برنج پس از گندم دومین کالای استراتژیک و قوت اصلی خانوارها محسوب می شود که تنظیم بازار آن اهمیت بسزایی دارد تا اقشار مختلف جامعه در تامین نیازشان دچار چالش نشوند، اهمیت تامین برنج به عنوان یکی از کالاهای اساسی به قدری بالاست که خودکفایی در تولید این محصولات استراتژیک همچون گندم، یکی از اهداف کلان کشور بوده است.
براساس آمارهای اعلامی وزارت جهاد کشاورزی سال ۱۴۰۰ میزان تولید برنج ۲ میلیون تن، سال۱۴۰۱ ۲ میلیون و ۳۰۰ هزارتن و سال گذشته ۲ میلیون و ۵۰۰ هزارتن بوده که امسال هم تولید ۲ میلیون و ۷۰۰ هزارتن اعلام شده که این امر بیانگر رشد ۷۰۰ درصدی تولید برنج سفید بدون افزایش سطح زیرکشت در ۳ سال اخیر بوده است که براین اساس ایران به مرز خوداتکایی رسیده است.
در این راستا حسین آهنی رئیس مرکز فناوری آمار و اطلاعات وزارت جهاد گفت: براساس تصاویر ماهواره ای که صحت و دقت مکان مهم است و همچنین نمونه گیری از داده های زمانی و مکانی امسال پیش بینی تولید برنج بالای ۲ میلیون و ۷۰۰ هزارتن برنج است که با احتساب مصرف دغدغه ای در تنظیم بازار نداریم.
آهنی با بیان اینکه آمار تولید برنج واقعی است، گفت: وقتی از تولیدکننده و مصرف کننده می خواهیم حمایت کنیم در بستر درست باید این امر برنامه ریزی کرد و مرهون فشارهای بیرونی نباید باشیم به طوریکه هرزمانی که کمبود احساس شود با سیاست گذاری مناسب کسری نیاز وارد شود، اما در این برهه زمانی که واردکنندگان فشار بر واردات می آورند مربوط به حوزه سیاست گذاری است و ارتباطی به آمار ندارد.
همچنین سهراب سهرابی مجری طرح برنج گفت: امسال ۴.۵ میلیون تن شلتوک تولید می شود که از این میزان ۲ میلیون و ۷۰۰ هزارتن برنج سفید استحصال می شود که با احتساب واردات ۴۹۱ هزارتن برنج در ۵ ماهه امسال نیازی به واردات نداریم.
سهرابی گفت: از مجموع تولید یک میلیون و ۸۰۰ هزارتن ارقام‌محلی و ۹۰۰ هزارتن ارقام پرمحصول است، گفت: براین اساس ۷۰ درصد تولید برنج مربوط به ارقام محلی و ۳۰درصد پرمحصول است.
براساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی، انبارهای کارخانه‌های شالیکوبی و کشاورزان مملو از برنج است به طوریکه اکنون کشاورزان دغدغه فروش این محصول را دارند، اما انجمن واردکنندگان به سبب کمبود برنج خارجی در سطح بازار بر ترخیص برنج های مانده در گمرک به منظور کاهش التهابات بازار تاکید دارند و اذعان می کنند که در صورت استمرار نوسانات بازار برنج خارجی، در بازار برنج ایرانی هم دچار بحران می شویم، از این رو نیاز است که مسئولان وزارت صمت و جهاد کشاورری با برگزاری نشست های مشترک موضوع را بررسی کنند تا نوسانات سال های اخیر بازار مجدد تکرار نشود.
نیازی به واردات برنج تا پایان سال نداریم
قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: براساس آمار برنامه و بودجه در سال زراعی ۱۴۰۱_۱۴۰۰ یک میلیون و ۷۹۰ هزارتن برنج به بهانه های مختلف وارد شد که همین امر موجب شد تا برنج روی دست کشاورزان و شالیکوبی ها ماند و به نوعی رسوب کرده است که این اشتباه مجدد نباید تکرار شود.
به گفته او، براساس الگوی کشت سطح زیرکشت در استان های شمالی ۷۳۰ هزار هکتار و ۱۵۰ هزارهکتار در مابقی استان ها بصورت خودمصرفی برنج کشت شده لیا که با احتساب سرانه مصرف ۲۷ کیلو به ازای هرنفر نیازی به واردات نداریم، چراکه این میزان تولید جوابگوی ۱۰۰ تا ۱۱۰ میلیون نفر جمعیت است. براین اساس وزارت جهاد باید پای کاربیاید تا تولید داخل آسیب نبیند به طوریکه واردکنندگان به بهانه های مختلف ماه رمضان، محرم و صفر و عید به دنبال برنج وارد کنند.
پیشه ور ادامه داد: بنابر فرمایش مقام معظم رهبری در ۵ کالای اساسی باید خودکفا شویم، از این رو به جای واردات برنج با ارز نیما و پرداخت یارانه به کشاورزان خارجی باید به مصرف کننده داخل یا کشاورز ایرانی یارانه داده شود چراکه ذائقه ایرانی سازگار با تولید داخل است.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی با بیان اینکه به مرز خودکفایی رسیده ایم، افزود:برای استمرار کشت پایدار نیاز است که حمایت های خوبی از جانب دولت صورت بگیرد چراکه براساس آمار امسال ۳ میلیون و ۱۰۰ هزارتن ارقام محلی و کیفی تولید در سه استان شمالی تولید شده است که این میزان با احتساب جمعیت کشور و سرانه مصرف کمتر از ۲۷ کیلو برای افراد پیرو کودکان مازاد بر نیاز است.
او ادامه داد: طبق آمار وزارت جهاد امسال ۵۰۰ هزارتن برنج برای ذخایر استراتژیک وارد کشور شده است و از طرفی امسال به اندازه کافی تولید کردیم، اما دلالان برنج بازار را به گونه ای تنظیم می کنند که برنج های وارداتی برای ذخایر استراتژیک را عرضه کنند تا تولیدکننده آسیب ببیند، از این رو تعزیرات باید وارد شود و جلوی نوسانات بازار به بهانه کمبود برنج را بگیرد.
براساس اعلام مجری طرح برنج وزارت جهاد امسال ۴.۵ میلیون تن شلتوک تولید می شود که از این میزان ۲ میلیون و ۷۰۰ هزارتن برنج سفید استحصال می شود که با احتساب واردات ۴۹۱ هزارتن برنج در ۵ ماهه امسال نیازی به واردات نداریم.
ضرورت واردات ۶۰۰ هزارتن برنج تا پایان سال
در ادامه مسیح کشاورز دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج گفت: اخیرا رئیس مرکز فناوری و اطلاعات وزارت جهاد اذعان کرده که با استفاده از تصاویر ماهواره ای با اطمینان می توان گفت که امسال ۲.۷ هزارتن برنج تولید شده است، این امر بدان معناست که در هرهکتار ۳ تن برنج کیفی تولید می شود.
به گفته او، بنابر آمار سطح زیرکشت در سنوات گذشته ۶۰۰ هزارهکتار بوده که با آمار تولید ۲.۷ هزارتن برنج، سطح زیرکشت با رشد ۵۰ درصدی به ۹۰۰ هزارهکتار رسیده که با وجود خرده مالکی و ویلاسازی این امر منطقی نیست.
کشاورز ادامه داد: با توجه به آنکه ۱۲۰ هزارتن برنج در گمرکات رسوب کرده است، دادستان بندرعباس جلسه ای با تجار تشکیل دادند که در آن جلسه مشکلات گفته شد، حال امیدواریم هرچه سریع تر برنج های رسوبی وارد بازار شوند تا بحث کمبود برنج خارجی و نوسانات به پایان برسد.
دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج با بیان اینکه ماهانه ۱۲۰ هزارتن برنج خارجی مورد نیاز کشور است، گفت: در حال حاضر شرایط بازار به گونه ای است که باید برنج ها ترخیص شود و حداقل ۶۰۰ هزارتن برنج دیگر بعد از فصل ممنوعیت تاپایان سال باید وارد شود، درحالیکه وزارت جهاد اذعان می کندکه بازار نیازی به واردات ندارد.
براساس گزارش مرکز آمار سرانه مصرف برنج از ۳۵ کیلو سال ۹۷ به ۲۷ کیلو کاهش یافته است که با احتساب جمعیت ۸۶ میلیون نفر، نیاز سالانه برنج حدود ۳ میلیون تن برآورد شده است که بنابر اذعان مسئولان وزارت جهاد مبنی بر تولید ۲.۷ هزارتن برنج و واردات در ماه های اخیر جای نگرانی مبنی بر کمبود یا نوسان قیمت در بازار نداریم.
خبرنگار: آزاده محبی