سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دیدار نظام الدین زاهدی، سفیر فوق العاده و تام الاختیار تاجیکستان در ایران گفت: تاجیکستان بخشی از وطن تمدنی و فرهنگی ما بوده و هست، البته ایران نیز برای تاجیکستان از چنین جایگاهی برخوردار است؛ علاوه بر آن شخصیت جنابعالی نیز برای بنده قابل احترام است چرا که فردی فرهنگی با سابقه خوب و موثر هستید.
وی افزود: در مدتی که در ایران حضور داشتید در برقراری ارتباطات حسنه فرهنگی خیلی موثر بودید البته باید توجه داشت که مسائل فرهنگی از گذشته پایه روابط ایران و تاجیکستان بوده و هست.
وزیر فرهنگ گفت: قدم‌های خوبی تاکنون برداشته شده است و مطمئن هستیم انشاالله در این دوره گام‌های بهتری برداشته خواهد شد؛ ملت‌های دو کشور با یکدیگر ریشه‌های تمدنی و تاریخی دارند، زبان فارسی تار و‌پود ما را به هم وصل می‌کند و دو کشور در هم تنیده هستیم.
صالحی تصریح کرد: زیرساخت‌های خوبی خصوصا در حوزه فرهنگ وجود دارد؛ تفاهم‌نامه‌ها، توافقنامه‌ها و توجه روسای جمهور دو کشور به این روابط نیز حائز اهمیت است؛ اینکه رئیس جمهور کشور تاجیکستان امسال دو بار به ایران آمدند نشان دهنده عمق روابط است.
وزیر فرهنگ با اشاره به اینکه آقای امامعلی رحمان رئیس جمهور تاجیکستان یک بار برای سوگ از دست دادن شهید رئیسی و بار دیگر برای شرکت در مراسم تحلیف رئیس جمهور پزشکیان به ایران آمده بودند، گفت: شما نیز شخصیتی فرهنگی هستید که این مساله اهمیت زیادی دارد بحمدالله در این دوره تاریخی فرصتی به وجود آمده است تا با همکاری یکدیگر اقداماتی انجام دهیم که بعد‌ها از آن به نیکویی یاد شود.
وزیر فرهنگ در واکنش به پیشنهاد سفیر تاجیکستان مبنی بر تدوین برنامه ۵ و ۱۰ ساله در حوزه روابط فرهنگی دو کشور، گفت: پیشنهاد جذابی مطرح کردید؛ زیرساخت‌ها اعم از تفاهم‌نامه‌ها و اراده مسئولان دو‌کشور فراهم است.
وی افزود: البته باید برای این امر نهاد سازی کرد تا روابط بر ریل مشخصی قرار بگیرند، البته بخشی از این نهاد‌ها موجود است مثل انجمن دوستی ایران و تاجیکستان و نیز پاره‌ای از نهاد‌های فرهنگی پایداری که خط اتصال دو کشور باشند، مثل دفاتر فرهنگی در تاجیکستان و ...
صالحی با اشاره به جایگاه حوزه ادبیات بین دو کشور تصریح کرد: باید توجه داشته باشیم شعر ما را به یکدیگر متصل می‌کند و حلقه اتصال ادبیات میان دو کشور اهمیت دارد؛ در همین راستا از رئیس جمهور تاجیکستان بابت چاپ و توزیع شاهنامه بین خانواده‌های تاجیکستانی تشکر می‌کنم، چرا که از نظر محتوایی و نمادین اثر گذار است.
وزیر فرهنگ گفت: در حوزه موسیقی نیز باید گفت موسیقی ایران و تاجیکستان با هم ارتباط دارند، برخی از اساتید موسیقی تاجیکستانی را کمتر از نوازندگان ایرانی نمی‌دانیم چرا که در آوا، کلام و نغمه اشتراکات جدی داریم، در حوزه موسیقی برنامه‌های مشترک را می‌توان داشت در حوزه برنامه‌های نمایشی و سینما نیز فرصت‌هایی وجود دارد.
صالحی در مورد همکاری در حوزه فضای فرهنگی مشترک تصریح کرد: در معرفی و احیای مفاخرمان، اقدامات مشترکی می‌توانیم انجام دهیم پیشنهاد شما در این زمنیه نیز قابل تامل است.
وزیر فرهنگ گفت: برنامه ۵ یا ده ساله می‌تواند و را دنبال کند البته برخی از موضوعات به شکل پروسه‌ای و برخی رویدادی هستند هر دو را باید جلو برد؛ برخی موارد مثل زبان شناسی باید در طول سال جریان داشته باشند و پروسه‌ای هستند برخی نیز رویدادی هستند مثل جشنواره‌ها و هفته‌های فرهنگی.
وی افزود: ان‌شاءالله برنامه پیشنهادی شما را بشود به گونه‌ای تنظیم کرد که در افقی ۵ یا ده ساله به نتایج مطلوب برسیم. وی ادامه داد: هر میزان در بهبود روابط دو کشور تلاش کنیم روح نیاکانمان شاد می‌شود.
نظام الدین زاهدی، سفیر فوق العاده و تام الاختیار تاجیکستان نیز در این دیدار گفت: خداوند متعال را شاکر هستم که با تلاش دو جانبه و با اراده رهبران دو کشور در طول سال‌های اخیر روابط فرهنگی ایران و تاجیکستان گسترش بی‌سابقه داشته است.
وی افزود: در سه سال اخیر سه سفر رسمی روسای جمهور کشورهایمان را داشتیم. در سال ۱۴۰۰ نخستین سفر آقای رئیسی به خارج از کشور به عنوان رئیس جمهور، به کشور ما بود پس از آن جناب آقای امامعلی رحمان به ایران آمدند، در سال ۱۴۰۲ شهید رئیسی برای بار دوم به تاجیکستان رفتند، امسال نیز همچنان که اشاره کردید رئیس جمهور تاجیکستان در طول ۴۵ روز دو بار به ایران آمدند، در همین راستا اخیرا نیز در نیویورک ملاقات بسیار خوبی میان روسای جمهور دو کشور صورت گرفت.
وی افزود: در مجموع روابط دو جانبه ما، روابط فرهنگی جایگاهی خاص دارد تاکنون میان دو کشور بیش از ۲۲۰ سند همکاری به امضا رسیده که ۴۰ درصد این سند‌ها مربوط به همکاری‌های فرهنگی است.
وی با اشاره به اینکه حضور یافتن اهالی فرهنگ دو کشور در برنامه‌های فرهنگی دو کشور به سنتی نیکو تبدیل شده است، افزود: سال ۱۴۰۱ هفته فرهنگی تاجیکستان در سه شهر ایران و هفته فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سه شهر بزرگ تاجکستان برگزار شد.
سفیر تاجیکستان ضمن اشاره به همکاری‌های دو کشور در حوزه سینما گفت: هنرمندان دو کشور فیلمی مشترک را در ایران و تاجیکستان فیلمبرداری می‌کنند که به زودی به نمایش در می‌آید.
زاهدی اظهار داشت: سال ۱۴۰۱ هفته فرهنگی در یک ماه برگزار شد، اول ماه در ایران و آخر ماه در تاجیکستان این در صورتی است که می‌توانیم هفته فرهنگی را نیمه اول سال در یک کشور مثلا در ایران و نیمه دوم سال در کشور دیگر مثلا تاجیکستان برگزار کنیم.
سفیر تاجیکستان با بیان اینکه یکی از مولفه‌های مهم فرهنگی فعالیت در حوزه سینماست در این حوزه نیز می‌توانیم فعالیت‌های مهمی انجام دهیم، گفت: تعداد زیادی مفاخر فرهنگی مشترک میان دو کشور داریم که شایسته است در مورد هر یک از این مفاخر فیلم سینمایی و سریال تولید کنیم.
سفیر تاجیکستان گفت: بحث دیگر همزمان شدن روز‌های تجلیل از مفاخر فرهنگی و ادبی مشترک دو کشور است مثلا در شهریور برای بزرگداشت رودکی روزی را در نظر گرفته ایم در حالی که در ایران روز بزرگداشت رودکی آذر ماه است؛ اگر این روز‌ها همزمان باشند اتفاق خوبی است.
وی با بیان اینکه اشتراکات فرهنگی می‌طلبد در برگزاری این مراسم‌ها همزمانی را در نظر بگیریم خوب است کمیسیونی برای تحقق این امر تشکیل شود، افزود: از طرفی اینگونه جشن‌ها را می‌شود یکسال در ایران و سال دیگر در تاجیکستان برگزار کنیم.
زاهدی اظهار داشت: خوب است که برنامه همکاری‌های ۵ یا ده ساله در حوزه فرهنگ داشته باشیم و مشخص شود کدام جشنواره‌ها برگزار شود و اقدامات براساس برنامه ریزی‌ها ادامه یابد.
وی افزود: با استفاده از این فرصت شما را به تاجیکستان دعوت می‌کنم، به وطن دومتان تاجیکستان تشریف بیاورید چرا که باور دارم این سفر نتیجه بخش خواهد بود و باعث رشد همکاری‌ها می‌شود.
زاهدی گفت: در صدد تنظیم سفر دو جانبه آقای پزشکیان به تاجیکستان هستیم تاکنون برای حضور در کشورمان دوبار از ایشان دعوت کرده ایم یکبار در مراسم تحلیف ریاست جمهوری و بار دیگر در سفر به نیویورک من هم به عنوان سفیر وظیفه دارم اقدامات لازم را انجام دهم.
سفیر تاجیکستان با اشاره به نقش فرهنگ در روابط میان دو کشور، گفت: در سایر کشور‌ها روابط سیاسی سطح روابط را در موضوعات مختلف تعیین می‌کند، اما در روابط ایران و تاجیکستان، فرهنگ سطح تعاملات ما را در سایر موضوعات باید تعیین کنند؛ فرهنگ بستری برای رفع زودهنگام فراز و نشیب‌ها در سیاست است، باید همکاری‌های فرهنگی را گسترش دهیم و از فرصت‌ها بهره لازم را ببریم. بار دیگر برای وقتی که به من اختصاص دادید تشکر می‌کنم.