این قسمت از برنامه «حرف شما» با موضوع مدرسه روی آنتن شبکه امید رفت. دوگانهای که از نوجوانها میپرسید به نظرشان مدرسه به دردشان میخورد و آن را دوست دارند یا نه؟
برنامه نوجوان شبکه امید با نام «حرف شما» هر هفته به بررسی موضوعی از دغدغههای فکری نوجوانان میپردازد. دغدغههایی که خود نوجوانها کاملا صریح و بدون سانسور روی آنتن زنده شبکه امید آنها را مطرح کرده و درباره آن با کارشناس برنامه و هم سن و سالهای خودشان به بحث و تبادل نظر میپردازند. نقطه عطف «حرف شما» این است که مجالی برای گفتوگوی بیپرده با نوجوانها از طریق رسانه ملی را فراهم کرده و مشکلات این طیف حساس و مهم جامعه را به طور مستقیم هدف قرار میدهد.
برنامه «حرف شما» این هفته به موضوع مدرسه اختصاص داشت. عطیه طالبپور دبیر تحریریه این برنامه درباره موضوعهای مطرح شده از سوی دانشآموزان گفت: نوجوانها نظرات متفاوتی نسبت به این موضوع داشتند. برخی از آنها فضای دوستانهای که در مدرسه و در ارتباط با همسن و سالهایشان برایشان فراهم میشد را دوست داشتند و دلیل خود از مدرسه رفتن را همین موضوع عنوان میکردند.
طالبپور بیان کرد: از مشکلاتی که دانشآموزان درباره مدرسه بیان میکردند، کمبود امکانات آموزشی در مدارس، نظام آموزشی نادرست، نبود عدالت آموزشی، مقایسه نابجای دانشآموزان با یکدیگر، از بین بردن اعتماد به نفس آنها، تدریس نامناسب و سطح علمی پایین معلمها و محتوای غیرمفید کتابها و منابع درسی بود.
وی ادامه داد: نظر دانشآموزان این بود که درست است یادگیری علوم پایه برای هرکسی که به دنبال کسب علم و دانش است، ضروری بوده و گریز از آن هم غیر ممکن است اما در کنار آن باید درسهایی که به سبک زندگی، نحوه برقراری ارتباطات اجتماعی، نحوه حضور در جامعه و مهارتهای فردی مربوط است هم به همان اندازه جدی گرفته شود. این درحالی است که به گفته اغلب مهمانهای برنامه «حرف شما»، درسهایی با چنین و موضوعهایی در مدارس یا تدریس نمیشود، یا شیوه تدریس آن صرفا برای قبولی درس و گرفتن نمره است و یا معلمهایی که در درس دیگری تخصص دارند برای تدریس چنین درسهایی به کار گرفته میشوند که نمیتوانند محتوای مناسب را به دانشآموزان منتقل کنند چون تخصصی در آن زمینه ندارند. مثلا در عصر رسانهها که درس سواد رسانهای میتواند یکی از مهمترین و نقشآفرینترین درسهای دوران مدرسه باشد، به سرنوشتی که پیشتر یاد شد، دچار میشود.
دبیر تحریریه «حرف شما» تصریح کرد: برخی از دانشآموزان حتی به این موضوع اشاره کردند که امکانات مدرسه، محتوای کتابها و تدریس معلمها در شرایط قابل قبولی قرار دارد اما مشکل اصلی در نظام آموزشی است که مسیر آموزشی دانشآموزان را به گونهای تغییر میدهد که این شرایط قابل قبول، نتواند خروجی محتوایی مناسبی را به دانشآموز منتقل کند.
طالبپور اظهار داشت: یادگیری مهارتهای اصلی زندگی همچون مهارت تصمیمگیری، مهارت کنترل خشم، شناخت هیجانات، برقراری ارتباط در مدرسه و اجتماع و همچنین نحوه تعامل با دیگران انتظاراتی بود که دانشآموزان از آموزشهای مدرسه داشتند و معتقد بودند که این محتواها در دوران مدرسه به آنها آموزش داده نمیشود یا اگر هم این اتفاق میافتد، آنقدری که باید نتیجه بخش نیست.
وی با اشاره به تغییر نظام ارزشی دانشآموزان و توجه زیاد افراد به کسب درآمد از طریق تحصیلات گفت: نبود حلقه اتصال مناسب بین مدرسه و محتوای آموزشی با دنیای بیرون واقعیتهای جامعه، یکی دیگر از نکاتی بود که در بین حرفهای نوجوانها میشد به آن پی برد. نقطه اتصالی که به ویژه در بین دانشآموزان رشتههای علوم نظری بیشتر به چشم میخورد و در بین هنرجویان هنرستانی این موضوع کمرنگتر است. اینکه هنرآموزان هنرستان حتی بعد از اخذ دیپلم میتوانند سادهتر به پول برسند اما کسب درآمد در رشتههای زیر مجموعه علوم نظری فرایند طولانیتری دارد، یکی از دغدغههای فکری نوجوانان بود.
دبیر تحریریه این برنامه افزود: دانشآموزان یکی دیگر از مشکلات نظام آموزشی کشور را کم توجهی به امور پرورشی و هدفگذاری نادرست در مسیر کسب علم دانستند. از نظر آنها سیستم آموزشی بر اساس نمره گرفتن بنا نهاده شده که این امر میتواند از نوجوان یک ربات کسب نمره بسازد در حالی که هدف اصلی تحصیل، آموختن علم و به کارگیری صحیح آن در راستای پیشرفت علمی است و نه صرفا گرفتن یک ۱۰ یا ۲۰.
طالبپور عنوان کرد: بسیاری از دانشآموزان به صراحت اعتقاد داشتند که اگر به خاطر مدرک و نمره نبود حاضر نبودند عمر خود را در مدرسه صرف کنند و به جای آن به کسب مهارتهایی میپرداختند که بتواند در مسیر زندگی کمکشان کند.
وی ادامه داد: کم توجهی به سند تحول آموزش و پرورش به شیوهای که پس از ۱۳ سال فقط ۴ درصد آن محقق شده نیز یکی از مطالبههای دانشآموزان بود؛ آنها معتقد بودند اگر این سند در کشور به طور کامل پیادهسازی شود میتواند بسیاری از مشکلات فعلی نظام آموزش و پرورش را اصلاح کند. مشکلاتی که فرزندان را در حساسترین دورههای زندگیشان درگیر خود کرده و همین حساسیت در برخی سطوح حتی میتواند به بروز فجایع اجتماعی منجر شود.
دبیر تحریریه «حرف شما» بیان کرد: البته یکی از مهمترین نکاتی که در این قسمت از برنامه «حرف شما» مطرح شد این بود که بر اساس تجربه کشورهای کل دنیا، هنوز هم نظام آموزش و پرورش بهترین شیوهای است که میتواند به تحرک اجتماعی منجر شده و افراد را در مسیر رشد و پیشرفت به پیش ببرد.
گفتنی است؛ برنامه تلویزیونی «حرف شما» جمعه هر هفته ساعت ۱۹:۳۰ به صورت زنده روی آنتن شبکه امید میرود. علی مرادخانی میزبان «حرف شما» جمعه ۲۷ مهر قرار است درباره چالش با والدین با نوجوانها به گفتوگو بنشیند.
این برنامه به تهیه کنندگی و کارگردانی علیرضا اسکندریان و سردبیری حسین شکیب راد پخش میشود. حسین حق پناه به عنوان کارشناس حوزه کودک و نوجوان در برنامه حضور دارد و عطیه طالبپور نیز دبیری تحریریه «حرف شما» را بر عهده دارد.