باشگاه خبرنگاران جوان؛ الیاس گندمی - نماینده مردم آذربایجان غربی در مجلس خبرگان رهبری شامگاه پنجشنبه در مراسم گرامیداشت "روز جهانی آذربایجانی‌های مسلمان" که برای اولین بار در مسجد سردار ارومیه برگزار شد، با تشریح اهمیت فلسفه مطالعه تاریخ اظهار کرد: از نظر قرآن و اهل بیت می‌توان به تاریخ نگاه کرده و آن را با دیدگاه‌های دیگران مقایسه کرده و از اصل نظریه اسلام دفاع کرد.
آیت الله عسکر دیرباز ادامه داد: در غرب هگل در مورد فلسفه تاریخ مطلب نوشته و این دیدگاه متاثر از اوضاع و احوال خود و مطالبی که در آن برهه مطرح شده است می‌باشد و این تحلیل تاریخ در کشور‌های اسلامی هم مطرح شده و اندیشمندان اسلامی در کشور‌های اسلامی از جمله ایران در رابطه با تاریخ قلم زده‌اند.
وی تصریح کرد: از نظر قرآن و اسلام اگر به فلسفه تاریخ نگاه کنیم نمی‌توانیم شخصیت‌های الهی از جمله انبیای الهی را انکار کنیم که در زندگی بشر در ابعاد مختلف تاثیرگذار بودند، ازطرف دیگر اینکه تاریخ بشر به کدام سمت حرکت می‌کند در زمان هگل با توجه به اوضاع خود نظریه پیشرفت مطرح شده بود و این مورد از نظر موجب کلی تائید ما نیست این‌گونه نیست که بشر در همه ابعاد زندگی خود رو به پیشرفت باشند و آموزه‌های دینی نسبت به آینده بشریت خوش‌بین است و نشانه آن هم اعتقاد به ظهور و منجی است.
نماینده مردم آذربایجان غربی در مجلس خبرگان رهبری گفت: منهای آیات قرآن اگر انسان را بررسی کنیم یک سری ویژگی‌هایی در همه تاریخ بشر مشترک است که مهم‌ترین آنها می‌توان به فطری بودن دین و دیانت اشاره کرد.
آیت الله دیرباز با بیان اینکه دین یک امر فطری است و بشر با همه فشار‌ها از این فطرت دست برنمی‌دارد، افزود: حاکمیت مارکسیستی حدود ۷۰ سال در شوروی حاکم بود و بعد از فروپاشی شوروی عواطف فطری انسانی به دین موجب شده در جمهوری آذربایجان، عده‌ای از مردم به سمت ایران به عنوان اینکه جمهوری اسلامی پس از انقلاب پرچم دین را بلند کرده است، سرازیر شده و به ایران پناه بیاورند و این نشان می‌دهد علی رغم همه تبلیغات مارکسیستی، دین به عنوان یک امر بشری در دل مردم وجود داشت.
وی با بیان اینکه بعد از جنگ جهانی دوم مرز‌های کشور‌های دنیا تثبیت و حقوق‌های بین‌المللی تصویب شد، افزود: جمهوری اسلامی علی رغم اینکه برخی قوانین بین‌المللی و حقوقی بشر موجود در دنیا را عادلانه نمی‌داند، اما به آن ملتزم است و این بخاطر جایگاه جمهوری اسلامی در دنیا و منطقه است، در اوایل جنگ تحمیلی که استکبار جهانی از دشمنان ایران حمایت می‌کردند، جوانان کشور از کشور دفاع کردند و این نشان می‌دهد جمهوری اسلامی به مرزبندی‌ها ملتزم است و بدان احترام قائل است.
نماینده مردم آذربایجان‌غربی در مجلس خبرگان رهبری گفت: اگر در استان‌هایی که با زبان آذربایجان غربی صحبت می کنند جلسات هویت آذربایجانی مطرح می‌شود به معنی تهدید مرز‌های دیگر کشور‌ها نیست بلکه به معنای هم‌فکری و مشارکت فکری در مورد هویت آذربایجانی های مسلمان دنیاست و آن هویت اصل اسلام است.
وی ادامه داد: هویت‌ها اگر درست طرح و تبیین شود موجب همگرایی و انسجام بیشتر می‌شود و ما به زبان آذربایجانی خودمان افتخار می‌کنیم و این جلسات برای ارتقا و حفظ این هویت است تا روی مباحثی که موجب تقویت وحدت و اتحاد می‌شود مباحثی طرح و مورد بحث قرار می‌گیرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین دیرباز بیان کرد: در استان آذربایجان‌غربی با توجه به وضعیت جغرافیایی آن و هم‌مرزی با برخی کشور‌های همسایه، این همایش لازم و ضروری است که بیان کنیم؛ آذربایجانی های مسلمان زمانی که به ایران آمدید نشان دادید که دین‌مداری و هویت دینی مهم‌ترین عامل برای وحدت است و آن‌چیزی که دو ملت ایران و آذربایجان را به هم نزدیک می‌کند دین مشترک است و این مرز‌های جغرافیایی موجب از بین رفتن این هویت دینی نمی‌شود.
محقق حوزه قفقاز نیز در این مراسم مشترکات فرهنگی و دینی ایران و جمهوری آذربایجان را تشزیح کرد و گفـت: بعد از فروپاشی شوروی که حضور ایران در جمهوری آذربایجان قوی و برادرانه بود حتی در جنگ اول قره باغ نیروهای ایران در مقابل اشغالگری ارمنستان، از خاک آذربایجان دفاع می‌کردند، نقشه ترکیه و رژیم صهیونیستی این بود که حضور ایران را در باکو و نخجوان کاهش دهند و از جمهوری آذربایجان خارج کنند، در ایران هم عده‌ای به دلیل عدم تحلیل درست، آذربایجان مسلمان و همسایه هم‌کیش و هم‌زبانمان را دو دستی تقدیم یهود و عثمانی‌ها کردند و مردم این مناطق دل در گرو اسلام و ایران دارند.
مصطفی قلی زاده علیار تاکید کرد: در ۱۹ ژانویه ۱۳۶۸ مردم آذربایجان با در دست داشتن عکس امام و با صدای الله اکبر خود را به ارس زده و به ایران پناه می‌آورند و ما باید آن روز را در همان زمان به نماد تبدیل می‌کردیم که متاسفانه غافل بودیم و نکردیم. اما در ۳۱ دسامبر سال ۲۰۰۰ در باکو مراسمی تحت عنوان "کنگره آذربایجانی‌های جهان" با طراحی صهیونیستها برپا کردند و هر چه آدم مسئله دار و ضد ایران و آذری فراری از ایران بودند به آن کنگره دعوت کردند و هدف آن جلسه ایجاد تفرقه بین ملت ایران و آذربایجان بود.
وی در پایان با قرائت شعر قفقاز استاد شهریار، گفت: امروز رسالت ملی و دینی ما آن است که وقایع تاریخ قفقاز بدون تحریف و گریم، بازخوانی و بازشناسی و به جامعه مخصوصا جامعه فرهنگی و هنری و رسانه‌ای، تبیین نماییم که در این عرصه نیز، وظیفه سازمان‌ها و دستگاه‌های فرهنگی و علمی و هنری، بسیار سنگین است.
۳۴ سال قبل مصادف با ۱۹ ژانویه و با به راه افتادن زمزمه‌هایی مبنی بر فروپاشی شوروی با هجوم مردم جمهوری آذربایجان به سمت کرانه‌های رود ارس و ازدحام جمعیت، مرز‌های ایران و شوروی شکسته شده و مردم مشتاق از رود ارس عبور کرده و خود را به خاک ایران رساندند و با اشک شادی بر خاک وطن سجده کرده و بوسه زدند.