باشگاه خبرنگاران جوان؛ خدیجه احمدی ـ در ایام اعتکاف، مساجد قم به‌عنوان پناهگاهی معنوی، پذیرای هزاران معتکف هستند که در این سه روز، در جستجوی آرامش و نزدیکی به خداوند هستند. این مراسم، علاوه بر جنبه فردی عبادت، فرصتی است برای تجدید روحیه جمعی و تقویت پیوندهای انسانی و اجتماعی.
ساعت ۴ صبح بود. هوا هنوز تاریک و سرد، اما مسجد جامع قم، پر از جنب و جوش بود. چراغ‌های مسجد، نور گرمی به دیوارهای قدیمی می‌تاباندند و سایه‌هایی از مردان و زنان را روی زمین می‌انداختند که با سکوت و آرامش، به سمت محراب حرکت می‌کردند. صدای وضو گرفتن از گوشه‌ای به گوش می‌رسید و بوی عطر خوش اسپند، فضای مسجد را پر کرده بود. اینجا، آغاز اعتکاف بود؛ سه روزی که قرار بود دنیا پشت درهای مسجد بماند و فقط خدا مهمان قلب‌ها باشد. امسال، بیش از ۲۷ هزار نفر در حدود ۱۰۰ مسجد و مرکز مذهبی قم، در این مراسم معنوی شرکت کردند، رقمی که نشان‌دهنده اشتیاق وصف‌ناپذیر مردم به این سنت دیرینه اسلامی است.
لحظه‌های سحر؛ وقتی آسمان به زمین نزدیک می‌شود
سحرگاهان، وقتی هنوز ستاره‌ها در آسمان قم چشمک می‌زنند، مساجد شهر بیدار می‌شوند. صدای دلنشین قرآن و دعا، از هر سو به گوش می‌رسد. در مسجد جامع قم، جمعیتی از معتکفین، با چهره‌هایی نورانی و دلی آرام، مشغول راز و نیاز با معبود هستند. هوا سرد است، اما گرمای ایمان، فضای مسجد را پر کرده است. یکی از معتکفین، جوانی حدوداً ۲۵ ساله، با چشمانی پر از اشک، می‌گوید: «این سه روز، فرصتی است تا خودم را پیدا کنم. دور از هیاهوی دنیا، فقط با خدا هستم.»
در گوشه‌ای دیگر، مردی میانسال، با چهره‌ای آرام و دستانی که به دعا بلند شده‌اند، به نظر می‌رسد در دنیای دیگری سیر می‌کند. او بعد از پایان نماز، با لحنی آرام می‌گوید: «اعتکاف، مثل یک سفر روحانی است. اینجا، زمان و مکان معنی ندارد. فقط خدا هست و من.»
زنان معتکف؛ عابدان خاموش
در بخش زنان مساجد، حال و هوای دیگری حاکم است. زنانی با چادرهای سفید، مانند فرشتگان، در سکوت به عبادت مشغول‌اند. یکی از آن‌ها، مادری است که همراه دختر نوجوانش به اعتکاف آمده است. او با لبخندی آرام می‌گوید: «دخترم را آوردم تا معنویت را از نزدیک لمس کند. اینجا، همه چیز آرام است، انگار زمان ایستاده است.»
در گوشه‌ای دیگر، گروهی از زنان جوان، دور هم نشسته‌اند و به تفسیر قرآن گوش می‌دهند. استادشان، زنی با چادر مشکی و صدایی نرم و گیرا، درباره اهمیت خلوت با خدا صحبت می‌کند. یکی از آن‌ها می‌گوید: «این سه روز، مثل یک دوره فشرده معنوی است. همه چیز درباره خودسازی و نزدیکی به خداست.»
مسجد جمکران؛ قلب تپنده اعتکاف
مسجد جمکران یکی از مراکز اصلی اعتکاف در قم است. این مسجد، با گنجایش هزاران نفر، این روزها مملو از معتکفینی است که از شهرهای مختلف به قم آمده‌اند. در گوشه‌ای از مسجد، گروهی از جوانان، دور هم نشسته‌اند و به تفسیر قرآن گوش می‌دهند. استادشان، با لحنی شیوا، از معنای واقعی تقوا و پرهیزگاری می‌گوید. یکی از جوانان می‌گوید: «این سه روز، مثل یک دوره فشرده معنوی است. همه چیز درباره خودسازی و نزدیکی به خداست.»
در گوشه ای از این مسجد، مردی با چهره‌ای نورانی و لبخندی آرام، مشغول توزیع چای و خرما میان معتکفین است. او می‌گوید: «این کار، کوچک‌ترین خدمتی است که می‌توانم به این جمع معنوی بکنم. اینجا، همه مثل خانواده‌اند.»
غروب معنوی؛ وقتی خورشید غروب می‌کند، اما نور خداوند می‌ماند
غروب، زمانی است که مساجد قم، حال و هوای خاصی پیدا می‌کنند. معتکفین، پس از یک روز عبادت و روزه‌داری، دور هم جمع می‌شوند و به سخنرانی‌های روحانیون گوش می‌دهند. در مسجد امام حسن عسکری(ع)، سخنران درباره اهمیت خلوت با خدا صحبت می‌کند. صدایش آرام و پر از احساس است: «اعتکاف، فرصتی است تا از خودمان فاصله بگیریم و به خدا نزدیک شویم. اینجا، همه چیز درباره اوست.»
در گوشه‌ای دیگر، گروهی از جوانان، مشغول خواندن دعای کمیل هستند. صدای آن‌ها، آرام و پر از احساس، فضای مسجد را پر کرده است. یکی از آن‌ها می‌گوید: «این دعا، مثل یک نردبان است که ما را به خدا نزدیک‌تر می‌کند.»
وقتی غروب امروز سه روز به پایان می‌رسد، معتکفین با چشمانی پر از اشک و دلی پر از امید، از مساجد خارج می‌شوند. وداع با این فضای معنوی، سخت است، اما همه می‌دانند که این پایان راه نیست. یکی از معتکفین، مردی میانسال، با چشمانی خیس می‌گوید: «این سه روز، زندگی‌ام را تغییر داد. حالا می‌دانم که چطور باید با خدا زندگی کنم.»
در حیاط مسجد، گروهی از جوانان، دور هم جمع شده‌اند و عکس‌های یادگاری می‌گیرند. یکی از آن‌ها می‌گوید: «این سه روز، بهترین روزهای زندگی‌ام بود. حالا می‌دانم که چطور باید با خدا زندگی کنم.»
اعتکاف، آینه‌ای از بهشت
امسال در قم، مانند همیشه، تجربه‌ای عمیق و تأثیرگذار بود. مساجد این شهر، برای چند روز، تبدیل به آینه‌ای از بهشت شدند؛ جایی که انسان‌ها، فارغ از دغدغه‌های دنیوی، فقط به عبادت و خودسازی مشغول بودند. حضور بیش از ۲۷ هزار نفر در حدود ۱۰۰ مسجد و مرکز مذهبی، نشان‌دهنده عشق و اشتیاق مردم به این سنت دیرینه است. اعتکاف، نه تنها یک عبادت فردی، بلکه یک حرکت جمعی است که روح جامعه را تلطیف می‌کند. قم، این شهر مقدس، یک بار دیگر ثابت کرد که پایتخت معنویت ایران است.