فصل دوم سریال «طوبی» ساخته می‌شود؟

سید حسین امیرجهانی، فیلمنامه‌نویس سریال «طوبی» در واکنش به صحبت‌های پیمان جبلی، رئیس رسانه ملی مبنی بر اینکه صحبت‌هایی درباره ساخت فصل دوم سریال شده، که باید اطلاعات دقیق را از همکارانم در سیما فیلم بگیرید، گفت: ساخت فصل دوم یک سریال نیازمند چارچوب‌هایی است. قاعدتاً باید فصل اول مجموعه مورد اقبال مخاطب واقع شود، تا یک مجموعه ادامه داشته باشد. مسئله دیگر به تصمیم مدیران سازمان صداوسیما بر می‌گردد، که آیا خواهان ساخت فصل دیگر سریال هستند یا نه. در مورد مساله اول از آنجایی که اسم امام حسین (ع) در سریال «طوبی» بود، لطف حضرت بود که کار مورد اقبال مردم واقع شد. 

امیرجهانی در پاسخ به این سوال که آیا ادامه‌دار بودن یک سریال بعد از اتمام پروژه صورت می‌گیرد توضیح داد: در همه جای دنیا به این شکل است که ابتدا فصل اول ساخته می‌شود و اگر مورد اقبال مخاطبان قرار گرفت، ادامه پیدا می‌کند. با این حال نویسندگان پایان فصل اول را طوری پیش می‌برند که امکان ادامه آن وجود داشته باشد. ما شاهد سریال‌های متعددی در دنیا بوده‌ایم، که از فصل اول استقبال نشده و کمپانی سفارش‌دهنده ادامه ساخت آن را منتفی کرده است. در مورد ساخت فصل دوم سریال «طوبی» نیز وقتی اقدام به نگارش خواهم کرد که مطمئنم شوم صاحب قصه‌ای جذاب و پر کشش هستم، تا به برند سریال «طوبی» لطمه نخورده و احترام مخاطب نیز حفظ شود.

فیلمنامه‌نویس سریال «طوبی» با بیان اینکه من برای سریال «طوبی» حدود ۹۰۰ صفحه سیناپس نوشته بودم و اگر تمام آنها کار می‌شد، سریال حدوداً به ۱۰۰ قسمت می‌رسید، توضیح داد: از آنجا که قرار بود به پخش محرم و صفر امسال برسیم، از خیلی از فصول داستان صرف‌نظر کردیم، تا اگر قرار بود فصل دوم در کار باشد، قصه‌ها و موقعیت‌ها از قبل مشخص باشد. 

وی در پاسخ به این سوال که در برخی از قسمت‌های سریال پرش‌های زمانی و فراز و فرود‌هایی احساس می‌شد که شاید برخی فکر کنند نویسنده قصه کم آورده بود، گفت: آنقدر قصه داشتیم، که مجبور شدم بخش زیادی از آن را کنار بگذارم، تا بتوانیم در ۵۴ قسمت سریال را جمع کنیم. اما دلیل این پرش‌های زمانی در برخی قسمت‌ها این است که فیلمنامه سریال «طوبی» ساختار مدرنی داشت و من از همان قسمت اول فیلمنامه را غیر خطی نوشتم. یعنی قصه از سال ۱۳۸۲ و با این سکانس آغاز می‌شد که زنی از عراق به ایران برگشته و ما نمی‌دانیم چه اتفاقی در عراق افتاده است و بعد آرام آرام قصه به گذشته می‌رفت و نهایتاً از قسمت ده به بعد بیشتر در زمان گذشته می‌ماندیم و هرجایی که نیاز به پرش زمانی بود به زمان حال بازمی‌گشتیم تا با این رفت و برگشت‌ها پرش‌ها محسوس نباشد. اما نهایتا بخاطر رسیدن به آنتن پخش روی میز تدوین مجبور شدیم قصه غیرخطی را به ساختار خطی تبدیل کنیم، که این به چند قسمت ابتدایی و چند قسمت پایانی لطمه زد.

امیرجهانی که سابقه نگارش سریال «سرجوخه» را در کارنامه خود دارد با بیان اینکه سریال «طوبی» نه‌تنها برداشت آزاد از کتاب «اربعین طوبی» نبود، بلکه فقط الهامی از آن کتاب بود، گفت: در کتاب «اربعین طوبی» شخصی به نام عبدالله که صاحب یک زن و دو بچه است، از عراق به ایران می‌آید. در ایران یک دختری به نام طوبی که پدرش کشته شده، با عبدالله ازدواج می‌کند و بعد هر دوی آنها راهی عراق می‌شوند. به محض رسیدن در عراق، زنی عراقی به اسم آنیه که همسر عبدالله است و از او دو بچه دارد طوبی را کتک مفصل می‌زند و تا آخر داستان این کتک خوردن‌ها ادامه دارد. در قسمتی از رمان نیز طوبی بچه‌اش را گم می‌کند. آنچه ما در سریال «طوبی» حفظ کردیم، گم کردن بچه طوبی و ازدواج یک دختر ایرانی با پسر عراقی است؛ بنابراین بیش از نود درصد سریال «طوبی» بر اساس خلاقیت شخصی و یا بر مبنای اتفاقات واقعی نوشته شده که در پژوهش‌ها به آن رسیده‌ام. 

این فیلمنامه‌نویس ادامه داد: قطعا مخاطب ایرانی از فخرالدینی که با وجود همسر و دو بچه با دختری که هم سن و سال پسرش است، ازدواج کرده متنفر می‌شود. همینطور از طوبایی که وارد زندگی یک زن که دو بچه دار شده است. چون در فرهنگ جامعه ما این مسئله پذیرفته نشده است. مخاطب از آنیه‌ای هم که دختر بی کسی مثل طوبی را کتک می‌زد متنفر می‌شد؛ بنابراین از همان ابتدای نگارش، موقعیت داستانی، شخصیت پردازی و روابط بین شخصیت‌ها به صورت کامل تغییر کرد. البته این به معنای ارزش‌گذاری بین سریال و کتاب نیست. به هر جهت فضای ادبیات داستانی و ادبیات دراماتیک فرق می‌کند. از آنجایی که سریال مخاطب عام و چند ده میلیونی دارد، باید مناسبات فرهنگی و اجتماعی را حفظ کرد. از همین جهت و به خاطر اینکه نگاه‌مان به پخش سریال «طوبی» در جهان عرب نیز هست، شخصیت آنیه نیز تغییر کرد. اکثر شخصیت‌های حاضر در سریال نیز اصلا در کتاب وجود ندارند؛ بنابراین بین سریال «طوبی» و کتاب فاصله بسیار زیادی وجود دارد و من به مخاطبین پیشنهاد می‌کنم کتاب را نیز بخوانند.

خبرنگار: نفیسه خلیلی