، ابتدا برق آن وسیله برقی را قطع کنید. حواستان به این نکته باشد که لوازم برقی به هیچ وجه نباید با آب تماس داشته باشند. از ریختن آب بر روی کلید، پریز و سیم برق هم اکیدا خودداری کنید.
در ایام خانه تکانی مراقب کودکان باشید
خطر مواجهه کودکان به ویژه کودکان نوپا با انواع مواد شوینده و شیمیایی در ایام خانه تکانی افزایش می‌یابد. کودکان به شدت در برابر این مواد آسیبپذیر هستند. علاوه بر این، والدین به علت گرفتاری، کمتر مراقب فرزندان شان هستند و این امر علاوه بر افزایش مسمومیت با انواع شوینده‌ها و سفیدکننده ها، موجب افزایش احتمالی انواع آسیب‌های جسمی برای کودکان می‌شود.
همچنین خطر انواع بریدگی، سوختگی‌ها و حتی سقوط یا بلع جسم خارجی، کودکان را در این ایام تهدید می‌کند؛ پس در این ایام حتی بیشتر از گذشته مراقب کودکان خود باشید.
در نهایت توصیه ما این است که برای پیشگیری از خطرات شایع در خانه تکانی‌ها باید روز‌های بیشتری به خانه تکانی اختصاص داده و همچنین کار‌ها به روز‌های متعدد تقسیم شود. مثلا یک روز شستشو نباشد و یک روز جابجایی وسایل. همچنین از فعالیت شدید بدنی خودداری و زمانی هم برای استراحت درنظر گرفته شود.
منبع: وزارت بهداشت