نخستین روز از چهل و یکمین جشنواره فیلم کوتاه تهران ظهر روز گذشته با برگزاری افتتاحیه خود در پردیس سینمایی ملت برگزار شد.
در مراسم افتتاحیه چهل و یکمین جشنواره فیلم کوتاه تهران مهدی آذرپندار دبیر این رویداد گفت: من به همه فیلمسازان و عکاسان و مهمانان ویژه این جشنواره، مهمانان تهران و استان‌ها سلام می‌کنم از حضور شما تشکر می‌کنم؛ از همه کسانی که این جشنواره را به اینجا رساندند. دو عزیز بزرگوار از سال‌های گذشته همراه ما بودند که به شرط ادب از آنها تشکر می‌کنم آقای سعید پوراسماعیلی که بازنشسته شدند اما در سال‌های گذشته بسیار کمک کردند و امسال هم همراه ما بودند، دیگری هم خانم فلکیان که ایشان هم خیلی کمک کردند.
وی افزود: از شما ممنونم که برای جشنواره تبلیغ کردید و زحمت کشیدید تا جای خالی برای بلیت باقی نماند و حالا مسأله جدی ما سانس های فوق‌العاده است. ما از فیلم‌های شما حظ بردیم این جشنواره جشنواره شماست و با شعار جهانی خیال انگیز کار خود را شروع کرد البته می‌دانیم که جهانی که در آن هستیم اینقدر هم خیال‌انگیز نیست اما امیدواریم زمانه ای بیاید و بزرگتر ما در جهان باشد که این دنیا خیال انگیز باشد. بزرگتری در جهان باشد که عین یک فستیوال فراخوان بدهد و کودک کشی متوقف شود و دیگر شاهد این روزها نباشیم. ما چند سال پیش اعلام کردیم فیلم‌هایی را که حاوی کودک کشی هستند، نمی‌توانیم نمایش بدهیم اما فکر نمی‌کردیم زمانه‌ای بیاید که یکسال تمام جلوی این‌همه بیننده هر روز کودک کشی شود. امیدوارم بزرگتر ما بیاید و این روزها به پایان برسد.
در این مراسم از از درگذشتگان سینمای ایران مانند جلیل شعبانی، رضا داوود نژاد، بهاره للهی، بیتا فرهی، مهدی خلیلی، پروانه معصومی، حسین سپهوند، سعید راد، صدرالدین حجازی، محمد جعفر باقری نیا، ناصر طهماسب، هوشنگ حریرچیان یاد شد و آیین نکوداشت محمدجعفر باقری‌نیا کارگردان سینمای مستند و بزرگداشت نیما عباس‌پور از پیشکسوتان عرصه فیلم کوتاه برگزار شد.
همچنین در این مراسم برگزیدگان بخش عکس معرفی شدند که اسامی آنها به شرح زیر است:
برگزیدگان بخش تک عکس: در این بخش لوح افتخار نفر سوم به سیدمتین هاشمی رسید.
لوح افتخار نفر دوم به بابک کنعانی اهدا شد.
لوح افتخار نفر اول هم به صمد قربان‌زاده تعلق گرفت.
برگزیدگان بخش مجموعه عکس: در این بخش دو لوح تقدیر اهدا شد.
لوح تقدیر بدون ترتیب به مجموعه عکس «در خطر انقراض» کاری از عرفان سامان فر اهدا شد.
لوح تقدیر دیگر به مجموعه «ژنتیک» کاری از اصغر خمسه رسید.
لوح افتخار نفر اول این بخش به «خانه‌ای برای گل فیکوس» کاری از فاطمه روحانی طباطبایی تعلق گرفت.
برگزیدگان بخش مجموعه عکس جوان ایرانی: لوح افتخار این بخش به علیرضا عباسی فر برای مجموعه خوابگاه تعلق گرفت.
برگزیده این بخش سعید نیک‌پور برای مجموعه عکس «کشتی گیله مرد» بود.
جشنواره «تهران» فرزند زمانه خویش است
با آغاز چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به جشنواره چهل و یکم پیامی ارسال کرد. در بخشی از متن پیام وزیر ارشاد به شرح زیر است:
جشنواره‌هایی چون فیلم کوتاه تهران از آن جهت اعتبار یافته‌اند که در هر دوره، فرزند زمانه خویش هستند؛ چنان‌که نمی‌توانند به جهان اطراف خود بی‌تفاوت باشند.
چهل و یکمین دوره جشنواره فیلم کوتاه تهران هم ویژگی‌هایی دارد که خوشبختانه وام گرفته از جهان پیرامون خود است؛ جهانی که در آن علم و فناوری به پیشران تمدن‌های بشری مبدل شده است و خلاقان عرصه فناوری هر روز معجزه‌واره جدیدی عرضه می‌کنند که هوش مصنوعی متأخرترین آن‌هاست. سینما هم البته در شعاع تاثیر هوش مصنوعی قرار گرفته و بیم و امیدهای فراوانی از نحوه استفاده از آن در هنر هفتم این روزها مطرح است. به همین دلیل جشنواره فیلم کوتاه تهران، برای نخستین بار در میان رویدادهای سینمایی کشور، با تاسیس بخش ویژه رقابتی هوش مصنوعی و واقعیت مجازی، به این مهم توجه نشان داده و با استقبال مناسبی هم از سوی فیلمسازان خارجی و داخلی روبه‌رو شده است.
از سوی دیگر، زمانه، زمانه ارتباطات است و نمی‌توان در عرصه‌ای چون هنر سینما، در مرزهای جغرافیایی محصور شد در چنین شرایطی، نگاه فرامرزی جشنواره چهل و یکم در انتشار فراخوان به ۱۲ زبان زنده دنیا و شناسایی و استفاده از ظرفیت‌های جدید و کمتر استفاده شده برای ارتباط با کشورهای هدف که نهایتاً موجب ارسال حدود ۱۴ هزار فیلم از ۱۵۱ کشور دنیا شده است، نشان می‌دهد سینمای ایران تحریم ناشدنی‌ست.
ایجاد بخش ویژه «شاخه زیتون» برای ادای دین به مقاومت مردم مظلوم فلسطین و لبنان، بخش دیگری از «آینه‌گی» جشنواره فیلم کوتاه تهران در توجه به جهان پیرامونی خود است. گرچه محدود به این موضوع نشده است و در محتوای آثار نمایش داده شده در جشنواره، از پرداختن به مفاخر، قهرمانان و حماسه‌های ملی تا نقد و اشاره به آسیب‌های اجتماعی و دغدغه‌های معیشتی، همگی حکایت از بازتاب زمانه در جشنواره دارند.
کارگردان یک فیلم مهم‌ترین رکن آن است
اولین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی «۴۱_ ۲۰» چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران با موضوع «ژانر و مؤلف» به دبیری حسن حسینی و با حضور خسرو دهقان، جمعه ۲۷ مهر ساعت ۱۰:۳۰ در روز نخست جشنواره و در سالن ۱۲ پردیس سینمایی ملت برگزار شد.
حسن حسینی دبیر اولین نشست جشنواره در این نشست گفت: فیلمنامه‌نویس قدم اول را در یک اثر برمی‌دارد پس از آن به بحث اثبات کارگردان می‌رسیم. الکساندر آستروک می‌گوید؛ قلم و دوربین را می‌توان یکسان تصور کرد چراکه سینما یک هنر و زبان آن تصویر است. بحث ما دقیقا از همین جا و تعریف «تئوری مؤلف» از این مسیر آغاز می‌شود.
خسرو دهقان عنوان کرد: در سال ۱۹۵۴ مقاله‌هایی نوشته می‌شود که «تئوری مؤلف» را در جامعه بیش از پیش به افراد معرفی می‌کند و شناخت از آن تا حدی بالا می‌رود؛ به صورتی که در فرانسه توجه به این موضوع بسیار زیاد است چراکه تا مدت‌ها تنها آثاری که در سینه کلوب‌ها و سینمای بابابزرگ‌ها وجود داشت قابل دسترس و تماشا بود تا زمانی که آثار هالیوود پا به دنیای سینما گذاشت. در تمام این آثار که وسترن، موزیکال، عاشقانه و... بودند، حرف‌های تکرار شونده‌ای وجود دارد که پس از تماشای آن توسط افراد، مطالعه روی این نکات تکرار شونده شروع و از دل این جریان «تئوری مؤلف» زاده می‌شود و دیگر بازیگر، عوامل و... اهمیت ندارد و اندیشه کارگردان مورد بحث و اهمیت قرار می‌گیرد. در برابر سینمای بابابزرگ‌ها، استثنایی‌ترین فیلمساز جهان ژان رنوار است و به سینمای آن، سینمای رئیس می‌گویند. پس از این جریان‌های فکری و ظهور نسل جدید «تئوری مؤلف» در فرانسه باب می‌شود.
فیلمسازان کوتاه نور امید را در دل سینمای ایران روشن می‌دارند
در ادامه این روز رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی در پیامی به چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران سفره رنگین سینمای کوتاه را در این رویداد مزین به حضور فیلمسازانی از سراسر ایران و جهان دانست و گفت: فیلمسازان کوتاه نور امید را در دل سینمای ایران روشن می‌دارند. جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران در چهل و یکمین دوره برگزاری، جایگاه ویژه و بینالمللی خود را بیش از هر زمان دیگری تثبیت کرده است؛ ضیافتی که تمامی فیلمسازان و هنرمندان با شوق و اشتیاق گردهم می‌آیند تا فرصت دیدار و گفت‌وگو را غنیمت شمرده و با اشتراک تجربه، علایق و منظر خود جهان خویش را گسترش دهند.
فیلم کوتاه همچون رباعی، خود کامل است چون «دل هر ذره‌ای که بشکافی، آفتابی‌اش در میان بینی»
آفتاب دست و دل‌بازانه و سخاوت‌مندانه بر همگان می‌تابد و همیشه نویدبخش طلوع صبح امید است. فیلمسازان کوتاه نور امید را در دل ما روشن می‌دارند که نسلی خلاق، با استعداد، طلیعه‌دار عرصه پر آوازه سینمای ایران خواهند بود.
وی ادامه‌داد: نگاه ویژه این دوره از جشنواره به فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی، حاکی از روزآمدی این رویداد و عنایت خاص به مسائل مهم پیرامونی، به‌خصوص در به تصویر کشیدن مظلومیت مردمان فلسطین بوده که نشان از تعهد و دغدغه‌مندی آنان است. حفظ این جایگاه رفیع در عرصه بینالمللی به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای منطقه‌ای با رعایت قواعد و استانداردهایی در تراز جهانی در طی چندین دهه محقق شده است. سفره رنگین سینمای کوتاه با حضور تمامی فیلمسازان از اقصی نقاط کشور مزین می‌شود؛ سفره‌ای که در آن مهر و نور را عرضه و همگان را بر سر سلیقه و عقیده به این ضیافت دعوت می‌کند.
صف‌های شلوغ در جشنواره چهل و یکم تهران
در نخستین روز از برگزاری چهلمین جشنواره بین‌اللملی فیلم‌های کوتاه تهران ️استقبال گسترده‌ای از آثار شد که باعث تشکیل صف‌های شلوغ و انتظار برای تماشای آثار سینمای کوتاه ایران و جهان آغاز شد.
ژانرها در خدمت ایدئولوژی هستند
سپس در ادامه این روز نشست‌های تخصصی "۴۱_۲۰" در روز اول از چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران در سانس دوم به موضوع "ژانر و ایدئولوژی" با حضور علی روحانی برگزار شد.
وی با بیان اینکه در سطح مباحث عالی مطالعات نظری سینما به موضوع ایدئولوژی پرداخته می‌شود، بیان کرد: معمولا در تحلیل فیلم‌ها مدام از واژه ایدئولوژی استفاده می‌شود؛ در بررسی فیلم‌هایی مثل "تایتانیک" رابطه فیلم با ایدئولوژی بررسی شده است لذا این یک بحث مهم در مطالعات سینمایی است.
او با بیان اینکه متفکران زیادی تاکید دارند که بگویند ما همیشه در جهانی زندگی می‌کنیم که ایدئولوژی در آن حاکم است، تاکید کرد: بسیاری از متفکران گفته‌اند که در ابعاد زندگی ما ایدئولوژی وجود دارد حتی اسم همه ما که اگر یک اسم مذهبی و یا غیرمذهبی باشد نیز هر دو نشان‌دهنده و برآمده از ایدئولوژی است.
این مدرس سینما در تشریح تعریف ایدئولوژی گفت: نظام اندیشیدن هرفردی به معنی ایدئولوژی اوست.
به خیال پناه ببریم که از امید سیراب‌مان کند
مهدی آذرپندار دبیر چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران همزمان با آغاز چهل و یکمین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران، در پیامی سینما را جهان خیال‌انگیزی توصیف کرد که ملت‌ها را دور هم جمع می‌کند.
مهدی آذرپندار بیان کرد: مشهور است که هرگاه واقعیت خیلی تلخ می‌شود، ناخودآگاه آدمی به خیال پناه می‌برد. چنان‌که مکتب سورئالیسم یا فراواقع‌گرایی را سوغات جنگ جهانی اول می‌دانند. روزی که شعار چهل و یکمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران را «پذیرای جهان خیال‌انگیز تو» تعیین کردیم، هنوز پیجر یک وسیله ارتباطی ساده بود نه ابزار کشتار جمعی و هوش مصنوعی که قرار بود برای اولین بار مهمان جشنواره‌مان شود، هنوز برای ترور استفاده نشده بود. البته از مدت‌ها قبل همه می‌دانستیم که ژانر کودک‌کشی با زیرنویس عبری سینمای مورد علاقه خون‌آشام‌هاست، اما خیال نمی‌کردیم نسل‌کشی در این زمانه روی پرده عریض رسانه‌ها، این قدر آسان می‌تواند اتفاق بیافتد.
نه! بگذارید به خیال پناه ببریم که از امید سیراب‌مان کند. به جهان خیال‌انگیزی که عشق مشترک‌مان به سینما و فیلم کوتاه، ملت‌ها را دور هم جمع می‌کند. جهانی که سینما در آن صدای مظلومان است. ما می‌خواهیم آن‌چنان که حافظ شاعر بزرگ ایران زمین سرود، "فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو در اندازیم".
فیلمسازان به هم رای می‌دهند
مخاطبان و هنرمندان با رای دادن به آثار دلخواه خود در بخش آرای مردمی معتبرترین رویداد بینالمللی سینمای ایران مشارکت دارند.
برگزاری نشست تخصصی
در ادامه این روز چهارمین نشست تخصصی روز اول جشنواره فیلم کوتاه تهران با موضوع "عکاسی مستند هنری" با حضور مهدی مقیم‌نژاد استاد این نشست در پردیس سینمایی ملت برگزار شد.
واقعیت مجازی VR در جشنواره
همچنین همزمان با نخستین روز برگزاری چهل و یکمین جشنواره فیلم کوتاه تهران، اکران ویژه فیلم‌های فیلم‌های بخش واقعیت مجازی «VR» برای علاقه‌مندان این بخش در نظر گرفته شد.
همچنین مخاطبان در این بخش با استفاده از عینک‌های ویژه امکان تماشای فیلم‌های بخش واقعیت مجازی را به دست آوردند.
حضور هنرمندان در پردیس سینمایی ملت
در نخستین روز از جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران هنرمندان و چهره‌های فرهنگی و هنری به خانه جشنواره چهل و یکم فیلم کوتاه تهران آمدند و پردیس سینمایی ملت میزبان خانواده بزرگ سینمای کوتاه ایران و جهان شد.
حضور سامانه بلیت‌فروشی آی‌تیکت در خانه جشنواره تهران
چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران از روز نخست برگزاری علی‌رغم الزامی بودن رزرو بلیت برای تماشای آثار شلوغ‌تر از هر زمان دیگری برگزار شد. از این رو جشنواره تهران به عنوان رویداد مورد تایید آکادمی اسکار در دوره چهل و یکم خود یک گردهمایی بزرگ را برای خانواده ۲۵۰ هزار نفره فیلم کوتاه رقم زده است.
حضور نمایشگاه کتاب و سینما و عکس در پردیس ملت
نمایشگاه کتاب و سینما و نمایشگاه عکس منتخب آثار نخستین جشنواره عکس تهران به ترتیب در طبقه مثبت یک و منفی یک پردیس سینمایی ملت برگزار می‌شود.
تماشای فیلم کوتاه با عینک مخصوص
همچنین آثار بخش واقعیت مجازی چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران در محوطه بیرونی پردیس سینمایی ملت با اختصاص تجهیزات ویژه نمایش داده شد.
شایان ذکر است چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران از ۲۷ مهر تا ۲ آبان در پردیس سینمایی ملت درحال برگزار است.
خبرنگار: زهرا بالاور