یکی از ظرفیت‌های در دسترس برای فرهنگ سازی و افزایش سواد سلامت عمومی، رسانه است؛ محتوا‌های آموزشی در هر حیطه ای، می‌توانند از کانال‌های تلویزیون، شبکه‌های اجتماعی مجازی و رسانه‌های مکتوب منتشر شوند. نقش سفیران و افراد مشهور و تاثیرگذار در انتقال مفاهیم و بیان محتوا‌های آموزشی، نیز بسیار مهم است.
کمپین ملی پیشگیری از سرطان سینه، ایده‌ای است که از سال‌ها قبل توسط علی قنبری مطلق، مدیر شبکه ملی پیشگیری، کنترل و درمان سرطان و همکاری صمیمانه خانم مرضیه برومند، کارگردان، نویسنده و هنرمند مطرح، پرورانده شده و اکنون با همکاری مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت، پیگیری می‌شود.
به همین منظور، در جلسه‌ای با حضور حسین کرمانپور، سرپرست مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، مرضیه برومند، کارگردان، نویسنده و هنرمند مطرح، علی قنبری مطلق، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و مدیر شبکه ملی پیشگیری، کنترل و درمان سرطان، علیرضا تابش، مدیرعامل سابق بنیاد سینمایی فارابی و دبیر جشنواره چندرسانه‌ای میراث فرهنگی و احسانی، عضو موسسه ملی تحقیقات سلامت، خلاصه‌ای از اقدامات انجام شده در زمینه کمپین مجازی سرطان سینه که بر پیشگیری و آگاهی بخشی تمرکز داشت، تشریح شد و جلسه با طرح پیشنهادات و نقطه نظرات هریک از حاضرین، تداوم یافت.
احسانی، عضو موسسه ملی تحقیقات سلامت، در ابتدای این جلسه، به توضیح اقدامات پیش رو در زمینه کمپین سرطان سینه، اشاره کرد و گفت: امسال با رویکرد تشخیص زودرس سرطان سینه کار را جلو میبریم، یعنی غربالگری سیّار در زمینه سرطان سینه (به صورت یک وسیله نقلیه با امکانات تشخیصی) صورت می‌گیرد؛ در این زمینه، همکاران خانه سینما یار همیشگی ما هستند، حامیان دیگر برنامه، خانه موسیقی، شبکه آفتاب، انجمن رادیوآنکولوژی، پژوهشگاه علوم و غدد دانشگاه علوم پزشکی تهران، شرکت ماموت و شرکت‌های تجهیزات پزشکی هستند.
وی افزود: در زمینه تشخیص و غربالگری سرطان سینه، اپلیکیشنی قرار است راه اندازی شود تا شرایط افراد قبل و بعداز کمپین مورد سنجش قرار گیرد.
سرطان پستان قابل پیشگیری است
در ادامه، کرمانپور با اشاره به تاکید وزیر بهداشت مبنی بر اهمیت پیشگیری از بیماری‌ها و تشخیص زودهنگام سرطان‌ها به ویژه سرطان سینه که بیشتر زنان و کمتر مردان را گرفتار می‌کند، خاطرنشان کرد: در زمینه فرهنگسازی به ویژه در مورد بیماری ها، تولید محتوا هرچه پررنگ‌تر باشد، نزد افکار عمومی ضریب نفوذ بیشتری خواهد داشت.
وی با بیان اینکه سرطان سینه قابل پیشگیری بوده و اگر زود تشخیص داده شود، قابل درمان خواهد بود، تصریح کرد: جوانی جمعیت، موضوع حیاتی و مورد تاکید ارکان کشور است؛ در این زمینه فقط افزایش موالید مدنظر نیست، بلکه حفظ سرمایه انسانی نیز بسیار اهمیت دارد. از طرفی، فردی که به سرطان مبتلا می‌شود، مصرف دارو‌ها ممکن است بر باروری وی تاثیر بگذارد.
وی پیشنهاد کرد که پویش آگاهی بخشی سرطان سینه بهتر است از مقطع دبیرستان آغاز شود، چراکه کار در حوزه پیشگیری، از هزینه‌های بخش درمان می‌کاهد و در این راستا، باید یک موج بزرگ اطلاع رسانی ملی ایجاد شود. همچنین می‌توان از زنان برای ساخت محتوا‌های تصویری و موسیقیایی استفاده کرد تا اعتماد و توجه زنان جامعه به موضوع، بیشتر جلب شود.
وی بر لزوم استفاده از ظرفیت پلتفرم‌های پرطرفدار برای اطلاع رسانی، مانند اسنپ و دیجی کالا تاکید کرد و افزود: پزشکان اینفلوئنسر در فضای مجازی نیز نقش مهمی در فرهنگ سازی موضوعات سلامت محور دارند؛ رسانه ها، خبرنگاران حوزه سلامت و هنرمندان نیز ظرفیت خوبی محسوب می‌شوند.
نقش کلیدی بیمه‌ها در پوشش خدمات غربالگری
قنبری مطلق نیز در ادامه این نشست، ضمن تشریح اقداماتی که در سال‌های اخیر در حوزه غربالگری سرطان‌های سینه، دهانه رحم و روده بزرگ انجام شده، اظهار کرد: آموزش نیروی انسانی و ایجاد زیرساخت و تامین تجهیزات، از ملزومات برنامه‌های پیشگیری و غربالگری است.
وی افزود: ارائه دهندگان خدمت در حوزه غربالگری باید به طور کامل آموزش دیده و به روز شوند تا بدانند که به دنبال چه علائمی باشند که سرطان‌ها دیر تشخیص داده نشود.
وی در ادامه به نقش کلیدی بیمه‌ها در پوشش خدمات غربالگری اشاره و بر استمرار برنامه‌های اطلاع رسانی تاکید و اظهار امیدواری کرد که بیمه‌ها در حمایت از این طرح پیشقدم شوند دکتر مطلق همچنین بر حمایت مردم، خیریه‌ها و بخش صنعت از برنامه‌های تحقیقاتی تاکید کرد و گفت: سال گذشته خانم برومند کمک کردند که اطلاع رسانی جامعی درخصوص کمپین سرطان پستان را در ماه اکتبر (مهر و آبان) انجام دهیم، هدف ما درابتدا فقط کمپین مجازی بود و باید تلاش می‌کردیم افراد مشهور برای دیده شدن محتوای آموزشی کمک و همکاری کنند. زنان به دلیل شرم، برخی مشکلات خود را مخفی می‌کنند
مرضیه برومند نیز در ادامه این نشست، ضمن تاکید بر اهمیت پیشگیری از سرطان سینه، گفت: در برخی فرهنگ ها، واژه سینه دارای قبح است و زنان به دلیل شرم، برخی مشکلات جسمی خود را مخفی می‌کنند و این تابو برای سایر موارد طبیعی در بدن زنان نیز وجود دارد.
وی پیشنهاد داد تا از عروسک‌های شناخته شده و مطرح نزد عموم مردم به واسطه نوستالوژیک بودن آنها، در مسیر فرهنگ سازی این امر مهم، استفاده شود.
خانم برومند همچنین بر استفاده از مضامین پیشگیرانه در فیلم‌ها و سریال ها، تاکید کرد و گفت: نباید آگاهی بخشی در مورد سرطان سینه را به ماه اکتبر محدود کنیم، این فرهنگسازی باید تداوم یابد. هر فردی در جامعه به خصوص افراد سرشناس باید فرهنگ پیشگیری از بیماری‌ها را مسئولیت اجتماعی خود بدانند.
با گفتمان مردم پسند سخن بگوییم
در ادامه، علیرضا تابش نیز تصریح کرد: در حوزه فرهنگسازی در پیشگیری از بیماری ها، باید با گفتمان مردم پسند و با زبان ساده سخن بگوییم. همچنین می‌توان از ظرفیت اپراتور‌ها برای ارسال پیامک‌های فرهنگ سازی به شماره همراه زنان جامعه استفاده کرد.
وی گفت: تعامل بین بخشی با سایر وزارتخانه‌ها نیز اهمیت دارد و این وظیفه باید در حاکمیت نیز ایجاد شود و شخص وزیر بهداشت می‌توانند در حوزه دولت در این خصوص اقداماتی انجام دهند. وی تصریح کرد: باید برای مردم به خصوص قشر کم برخوردار و محروم، مشوقی برای مراجعات غربالگری درنظر گرفته شود؛ همچنین، محتوا‌ها باید دارای سناریو باشد تا جلب توجه کند.