باشگاه خبرنگاران جوان؛ جواد فراهانی - تحقیقات نشان می‌دهند که سیارات و قمر‌های منظومه شمسی انرژی را از خورشید جذب می‌کنند، اما همچنین انرژی را در فضا منتشر می‌کنند. تفاوت بین این دو فرآیند به عنوان بودجه انرژی تابشی (REB) شناخته می‌شود که نقش کلیدی در تعیین آب‌وهوا و شرایط جوی سیارات ایفا می‌کند و بر دما و الگو‌های آب‌وهوایی تأثیر می‌گذارد.
بر اساس گفته‌های پروفسور لیمینگ لی، استاد فیزیک در دانشگاه هیوستن و یکی از نویسندگان این مطالعه، بودجه انرژی تابشی و توزیع جغرافیایی آن در عرض‌های جغرافیایی، به طور مستقیم بر ویژگی‌های حرارتی سطح سیاره و جو آن تأثیر می‌گذارد.
در زمین، بودجه انرژی تابشی با مازاد انرژی در مناطق استوایی و کمبود انرژی در مناطق قطبی همراه است، در حالی که به طور کلی در طول سال تعادل برقرار است.
بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط دستگاه طیف‌سنج انتشار حرارتی (Thermal Emission Spectrometer) روی فضاپیمای Mars Global Surveyor ناسا که اکنون غیرفعال شده است و داده‌های پنج سال مریخی (حدود ۱۰ سال زمینی) را پوشش می‌دهد، محققان مقدار انرژی جذب‌شده و منتشر‌شده توسط مریخ را در عرض‌های جغرافیایی، از خط استوا تا قطب‌ها، محاسبه کردند. برای مقایسه، محققان همچنین بودجه انرژی تابشی زمین را در طول ۱۰ سال زمینی در عرض‌های جغرافیایی مختلف محاسبه کردند.
این تیم تحقیقاتی دریافت که مریخ از عدم تعادل‌های فصلی قابل توجهی در بودجه انرژی تابشی رنج می‌برد، به طوری که در بهار و تابستان نیمکره شمالی، مازاد انرژی در مناطق قطبی مشاهده می‌شود؛ در حالی که در نیمکره جنوبی وضعیت برعکس است.
محققان توضیح داده‌اند که این عدم تعادل‌ها ممکن است عامل طوفان‌های گردوغبار جهانی باشند که مریخ به آن معروف است. هنگامی که نیمکره جنوبی گرم می‌شود، لایه نازک جو مریخ نیز گرم می‌شود و شرایط مناسبی برای بلند شدن ذرات گردوغبار و تشکیل طوفان‌ها ایجاد می‌کند. از سوی دیگر، این طوفان‌ها نیز بر بودجه انرژی تابشی سیاره تأثیر می‌گذارند؛ زیرا مقدار انرژی خورشیدی جذب‌شده و گرمای منتشر‌شده را کاهش می‌دهند.
با وجود این عدم تعادل‌های فصلی، بودجه انرژی تابشی سالانه مریخ به طور کلی متعادل باقی می‌ماند. با این حال، توزیع انرژی در عرض‌های جغرافیایی به طور قابل توجهی با زمین متفاوت است؛ زیرا مریخ در مناطق استوایی با کمبود انرژی و در مناطق قطبی با مازاد انرژی مواجه است، برخلاف زمین که کمبود انرژی در مناطق قطبی متمرکز است.
این مطالعه در مجله AGU Advances منتشر شده است.
منبع: Live Science