در کمتر از بیست‌روز از آغاز حمله نظامی عراق به ایران، آبادان به محاصره درآمد. پس از سقوط خرمشهر، تحرک عراق برای اشغال آبادان افزایش یافت. مقاومت کم‌نظیر مردم با وجود امکانات محدود و برگزاری نماز جمعه در اوج محاصره، موجب ایستادگی شهر در برابر محاصره بود.
امام‌خمینی (ره) در چهاردهم آبان ۱۳۵۹ به نیرو‌های مسلح تأکید کردند که حصر آبادان باید شکسته شود. اهمیت آبادان در نظر امام‌خمینی (ره) از آن جهت بود که این شهر نقطه اصلی جنگ و مورد طمع دشمن بود.
پس از فرمان امام‌خمینی (ره)، بسیاری از رزمندگان تا پایان محاصره آبادان، جبهه را ترک نکردند. در پنجم مهر ۱۳۶۰ عملیات ثامن‌الائمه (ع) با هدف شکست حصر آبادان آغاز شد و پس از ۴۲ساعت، با موفقیت کامل به پایان رسید. این نخستین موفقیت سرنوشت‌ساز ایران در جنگ تحمیلی بود که بازتاب وسیعی در داخل و خارج کشور پیدا کرد. شکست محاصره آبادان راه فتح خرمشهر را باز کرد.