باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدیتبار- والری ژیسکارد دستن، رئیسجمهور پیشین فرانسه، در دهه 1960 اصطلاح «امتيازات فزونخواهي» را برای اشاره به تسلط دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره جهانی به کار برد، که این تسلط به آمریکا قدرت اقتصادی قابلتوجهی میدهد. این قدرت بر اساس اندازه یا ثروت کشور نیست، بلکه به نقش مرکزی دلار در سیستم مالی جهانی بستگی دارد. از طریق هژمونی اقتصادی، آمریکا توانایی اعمال اراده خود در سطح جهانی را دارد، به طوری که سایر کشورها به دلیل اهمیت دلار مجبور به پیروی از سیاستهای ایالات متحده میشوند.
با وجود قدرت تاریخی دلار، نویسنده معتقد است که سیاستهای اقتصادی ترامپ میتواند این امتياز فزونخواهي را کاهش دهد. بن برنانکه، رئیس سابق فدرال رزرو، چهار خدمت اصلی دلار به اقتصاد جهانی را اینطور شناسایی کرده بود: ثبات، نقدینگی، امنیت و نقش ایالات متحده به عنوان وامدهنده نهایی. با این حال، فروپاشی سیستم برتون وودز در دهه 1970 و انتقال به نرخهای ارز شناور تنها هژمونی اقتصادی آمریکا را تقویت کرد. کشورهایی مانند چین و آلمان از صادرات به ایالات متحده بهرهمند شدند که این امر به عدم تعادلهای تجاری جهانی انجامید و در نتیجه تسلط اقتصادی آمریکا را تقویت کرد.
چرخشهای سیاسی و اقتصادی کنونی، بهویژه سیاستهای تجاری ترامپ، ممکن است نشاندهنده پایان تسلط اقتصادی آمریکا باشد. تلاشهای ترامپ برای کاهش کسری تجاری ایالات متحده میتواند به کاهش وابستگی کشورهای مختلف به دلار منجر شود، زیرا کشورهای بیشتری به تجارت با یکدیگر روی میآورند. دوران جهانیشدن که بر وابستگی متقابل تکیه داشت، ممکن است به پایان برسد و این فرایند بهویژه در بحرانهای اقتصادی و سیاسی نمایان شده است، همانطور که آسیبپذیریهای فزاینده آلمان مشاهده میشود.
کاهش قدرت آمریکا همچنین میتواند ناشی از تغییرات در دینامیکهای مالی بینالمللی باشد. مسدود کردن داراییهای روسیه پس از حمله به اوکراین، شک و تردیدهایی در مورد امنیت نگهداری داراییهای مبتنی بر دلار ایجاد کرد و این امر به کاهش اعتماد به دلار دلالت دارد. در همین حال، کشورهایی مانند چین شروع به کاهش قرار گرفتن در معرض بازارهای ایالات متحده کردهاند که نشاندهنده تغییرات گستردهتر در امور مالی جهانی است.
تناقضات درونی سیاستهای اقتصادی ترامپ، این موضوع را پیچیدهتر میکند. تمایل او برای کاهش کسری تجاری ایالات متحده در حالی که خواهان حفظ تسلط دلار به عنوان ارز غالب جهانی است، استراتژی متناقضی را به وجود میآورد. علاوه بر این، نوآوریهای تکنولوژیک مانند ارزهای دیجیتال میتوانند به چالش کشیدن نقش دلار به عنوان ارز غالب در تراکنشهای جهانی منجر شوند. اگرچه دلار در طول ریاستجمهوری ترامپ احتمالاً همچنان غالب خواهد بود، اما فرسایش طولانیمدت قدرت جهانی آن اجتنابناپذیر است و داراییهای جایگزینی مانند بیتکوین محبوبتر میشوند که نشاندهنده تغییر در سیستمهای مالی سنتی است.
منبع: آن هرد