خراسان شمالی دارای ۱۴ هزار هکتار تاکستان است که با توجه به شرایط آب و هوایی سالانه بین ۱۴۰ تا ۱۸۰ هزار تن انواع انگور در این استان که در کشور به تولید انگور کلاهداری و کشمشی شهره شده است تولید می شود.
انگور به نوعی یک بال پیشران اقتصادی این خطه محسوب می شود و بهره برداران زیادی از تولید این محصول گذران زندگی می کنند اما تربیت و پرورش تاک‌ها در این استان بیشتر سنتی خزنده و پاچراغی است که با ایجاد روش‌های نوین با طرح "فراز" می‌توان تولید این محصول را چندین برابر افزایش داد.
دیار قومیت‌ها که در تولید انگور جایگاه دهم را دارد و ارزش ریالی آن در سال جدید بیش از ۳۰ هزار میلیارد ریال برآورد شد سعی دارند تا با تغییر در روش کشت آن به بهره‌وری بیشتری دست یابند و برای رسیدن به این هدف طرح فراز(داربستی) را به کشاورزان پیشنهاد داده‌اند.
طرح فراز انگور از راهکارهای اصلاح و احیای تاکستان‌های استان و بهینه‌سازی تولید انگور است که می‌طلبد در این راستا تاکداران به توصیه‌های کارشناسان امور باغی استان توجه کنند.
مزایای طرح داربستی چیست؟
رییس بخش زراعی و باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی در اجرای طرح فراز در تاکستان‌های سنتی این استان تاکید کرد و گفت: روش پرورش انگور نقش مهمی در تولید دارد و در روش سنتی حساسیت شاخه‌ها و میوه‌ها به بارندگی‌های بی موقع تیرماه و مرداد ماه و سرمازدگی در سرمای بهاره بیشتر است.
علی دادار تصریح کرد: بیشتر اوقات انگورهای که به صورت خزنده پرورش داده می‌شود در مقایسه با سایر فرم های پرورش خسارت بیشتری از سرمازدگی بهاره، پوسیدگی ناشی از بارندگی های تابستان متحمل می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: مطالعه ای از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۸ بر نحوه خاک کردن مُو انگور به سه روش تربیتی خزنده، پا چراغی و داربستی انجام شد و نتایج نشان داد که در هر ۲ روش پاچراغی و داربستی نسبت به شکل خزنده تاثیر بسیار معناداری روی هزینه تولید عملکرد و درصد پوسیدگی میوه، میزان قند و مدت زمان ماندگاری دارد.
رییس بخش زراعی و باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی افزود: هر ۲ شکل پرورش نسبت به خزنده افزایش عملکرد داشتند اما بیشترین عملکرد میوه مربوط به فرم داربستی بیش از ۱۳ تن در هکتار در مقایسه با خزنده هشت تن در هکتار است.
وی خاطرنشان کرد: هدایت و تربیت انگور اغلب تاکستان‌های استان به صورت سنتی جوی و پشته است که میوه آن در اثر سرمای دیررس بهاره و بارندگی‌های اواخر تابستان خسارت می‌بیند و از طرف دیگر به علت نزدیک بودن شاخه به سطح خاک و تجمع هوای سرد دچار سرمازدگی زمستانه می شوند.
دادار یادآور شد: همچنین در روش سنتی عملیات کنترل علف‌های هرز و مبارزه با آفات و بیماری به سختی انجام می‌شود و در سیستم‌های ایستاده و روسیمی اغلب مشکلات موجود در روش‌های سنتی وجود ندارد و میوه از کمیت و کیفیت بهتری برخوردار است.
وی تصریح کرد: میوه انگور در طرح داربستی، سالم، بدون بیماری‌های قارچی و شیرین‌تر از شکل خزنده است و علت افزایش عملکرد بوته افزایش طول و وزن حبه، خوشه و رسیدن نور بیشتر به شاخه و برگ و قرار گرفتن مواد غذایی بیشتر در اختیار خوشه است.
رییس بخش زراعی و باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی تصریح کرد: کشمش استحصالی مربوط به فرم داربستی نسبت به خزنده و پاچراغی بیشتر است چرا که علت این روش اثر نورگیری بهتر شاخه و برگ و تغذیه مناسب و وزین شدن حبه‌ها که در نهایت کشمش استحصالی بیشتر می‌شود.
وی افزود: همچنین ماندگاری انگور در فرم داربستی ۲۵ روز افزایش پیدا می کند و درصد پوسیدگی انگور ۷۵ درصد کاهش می‌یابد.
اجرای طرح داربستی در ۴۱۴ هکتار
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی نیز در ادامه گفت: طرح فراز (داربستی کردن انگور) از آغاز اجرا سال ۱۳۹۲ تاکنون با کمک و مشارکت ستاد اجرایی فرمان امام(ره) در ۴۱۴ هکتار از باغ‌های انگور استان اجرایی شده است.
صفدر صفدری با بیان اینکه طرح فراز انگور از راهکارهای اصلاح و احیای تاکستان‌های استان و بهینه‌سازی تولید انگور است گفت: این طرح بدلیل تغییرات اقلیمی، بروز خشکسالی و لزوم ارتقای بهره‌وری و افزایش کارایی مصرف آب در اولویت وزارت جهاد قرار دارد.
وی؛ جلوگیری از آلودگی و تماس میوه با خاک، کاهش هزینه‌های تولید، امکان مکانیزه کردن باغات، بهبود گل‌انگیزی و تعداد جوانه‌های قابل نگهداری و در نتیجه افزایش عملکرد در واحد سطح، افزایش عمر اقتصادی باغات و فراهم شدن امکان اجرای سیستم‌های نوین از دیگر مزایای اجرای طرح فراز انگور دانست.
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی گفت: تولید ۱۴۰ هزار تن انگور برای سال زراعی جاری از سطح تاکستان‌های این استان پیش بینی شده که ارزش اقتصادی آن ۳۰ هزار میلیارد ریال برآود شده است.
وی اظهار کرد: خراسان شمالی دارای ۱۳ هزار و ۶۱۵ هکتار تاکستان است که هشت هزار و ۷۸۱ هکتار معادل ۶۰ درصد آن آبی و چهار هزار و ۸۳۴ هکتار معادل ۴۰ درصد دیم تشکیل می دهد.
منبع: ایرنا