عبدالناصر همتی وزیر امور اقتصادی و دارایی در جلسه استیضاح که صبح امروز در مجلس شورای اسلامی گفت: کیست که نداند مشکلات مردم چیست. کسی که بر اقتصاد مسلط است چرا نداند تورم ۴۰ درصدی در هفت سال پیاپی چه مشکلاتی دارند. مردم قدرت خریدشان کاهش یافته است از من نخواهید اطلاعاتی بدهیم که دشمن شاد شود و کشور به خطر بیفتد و من در چارچوب منافع ملی صحبت میکنم.
وزیر اقتصاد بیان کرد: ما ذخایر عظیم نفت و گاز و امکانات و منابع انسانی عظیمی داریم و در این جنگ اقتصادی پیروز خواهیم شد.
همتی اظهار کرد: سال ۹۷ ماموریت چین را ۱۰ روزه برهم زدم تا مسئولیت بانک مرکزی را برعهده بگیرم تا مشکلات را حل کنیم. شرایط اقتصادی کشور در آن موقع سختتر از الان بود، اما ایستادیم. هفته پیش عربستان بودم و مسئولان صندوق بینالمللی پول گفتند که چگونه کشورتان هفت سال تحت تحریم تابآوریاش بالا رفته که من گفتم با ایستادگی مردم البته در سالهای گذشته ۱۰ میلیون نفر به زیر خط فقر رفتند.
وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: من از استیضاح استقبال میکنم، چون حق نمایندگان است و اگر شما را قانع نکردیم شما باید به وظیفه خود عمل کنید. این جلسه برای تقویت همدلی و همسویی در برابر چالشهای خارجی است. استیضاح جلوهای از پیشرفت سیاسی است. هیچکس نمیتواند بگوید به نمایندگان که انگیزهتان از استیضاح سیاسی است.
همتی گفت: مشکل اصلی تورم است البته نرخ تورم کاهشی شده و پارسال همین موقع ۴۲ درصد بوده و الان ۳۲ درصد شده پس ۱۰ درصد کاهشی شده است البته ۳۲ درصد هم خیلی بد است، اما رقم تورم خفیف میشود.
وزیر اقتصاد در ادامه در پاسخ به ۱۰ سوال مطرح شده در استیضاح گفت: از استیضاح استقبال میکنم. استیضاح حق نمایندگان مجلس است و ما موظف هستیم که شما را قانع کنیم. اگر نتوانستیم قانعتان کنیم، شما موظف به عمل وظیفه خود هستید. این جلسه را فرصتی برای تقویت همدلی و همسویی در مقابل چالشهای داخلی و خارجی میدانم و باید از این فرصت استفاده کنیم تا این چالشها را برطرف کنیم.
همتی با بیان اینکه ۴ سوال اول استیضاح به عملکرد تیم اقتصادی است که به آن پاسخ میدهم و نمیگویم به من ربطی ندارد، گفت: در یک چالشی با رسانه ها، صحبت میکردند و گفتند صبر کنید رییس بانک مرکزی توضیح میدهد و گفتم به من ربطی ندارد و ایشان توضیح میدهد؛ این بدان معنا نیست که پاسخگو نیستم. چرا از یک جمله من اینگونه برداشت میکنند که من پاسخگو نیستم. من وزیر اقتصاد و عضو دولت هستم و همه اعضای دولت به مردم و در ارتباط با عملکرد دولت پاسخگو هستند.
همتی اظهار کرد: دوستان میگویند همتی و بقیه برنامهای ندارند، اما مگر میشود برنامه نداشته باشیم. ما از ساعت ۶ صبح تا ساعت ۱۰ و ۱۱ شب مدام در جلسه بوده و مسائل کشور را پیگیری میکنیم.
وزیر اقتصاد اظهار کرد: در بازه بلندمدت، علت تورم رشد نقدینگی فراتر از رشد تولید است. در کوتاهمدت نوسانات نرخ ارز انتظارات تورمی ایجاد میکند و موجب تورم میشود، اما رشد نقدینگی ما ناشی از مسائلی است که از گذشته باقی مانده و هنوز هم وجود دارد.
همتی اضافه کرد: در ۵ ماه گذشته، ۸۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه ۱۴۰۳ را با اقدامات مختلف مانند استجازه از رهبر معظم انقلاب، فروش اوراق و پیگیری مالیات و خصوصی سازی تأمین کردهایم. میگوید وزارت اقتصاد کاری نمیکند، اما ۷۳ درصد از هزینههای جاری کشور توسط سازمان مالیاتی تأمین میشود.
وزیر اقتصاد تصریح کرد: بالای ۸۰ درصد هزینههای بودجه کشور را وزرات اقتصاد تامین میکند پس مگر وزارت اقتصاد میتواند کار نکند پس چگونه هزینههای جامعه تامین شود؟ یک ساعت پرداخت حقوقها عقب نیفتاده است مگر وزارت اقتصاد وظیفه دیگری دارد و وظیفه تامین مالی کشور با این وزارت خانه است.
همتی تاکید کرد: در قانون برنامه هفتم صراحتا تصویب شده است که بانک مرکزی از نظر عملیاتی مسئول کنترل ارز است. ریشه تورم به کسری بودجه و ناترازی بانکها و تجارت برمیگردد. آیا مقصر ناترازی بودجه وزیر اقتصاد است؟ دولت و مجلس و حکومت در ناترازی بودجه نقش دارند. با افتخار میگویم سازمان امور مالیاتی ۱۱۰۰ میلیارد تومان از بودجه را فراهم کرده است. ۹۰ هزار میلیارد تومان از مولد سازی محقق شده است.
وزیر اقتصاد بیان کرد: اقتصاد ایران با توجه به تورم مزمنی که دارد یک اقتصاد منابع محور و نفتی بوده است. ضعف نظارتی در بانکها جدی و وحشتناک است. موضوع نقدینگی فراتر از رشد تورم را بوجود میآورد. وقتی برجام اتفاق افتاد و صادرات نفت زیاد شد، رشد اقتصادی ما زیاد شد و تورم کاهش پیدا کرد. در ۲۰ سال اخیر در سه دوره در آستانه ابرتورم بودیم. سال ۹۷، ۹۹ و ۱۴۰۱. دو مورد از سالها در دوره خودم بود که در بانک مرکزی مقابل این تورم ایستادیم.
همتی تاکید کرد: جلوی تورم را خواهیم گرفت و آن را کنترل میکنیم. در حال حاضر به دنبال ایجاد ثبات پایدار در اقتصاد کلان کشور هستیم. به عنوان وزیر اقتصاد نمیتوانیم در مقابل رانت سکوت کنیم. وقتی دولت را تحویل گرفتیم نزخ ارز روند افزایشی پیدا کرده بود. اتفاقاتی که در سوریه و لبنان اتفاق افتاد کم چیزی نبود. ما بزرگترین رهبران مقاومت را از دست دادیم و ترامپ اعلام رسمی جنگ اقتصادی علیه ایران انجام داد. هنوز ۳۵ درصد از ارز صادرکنندهها برنگشته است. قیمت ارز واقعی نیست و ناشی از انتظارات تورمی است ارز ۹۰ هزار تومانی پایین میآید و بانک مرکزی این کار را انجام خواهد داد. فاصله بین نرخ ارز نیمایی و ارز بازار کم خواهد شد.
وزیر اقتصاد با اشاره به ترکیب شورای رقابت گفت: دو نفر اقتصادی را وزیر اقتصاد پیشنهاد میکند و از بین آنها، رئیسجمهور به یکی حکم میدهد تا رئیس شوراها و مرکز ملی رقابت میشود. پس از آن، نه رئیسجمهور با او کار دارد و نه وزیر اقتصاد، و ۵ سال نمیتوانیم این افراد را عوض کنیم. اگر هم از عملکردشان ناراحت باشیم، نمیتوانیم آنها را تغییر دهیم. من در حال حاضر بحث افراد را مطرح نمیکنم.
همتی گفت: در این شرایط من چه پاسخی درباره عملکرد شورای رقابت بدهم؟ من کارهای هستم؟ خود مجلس سه نماینده در این شورا دارد. آیا مجلس بیشتر باید پاسخگو باشد یا من؟ خواهشم این است که حداقل دوستان قانون را مطالعه کنند و بگویند وزیر اقتصاد چقدر در این زمینه مقصر است.
وزیر اقتصاد در مورد عملکرد مناطق آزاد گفت: قبول دارم این مناطق در خدمت توسعه صادرات نیستند. ۲۰ سال است که اینها مسیر غلط میروند. چند روز پیش در کیش گفتم که الان تهران نه تنها از نظر اقتصادی، بلکه از نظر اجتماعی و فرهنگی نیز آزادتر از کیش است. شما کیش را درست کردید تا آزاد باشد، اما این طور نیست و محدودیتها زیاد است.
عضو تیم اقتصادی دولت بیان کرد: ما اولین اقدام مهمی که انجام دادیم، حذف مالیات مضاعف بر ارزش افزوده از تولیدکنندگان کیش، قشم و چابهار و مناطق آزاد بود. امسال صادرات منطقه آزاد امسال یک میلیارد دلار بوده که برنامه این است که سال دیگر صدرصد افزایش پیدا کند. برنامه راهبردیاش را آماده میکنیم و به زودی ابلاغ خواهیم کرد. در ۵ ماه گذشته، من چقدر میتوانم تحول ایجاد کنم؟ هنوز نتوانستهام مدیرعامل بعضی جاها را عوض کنم؛ البته تلاش کردم نظر نمایندگان را جلب کنم تا افرادی نزدیک به افراد بومی در آنجا قرار گیرند.
وزیر اقتصاد در مورد عدم اصلاح گمرک و قاچاق، گفت: قاچاق دست گمرک نیست. ما بیش از ۳۰ میلیارد دلار قاچاق داریم که خیلی بد است، اما وزیر اقتصاد درباره قاچاق چه کاری باید انجام دهد. وقتی روزانه ۲۰ میلیون لیتر گازوئیل به خارج میرود، وزیر اقتصاد چه کار میتواند بکند؟ این ۲۰ میلیون لیتر گازوئیل در سال معادل ۳۲۰ هزار میلیارد تومان میشود. یعنی اندازه کل یارانهای که به مردم میدهیم.
همتی اضافه کرد: این موضوع نیاز به اصلاحات دارد. اما فقط در اختیار وزیر اقتصاد نیست البته وزیر اقتصاد هم باید کمک کند و ما در حال پیگیری این موضوع هستیم. قاچاقهای مختلفی وجود دارد، چون ما در قانون ۱۵۰۰ کالا را از لیست واردات حذف کردیم و گفته شده کالاهایی که مشابه داخلی دارند، وارد نشوند؛ اما این کالاها به صورت غیررسمی وارد کشور میشوند. من باید چه کنم، من باید جلو قاچاق را بگیرم؟
وزیر اقتصاد با اشاره به قانون کولبریها و ته لنجیها گفت: آییننامه آن در دولت نوشته شده که آنهایی که در مرز فعالیت اقتصادی میکنند، به تدریج ساماندهی شوند و اشتغال منطقه تأمین شود. این یکی از کارهای مهم بود و حداقل چهار جلسه کمیسیون اقتصاد درگیر همین موضوع بودیم تا این طرح تصویب شود. پس نفرمایید همتی هیچ کاری انجام نمیدهد؛ وزارت اقتصاد ابر وزارت اقتصاد است که ۸۰ درصد بودجه کشور را تأمین میکند. نگویید وزارت اقتصاد هیچ کاری نمیکند و نشسته است.
همتی با بیان اینکه ملت ما در چنبره قاچاق، کاسبان تحریم و رانتخوارها قرار گرفتهاند، گفت: ۸۰ درصد مردم به خاطر هزینههایی که این افراد به ملت تحمیل میکنند، تحت فشار هستند و ما این موضوع را درک میکنیم. اما شما باید به ما کمک کنید؛ ما از شما جدا نیستیم.
وزیر اقتصاد تاکید کرد: دولت و مجلس باید دست به دست هم داده تا این وضعیت را سامان دهند که این ناترازیهای انرژی باعث ایجاد قاچاق و رانتهایی میشوند که از ارز و بانک تا مسائل مالی، انرژی و تامین اجتماعی را شامل میشود. به خدا قسم، تنها با همدلی و همکاری میتوانیم این مشکلات را حل کنیم.
همتی درباره اصلاح نظام بانکی گفت: اصلاح نظام بانکی از سال ۹۷ انجام گرفت و بانکهای مرتبط با نیروهای مسلح جمع آوری شد و دوستان بانک مرکزی در حال انجام این کار هستند. در بودجه ۱۴۰۴، ۳۱۰ هزار میلیارد برای افزایش سرمایه بانکها پیش بینی شده است.
وزیر اقتصاد گفت: درد و تصور شما را درک میکنم. سرباز کشورم هستم. هرجایی که کار کردم فرمایشات مقام معظم رهبری را در نظر گرفتم و خلاف صحبت ایشان عمل نکردم.
همتی در نوبت دوم سخنرانی خود در جلسه نوبت بعدازظهر در پاسخ به اظهارات محسن زنگنه نمانیده موافق استیضاح گفت: آقای زنگنه حرفهای درستی زد، اما من مسئول آن نیستم. یعنی ما نمیدانستیم چه چیزی را تحویل میگیریم؟؛ میگویند همتی بهدنبال مذاکره است. آقای زنگنه شما ۴۸ سال سن دارید. موقعی که من مسئول تبلیغات جنگ شدم شما ۴ سالتان بود. من هشت سال مسئول تبلیغات جنگ بودم و تمام زندگیام را برای نظام گذاشتم حالا بیایم این کار را کنم. تا جایی که جان داشته باشم برای مردم کار میکنم.
وزیر اقتصاد بیان کرد: سال ۹۷ رئیس بانک مرکزی بودم و با هفت میلیارد دلار درآمد ارزی تودهنی محکمی به ترامپ زدیم. من ایستادم و توانستم کشور را اداره کنم. وقتی درباره متغیرها صحبت میکنیم نگوییم دلیلش در داخل بوده است. انس جهانی چه ربطی به سکه داخل دارد. ما برنامه داریم و ناترازیهای کشور را حل خواهیم کرد.
همتی اظهار کرد: روابطی با کشورهای منطقه شروع کردیم و اجازه نخواهیم داد این کشور در مقابل فشارهای زورگویانه ترامپ سر خم کند. کشور ما ۴۶ سال در برابر فشارها مقاومت کرده است. ما الان در شب عید هستیم و مردم مشکلات اقتصادی دارند و سال دیگر موضوع اسنپبک برجام و غروب برجام مطرح است و باید خود را آماده کنیم. خواهش میکنم کمک کنید دولت این مسیر را پیش ببرد.
وزیر اقتصاد تصریح کرد: خواهش میکنم مسائل فردی درگیر مسائل اصلی انقلاب نکنیم. من باشم یا نباشم اقتصاد کشور و ابهت کشور با قدرت وجود خواهد داشت. شرایط امروز شرایطی است که باید با هم کار کنیم. دولت پزشکیان در کشور امید ایجاد کرد و رهبری موفقیت دولت را موفقیت نظام میدانند. مسائل اساسی کشور بسیار زیاد است. منافع ملی اجازه نمیدهد راجعبه یکسری مسائل حرف بزنیم.