باشگاه خبرنگاران جوان؛ آزاده محبی - بنابر آمار در حال حاضر مجموع سطح گلخانه‌های کشور ۲۷ هزار هکتار است که براساس سند اقتصاد مقاومتی سطح گلخانه‌های کشور باید به عدد ۴۸ هزار و ۳۲۰ هکتار برسد چراکه توسعه گلخانه ها بدلیل افزایش بهره وری آب یکی از راهکارهای برون رفت از چالش فعلی است.
براساس سند اقتصاد مقاومتی ابلاغیه مقام معظم رهبری طرح توسعه گلخانه ها از سال ۹۵ در کشور آغاز شد که بدلیل لزوم ارتقای بهره وری در واحد سطح، خودکفایی محصولات اساسی و انتقال محصولات آب بر به فضای گلخانه در برنامه هفتم تولید ۱۰ میلیون تن محصولات گلخانه ای هدف گذاری شده است که برای دستیابی به این میزان تولید و رشد حدود ۳ برابری تولید باید اعتبارات لازم در اختیار بهره برداران قرار گیرد، در غیراین صورت طرح توسعه گلخانه ها از توان کشاورزان خارج است.
در این راستا جبرئیل برادری رئیس جهاد کشاورزی تهران می گوید: خشکسالی در ایران از چالش‌های جدی پیش روست، زیرا کمبود یا نبود آب با تأثیر بر صنعت کشاورزی و کاهش امنیت غذایی مشكلات عديده ای را بوجود می آورد. براین اساس طرح توسعه کشت گلخانه‌ای با هدف صرفه‌جویی در مصرف آب، تولید محصولات با کیفیت، سالم و یک‌دست در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است.
برادری با بیان اینکه استان تهران ۲۴ درصد از سطح گلخانه های کشور را داراست، گفت: استان تهران در حوزه تولید محصولات گلخانه‌ای دارای پتانسیل و مزیت‌های فراوانی است، به نحوی که اولین تولیدکننده محصولات سبزی و صیفی گلخانه‌ای و گل شاخه بریده در کشور بوده و زمینه بسیار مساعدی جهت توسعه بازارهای پایدار داخلی و خارجی را در این زمینه داراست، بدون تردید ایجاد نظام بازاریابی مناسب و برنامه‌ریزی صحیح و اصولی در این زمینه باعث ارزش‌آفرینی در زمینه تولید این محصولات شده و شاهد رشد و توسعه روز افزون تولیدات گلخانه‌ای در استان و به تبع آن در کشور خواهیم بود.
با توجه به آنکه طرح توسعه گلخانه ها یکی از مهم ترین راهبردهای بخس کشاورزی براساس سیاست اقتصاد مقاومتی است، از این رو با انتقال کشت سبزی و صیفی از فضای باز به گلخانه مصرف آب از ۲۵ میلیارد متر مکعب به ۵ میلیارد کاهش و از طرفی تولید در واحد سطح چندبرابر افزایش می یابد، لذا مسئولان باید زیرساخت های لازم در ارتباط با توسعه این طرح را ایجاد کنند.
توسعه گلخانه یکی از راهکارهای برون رفت از مشکلات کم آبی کشور
عبدالرحمن حسینی فر رئیس هیئت مدیره انجمن ملی گلخانه سازان با بیان اینکه گلخانه یکی از راه های برون رفت از مشکل کم آبی در تمام دنیاست، گفت: بنابر آمار توسعه گلخانه در کشور تا چند سال گذشته شدت داشت، اما ۲ سالی است که بدلیل کاهش پرداخت تسهیلات و افزایش قیمت ساخت گلخانه میزان توسعه به حد مورد انتظار نرسیده است.
به گفته او، با توجه به آنکه گلخانه های تابع اقلیم نیازی به مصرف سوخت ندارد و از طرفی زودبازده است که همین امر موجب شده تا تقاضا برای احداث آن افزایش یابد، درحالیکه با گلخانه های کنترل اقلیم در هر شرایطی نمی توان محصول تولید کرد و همواره افرادی که سرمایه بیشتری دارند، در این بخش سرمایه گذاری می کنند.
حسینی فر با بیان اینکه توسعه گلخانه یکی از راه های بهبود و ارتقای کیفیت محصول است، افزود: با توسعه گلخانه ها از میزان سطح کمتر بهره وری بالاتری در سطح و منابع آبی خواهیم داشت و از طرفی کیفیت و ماندگاری محصول بدلیل استفاده از بذرهای هیبرید بالاتر است.
رئیس هیئت مدیره انجمن ملی گلخانه سازان با تاکید بر پرداخت تسهیلات کم بهره بیان کرد: پرداخت تسهیلات تابع مسائل اقتصادی است چراکه تمام دنیا یارانه به بخش کشاورزی می دهند به طوریکه نرخ تسهیلات گلخانه در برخی کشورها ۲ درصد است، درحالیکه کشورما کمتر از ۲۰ درصد نیست.
او با بیان اینکه تامین غذایی مهم ترین مسئله هرکشوری است، گفت: براساس برنامه هفتم ۴۸ هزارهکتار گلخانه باید احداث شود که برای تحقق این امر حداقل ۷۰ همت اعتبار نیاز داریم که در صورت عدم پرداخت تسهیلات روند توسعه کند خواهد بود چراکه هرهکتار احداث گلخانه ۲۰ تا ۳۰ میلیاردتومان هزینه دارد.
توسعه گلخانه‌ها به عنوان یکی از بستر‌ها و ظرفیت‌های تولید محصولات کشاورزی برای تامین امنیت غذایی مردم فصل جدیدی را در دنیای کشاورزی پیشرفته و امروزی برای خود گشوده است به طوریکه براساس سند اقتصاد مقاومتی ابلاغیه مقام‌معظم رهبری، توسعه گلخانه‌ها در سنوات گذشته به طور جد در دستور کار وزارت جهاد قرار گرفته است.
۳۰ درصد اهداف توسعه گلخانه در برنامه ششم محقق شد
در ادامه قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: بنابر سیاست وزارت جهاد کشت محصولات آب بر و صیفی جات به جای فضای باز باید به فضای گلخانه منتقل شود که براین اساس علاوه بر صرفه جویی و مدیریت منابع آبی، بهره وری تولید در واحد سطح نیز افزایش می یابد و از طرفی سطح زیرکشت فضای باز به کشت محصولات استراتژیک تخصیص داده می شود.
او با بیان اینکه احداث یک هکتار گلخانه با استانداردهای فنی حدود ۳۰ میلیارد تومان هزینه در بردارد، افزود: با توجه به آنکه عمده کشاورزی کشور معیشتی است، از این رو امکان تامین این میزان سرمایه توسط کشاورزان وجود ندارد و از طرفی دریافت تسهیلات با سود ۲۳ و ۲۴ درصد سنخیتی با سود ۱۰ تا ۱۵ درصدی محصولات کشاورزی ندارد.
پیشه ور ادامه داد: قیمت گاز مصرفی گلخانه ها حدود ۸ برابر افزایش داشته که این امر با گلایه کشاورزان روبرو شده است چراکه آنها توان پرداخت ندارند و از طرفی در صورت نیاز به سوخت دوم زیرساخت لازم باید ایجاد شود، در غیراین صورت با ۴ ساعت قطعی برق در محیط گلخانه کل سرمایه تولیدکننده از بین رفته است، درحالیکه در محیط باز کشاورز دیگر این مشکلات را ندارد و بسته به اقلیم کشت می کند.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی با تاکید بر حمایت همه جانبه از توسعه گلخانه در راستای اجرای مصوبه الگوی کشت بیان کرد: با توجه به اجرای الگوی کشت حاکمیت باید این موضوع را در نظر بگیرد تا کشاورز به شغل پایدار ادامه دهد و کشاورزانی که کشت در محیط بسته را انجام می دهند بدلیل ناترازی برق، انرژی و عدم صادرات محصولات ناشی از مسائل بانکی، گمرکی یا صدور تصمیمات خلق الساعه به بهانه تنظیم بازار آسیب هایی می بینند که همین امر موجب شده تا کشاورزان استقبالی نداشته باشند چراکه اختیار موضوع حاکمیت از آنها گرفته است و در نهایت فراهم نبودن زیرساخت هل موجب شده تا ۳۰ درصد برنامه توسعه گلخانه در برنامه ششم محقق شود.
او با بیان اینکه امنیت غذایی چالش اساسی کشورهاست، گفت: بنابر آمار سالانه ۲۵۰ میلی متر بارندگی در کشور داریم که براین اساس امکان رقابت با کشورهایی که بالای هزاز میلی متر بارندگی دارند، وجود ندارد؛ لذا فراهم شدن زیرساخت ها به منظور توسعه گلخانه ها در راستای مدیریت آب، مدیریت سم‌پاشی و کنترل سموم امری ضروری است، در غیراین صورت تازمانیکه زیرساخت های لازم فراهم نشود، امکان اجرا وجود ندارد.
با توجه به شرایط تغییر اقلیم و محدودیت منابع آبی، توسعه گلخانه‌ها یکی از ارکان مهم در سند ملی سازگاری با کم آبی به شمار می‌رود که تمامی مسئولان و مقامات دولتی بر توسعه و رشد سیستم‌های گلخانه‌ای به منظور افزایش بهره وری تولید و ارتقای ضریب امنیت غذایی و بهره وری آب بدلیل بحران منابع آبی تاکید دارند.