فک خزری یکی از کوچک‌ترین اعضای خانواده فک‌هاست که تنها در دریای خزر یافت می‌شود. به دلایل مختلفی جمعیت این حیوان با سرعت چشمگیری رو به کاهش است، به‌طوری که طبق لیست قرمز سازمان جهانی محیط زیست (IUCN) گونه در معرض خطر انقراض محسوب می‌شود. در ماه‌های گذشته ۲۰ لاشه فک خزری به سواحل جنوبی دریای خزر در ایران رسیده است که به گفته مدیر کل دفتر زیست بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست می‌تواند علل مختلفی مانند آلودگی‌های دریایی، صید غیرمجاز و ... داشته باشد.
محمد طالبی متین مدیر کل دفتر زیست بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست درباره تعداد فک‌های خزری اظهارکرد: این گونه در پایان قرن ۱۹ بیش از یک میلیون فراوانی داشته که از آغاز قرن بیستم جمعیت آن با کاهش ۹۰ درصدی در سال ۲۰۰۵ به ۱۰۰ هزار یا کمتر رسید و بر اساس آخرین گزارش از محققان دانشگاه لیدز انگلستان در سال ۲۰۱۵ میزان آن به ۷۰ هزار قلاده تقلیل پیدا کرده است.
وی درباره علت مرگ و میر فک‌های خزری گفت: این موضوع دلایل متنوعی از جمله آلودگی‌های دریایی (نفت و گاز)، زمین‌شناسی (تصاعد گاز‌های کف دریای خزر)، ماهیگیری غیر مجاز، بیماری‌ها، سموم و ... دارد.
به گفته طالبی متین، لاشه‌های رسیده به سواحل ایران از طریق جریانات دریایی خزر با توجه به اینکه بعد از گذشت زمان بسیار به ساحل می‌رسند غالبا بسیار پوسیده و در مرحله تجزیه هستند و مناسب تشخیص جهت علت یابی مرگ و میر نیستند. با این حال علت مرگ فک‌ها در دست بررسی و تحقیق است که مطالعات کشور‌های همسایه علل ذکر شده را شناسایی کرده است.
مدیر کل دفتر زیست بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به این پرسش که چه اقداماتی با سایر کشور‌های حاشیه دریایی خزر برای کاهش این تلفات انجام داده‌اید؟ توضیح داد: تاکنون مکاتباتی از سرکنسولگری کشورمان در قزاقستان همچنین سفارت جمهوری اسلامی ایران در روسیه در خصوص اطلاع رسانی بررسی تلفات فک خزری از سوی آن کشور‌ها داشتیم ولی هنوز علت مشخص و دقیقی در خصوص این تلفات تعیین نشده و با توجه به زمان‌بر بودن تشخیص علل ویروسی و میکروبی، موضوع در دست بررسی است.
وی تاکید کرد: با مشخص شدن علت تلفات حتما نسبت برای رایزنی‌ها در این زمینه پیگیری‌های لازم به عمل خواهد آمد. ضمنا در راستای برنامه اقدام ملی حفاظت از فک خزری نیز کارگروه بین الملل با شرکت ارگان‌های ذیربط در راستای پیشبرد برنامه بین‌المللی پیش‌بینی شده است.
طالبی متین در پایان درباره میزان استفاده از ظرفیت‌های دانشگاهی و پژوهشی برای حفاظت از فک خزری گفت: از ظرفیت دانشگاه تربیت مدرس نور (دکتر محمود قاسم پوری) و همکاری مرکز حفاظت از فک خزری (دکتر امیر صیاد شیرازی) در تدوین برنامه اقدام ملی استفاده شد و طی تفاهم نامه با دانشگاه تربیت مدرس که در دست امضا است، مقرر شده دبیرخانه برنامه اقدام ملی حفاظت از فک خزری در دانشگاه تربیت مدرس مستقر شود تا از ظرفیت‌های آزمایشگاهی، دانشجویی و اساتید این دانشگاه جهت حفاظت و اجرای برنامه اقدام ملی بهره گیری شود.
منبع: ایسنا