ایواو هاکامادا، بوکسور ۸۸ ساله که در سال ۱۹۶۸ به جرم قتل چهار نفر به زندان افتاده بود، سال‌ها در انتظار اعدام بود. امروز دادگاهی در ژاپن در بازبینی این پرونده حکم به بی‌گناهی هاکامادا داد و محکومیت نادرست او پس از چندین دهه لغو شد.
بیشتر مدت حبس هاکامادا، در سلول انفرادی و با ترس از اجرای حکم اعدام سپری شد. هاکامادا در مجموع ۴۸ سال زندانی بود که بیش از ۴۵ سال آن را در انتظار اعدام گذراند. تبرئه هاکامادا توسط دادگاه ناحیه شیزوئوکا، او را به پنجمین محکوم به اعدامی تبدیل کرد که پس از جنگ جهانی دوم در ژاپن در جریان بازبینی پرونده بی‌گناه شناخته شده است.
قاضی دادگاه، کوشی کُنی، تصریح کرد که شواهد ارائه‌شده در پرونده ساختگی بوده و هاکامادا مرتکب جرم نشده است. هاکامادا در سال ۱۹۶۶ به قتل مدیر یک شرکت و سه عضو خانواده‌اش و آتش زدن خانه آنها در مرکز ژاپن محکوم شد.
او در سال ۱۹۶۸ به اعدام محکوم شد، اما به دلیل طولانی شدن پروسه تجدیدنظر و بازبینی پرونده، این حکم هرگز اجرا نشد. ۲۷ سال طول کشید که دادگاه عالی ژاپن درخواست اولیه هاکامادا برای بازبینی پرونده را رد کند.
در سال ۲۰۰۸، دومین درخواست تجدیدنظر برای بازبینی پرونده توسط خواهر او، هیدکو هاکامادا که اکنون ۹۱ ساله است، ثبت شد. در نهایت، هاکامادا در سال ۲۰۱۴ پس از صدور حکم بازبینی پرونده از زندان آزاد شد.
او پس از آزادی به دلیل ضعف جسمانی و سن بالا، در خانه‌اش تحت مراقبت قرار گرفت و دوران محکومیت خود را دور از زندان گذراند، زیرا احتمال فرارش بسیار کم بود. شواهد جدید نشان می‌دادند که ممکن است محکومیت هاکامادا بر اساس اتهامات نادرست و ساختگی مأموران تحقیق پرونده صورت گرفته باشد.
در نهایت، دادگاه در سال ۲۰۲۳ به نفع هاکامادا رأی داد و راه را برای بازبینی مجدد پرونده که از اکتبر سال گذشته آغاز شده بود، باز کرد. در آخرین جلسه دادگاه شیزوئوکا در ماه مه، پیش از اعلام حکم نهایی، دادستان‌ها بار دیگر درخواست صدور حکم اعدام کردند. این درخواست باعث شد که گروه‌های حقوق بشری به ادامه روند طولانی کردن پرونده توسط دادستان‌ها اعتراض کنند.
در جریان تحقیقات اولیه، هاکامادا ابتدا اتهامات ادعاشده را رد کرد، اما بعد‌ها تحت فشار و خشونت پلیس مجبور به اعتراف شد. یکی از مسائل اصلی پرونده، لباس خونی بود که مأموران ادعا می‌کردند هاکامادا هنگام وقوع جرم به تن داشته و آن را در مخزنی از خمیر سویا (میزو) پنهان کرده بود.
این لباس بیش از یک سال پس از دستگیری او کشف شد. در حکم دادگاه عالی توکیو در سال ۲۰۲۳، تأیید شد که طبق آزمایشات علمی لباس‌هایی که بیش از یک سال در میزو غوطه‌ور باشند، به اندازه‌ای تیره می‌شوند که لکه‌های خون دیگر قابل مشاهده نخواهند بود و این موضوع احتمال دستکاری شواهد توسط مأموران را تقویت کرد.
همچنین نمونه‌های خون با DNA هاکامادا تطابق نداشت و شلواری که به‌عنوان مدرک ارائه شده بود، برای او کوچک بود. حامیان هاکامادا معتقدند که نزدیک به نیم‌قرن حبس، تأثیرات روانی مخربی روی او داشته است. هیدکو هاکامادا، خواهر ایواو نیز بخش زیادی از عمر خود را صرف اثبات بی‌گناهی او کرد.
«اتهام نادرست»
پیش از حکم نهایی دادگاه، هیدکو گفته بود که درگیر نبردی بی‌پایان برای اثبات بی‌گناهی برادرش است. شروع بازبینی پرونده بسیار دشوار است. نه تنها ایواو، بلکه بسیاری از افراد دیگر هم به اشتباه محکوم شده‌اند و در حال رنج کشیدن هستند. من خواستار اصلاح قوانین کیفری هستم تا روند بازبینی پرونده‌ها آسان‌تر شود.
ژاپن و ایالات متحده تنها کشور‌های عضو گروه هفت هستند که همچنان مجازات اعدام را حفظ کرده‌اند. نظرسنجی‌های دولتی ژاپن نشان می‌دهد که اکثر مردم این کشور از مجازات اعدام حمایت می‌کنند.
اعدام‌ها در ژاپن به صورت مخفیانه انجام می‌شود و زندانیان تا صبح روز اعدام از اجرای حکم خود مطلع نمی‌شوند. از سال ۲۰۰۷، ژاپن شروع به افشای نام اعدام‌شدگان و برخی از جزئیات جرایم آنها کرد، اما همچنان اطلاعات افشاشده بسیار محدود است.
منبع: روزیاتو