باشگاه خبرنگاران جوان؛ کیمیا قلی‌پور - روز گذشته یعنی ۲۰ آذرماه از گواهی صرفه‌جویی برق رونمایی شد؛ گواهی صرفه جویی برق که اوراق بهادار قابل معامله‌ای است که بیانگر حق مالکیت بر مقدار مشخصی از برق صرفه جویی‌شده است. این گواهی بر مبنای گزارش امکان سنجی، توجیه فنی، اقتصادی، مالی و زیست محیطی طرح صرفه جویی انرژی در یک بازه زمانی مشخص، توسط نهاد‌های تخصصی و فنی بازار و با تایید کمیسیون صرفه جویی انرژی، توسط ناشر صادر می‌شود.
گواهی صرفه جویی برق که سازوکار مشخصی دارد و در خصوص آن سالار آتش‌پر مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و توسعه فضای کسب‌وکار انرژی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق ایران (ساتبا) می‌گوید: گواهی‌های صرفه جویی برق قرار است بر مبنای آئین نامه ایجاد بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست، مصوب شورای عالی انرژی، در بورس انرژی مبادله شوند. سازوکار نیز به این صورت است که پس از تصویب طرح‌های بهینه سازی، سرمایه گذاران آنها را اجرا می‌کنند و سه ماه پس از بهره برداری، یک مشاور ذی صلاح گزارش اندازه گیری آن را تهیه می‌کند. سپس، سرمایه گذاران می‌توانند گواهی‌هایی که باعث صرفه جویی شده‌اند را از ناشر بگیرند و در تابلوی گواهی صرفه جویی برق عرضه کنند.
دو نوع گواهی صرفه‌جویی برق داریم
این مقام مسئول می‌گوید: دو نوع گواهی صرفه جویی میان باری و اوج بار داریم. برای اوقات کم باری و میان باری، گواهی میان باری و برای اوقات اوج بار، گواهی اوج بار منتشر می‌شود. برای گواهی میان باری به شکل تسویه قبض و برای گواهی اوج بار، به شکل تسویه قبض و برخی موارد، تحویل برق کاربرد وجود دارد؛ یعنی برخی از این گواهی‌هایی که اعطا می‌شوند، دارای این خاصیت هستند که از در ایام محدودیت بار، خریدار گواهی که از طریق بورس خرید را انجام داده از مدیریت بار خارج خواهد شد.
اما خریداران گواهی صرفه‌جویی برق چه کسانی هستند؟ در همین راستا نقوی مدیرعامل عامل بورس انرژی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان گفته بود: خریداران گواهی صرفه‌جویی برق مشترکان برقی هستند که برای دوره پیک‌مصرف نیازمند هستند گواهی اوج را خریداری کنند و یا برای جرایم ماده ۲۶ قانون اصلاح الگوی مصرف، رمزارز‌ها و یا این که باتوجه به نرخ گذاری‌ها که وجود دارد ممکن است نرخ گواهی‌ها از نرخ برق آنها کمتر باشد که می‌توانند از این گواهی استفاده کنند.
افزایش شفافیت با گواهی صرفه‌جویی برق
این ابزار جدید بورس، اما دارای مزایای مختلفی هم است که در همین زمینه هوشمندی یکی از کارشناس حوزه بورس انرژی به خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان می‌گوید: گواهی صرفه‌جویی انرژی به عنوان ابزاری کلیدی در بهینه‌سازی مصرف انرژی اهمیت ویژه‌ای دارد این گواهی دارای مزایای مختلفی است که از جمله آنها می‌توان به بحث سرمایه‌گذاری در این حوزه اشاره کرد چرا که به سبب کارایی این بازار سرمایه‌گذاری در این حوزه جذاب خواهد شد همچنین باید به بحث‌های محیط زیستی، افزایش شفافیت و کارایی هم اشاره کرد؛ در نهایت بهینه سازی مصرف انرژی، کمک به رفع ناترازی انرژی در کشور از دیگر مزایای این گواهی به شمار می‌رود.
در ادامه هم علی نقوی مدیرعامل بورس انرژی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: صنایع انرژی بر به عنوان بخش بزرگی از خریداران گواهی در بازار نقش پررنگی ایفا کنند. این گواهی‌ها نه فقط برای تسویه قبوض برق مصرفی آنها قابل استفاده است بلکه برای کاهش هزینه‌های ناشی از اضافه مصرف صنایع نسبت به استاندارد‌های معیار مصرف که مشمول ماده ۲۶ قانون اصلاح الگوی مصرف هستند نیز کاربرد دارد.
او افزود: همچنین بسته به نوع گواهی برای برخی از انواع گواهی که زمان صرفه جویی آنها منطبق با زمان‌های اوج مصرف بار شبکه باشد، این موضوع صدق می‌کند و خریداران این گواهی‌ها به میزان گواهی خریداری شده از مدیریت بار در زمان‌های پیک شبکه معاف خواهند بود.
گفتنی است، پیش از این هم مدیرعامل بورس انرژی راه اندازی معاملات گواهی صرفه‌جویی برق را یکی از راهکار‌های مهم برای حل ناترازی انرژی در کشور دانست و افزود: بستر‌های قانونی و زیرساخت‌های لازم برای توسعه بازار گواهی صرفه‌جویی وجود دارد و با توجه به تایید کمیته فقهی بورس در خصوص بلامانع بودن معاملات گواهی صرفه جویی انتظار می‌رود در آینده شاهد توسعه هر چه بیشتر این نوع معاملات در کشور باشیم.