استفاده از تلفن همراه در دنیای امروز به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی انسان‌ها تبدیل شده است. در کنار فواید زیادی که این فناوری برای انسان به ارمغان آورده، اما متاسفانه استفاده بیش از حد از آن در بین آحاد مردم به خصوص کودکان به مشکلی جدی تبدیل شده است، که روز به روز در حال افزایش است. وضعیت به گونه‌ای است که تقریباً هر جا که بروید، می‌بینید بیشتر افراد به نوعی با گوشی خود مشغول هستند.
اعتیاد به این فناوری محدودیت سنی هم ندارد، افراد در تمام سنین، از کودک گرفته تا سالمند، هر روز زمان زیادی را صرف استفاده از آن می‌کنند. در بسیاری از مواقع کار کردن با گوشی صرفاً برای بازی، سرگرمی و گذران وقت است. با جذابیتی که این بازی‌ها برای کودکان دارند، عجیب نیست که بسیاری از آنها وقت زیادی را با گوشی بگذرانند. استفاده طولانی از گوشی می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری برای افراد در سنین مختلف داشته باشد.
به این بهانه با آقای علی بسطامی دکترای مدیریت ورزشی و مدرس دانشگاه به گفتگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
استفاده بیش از حد از تلفن همراه می‌تواند چه عوارضی برای انسان ایجاد کند؟
استفاده بیش از اندازه از این تکنولوژی می‌تواند باعث مشکلات جسمانی، روانی و شناختی در افراد شود.
مشکلات جسمانی در اثر استفاده طولانی مدت از تلفن همراه
از جمله مشکلات جسمانی، مشکل بینایی برای فرد است. نور آبی ساطع شده از صفحه نمایش تلفن همراه می‌تواند به شبکیه چشم آسیب برساند و باعث خشکی چشم، تاری دید و حتی دژنراسیون ماکولا (یک بیماری مزمن چشمی است که باعث افت بینایی در مرکز میدان دید می‌شود)، شود. همچنین خم کردن سر به سمت پایین برای مدت طولانی برای نگاه کردن به تلفن همراه می‌تواند باعث ایجاد درد گردن، شانه و کمر شود. اختلالات خواب نیز عارضه جسمی دیگری است که می‌تواند در اثر استفاده مدام از تلفن همراه ایجاد شود چرا که نور آبی تلفن همراه می‌تواند ریتم شبانه‌روزی بدن را مختل کرده و باعث بی‌خوابی و مشکلات خواب شود. استفاده طولانی مدت از تلفن همراه همچنین می‌تواند باعث کاهش فعالیت فیزیکی فرد نیز شود که به نوبه خود منجر به چاقی، دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود. سردرد‌های تنشی نیز عارضه دیگری است که می‌تواند در اثر استفاده مداوم از تلفن همراه ایجاد شود.
اضطراب، افسردگی و تنهایی از عوارض روانی ناشی از استفاده بیش از حد از تلفن همراه
استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی و مقایسه خود با دیگران می‌تواند باعث ایجاد احساسات منفی مانند اضطراب، افسردگی و تنهایی شود. همچنین استفاده زیاد از آن می‌تواند بر توانایی تمرکز و یادگیری کودکان تأثیر منفی بگذارد. استفاده مداوم از تلفن همراه می‌تواند به اعتیاد به اینترنت نیز منجر شود. از سوی دیگر تعاملات مجازی نمی‌توانند جایگزین تعاملات رو در رو شوند و استفاده بیش از حد از تلفن همراه می‌تواند باعث کاهش مهارت‌های اجتماعی شود.
استفاده مداوم از تلفن همراه و کاهش توانایی مغز در حفظ اطلاعات
استفاده مداوم از تلفن همراه برای جستجوی اطلاعات می‌تواند باعث کاهش توانایی مغز در حفظ اطلاعات شود. همچنین تمرکز بر روی محتوای دیجیتال می‌تواند باعث کاهش خلاقیت و تفکر انتقادی در افراد نیز شود.
برای پیشگیری از این عوارض، چه توصیه‌هایی دارید؟
محدود کردن زمان استفاده از تلفن همراه از جمله کار‌هایی است که می‌توان به خصوص برای کودکان انجام داد، زمان مشخصی را برای استفاده از تلفن همراه تعیین کنید. می‌توانید با استفاده از حالت شبی که در گوشی‌ها وجود دارد برای کاهش نور آبی ساطع شده از صفحه نمایش استفاده کنید. همچنین هنگام استفاده از تلفن همراه، آن را در فاصله مناسب از چشم خود نگه دارید. برای جلوگیری از مشکلات جسمانی ناشی از نشستن طولانی مدت می‌توانید فعالیت‌های فیزیکی انجام دهید. زمان بیشتری را برای تعاملات رو در رو با دوستان و خانواده اختصاص دهید. مهارت‌های مدیریت زمان را به کودکانتان آموزش دهید، این که چگونه زمان خود را مدیریت کرده و از تلفن همراه به صورت متعادل استفاده کنند.
چگونه می‌توان با تغییر سبک زندگی عوارض استفاده از تلفن همراه را کاهش داد؟
استفاده بیش از حد از گوشی همراه، به ویژه در کودکان و نوجوانان، می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی جسمی و روانی داشته باشد. خوشبختانه با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی می‌توان این عوارض را به حداقل رساند.
والدین باید خود الگوی مناسبی برای فرزندان باشند و از استفاده بیش از حد از گوشی خودداری کنند
محدودیت زمانی برای کودکان تعیین کنیم، این که ساعات مشخصی برای استفاده از گوشی تعیین کرده و بر رعایت این محدودیت نظارت داشته باشیم. ایجاد توافق‌نامه‌ای بین والدین و فرزند برای تعیین قوانین استفاده از گوشی می‌تواند کمک کننده باشد.
ایجاد فعالیت‌های جایگزین راهکار دیگری برای کاهش استفاده مداوم کودکان از تلفن همراه است. تشویق به انجام فعالیت‌های فیزیکی، مطالعه، بازی‌های رومیزی و گذراندن وقت با خانواده و دوستان می‌تواند تا حد زیادی آنها را از فضای گوشی دور کند. همچنین فراهم کردن محیطی جذاب و پر از امکانات برای انجام فعالیت‌های غیر از استفاده از گوشی نیز موثر است.
راهکار دیگری که والدین می‌توانند از آن استفاده کنند، آموزش مهارت‌های ارتباطی موثر به کودکان برای برقراری ارتباط با دیگران به صورت حضوری است. همچنین می‌توانند آنها را تشویق به شرکت در فعالیت‌های گروهی و اجتماعی کنند. همچنین والدین باید خود الگوی مناسبی برای فرزندان باشند و از استفاده بیش از حد از گوشی خودداری کنند. از گوشی در هنگام صرف غذا، هنگام صحبت با دیگران و در مکان‌های عمومی مانند کتابخانه و پارک استفاده نکنند.
از جمله کار‌هایی که افراد بزرگسال می‌توانند برای محدود کردن استفاده از تلفن همراه به کار ببندند، تعیین مناطق بدون گوشی است، به این صورت که، مناطقی مانند اتاق خواب و میز غذاخوری به عنوان مناطق بدون گوشی انتخاب شوند. از اپلیکیشن‌هایی که زمان استفاده از گوشی را محدود می‌کنند و اعلان‌هایی برای کاهش زمان، استفاده کنند. به جای استفاده از گوشی برای استراحت، فعالیت‌هایی ذهنی و آرامش‌بخش یا پیاده‌روی را جایگزین کنند. شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و برقراری ارتباط با دوستان و خانواده به صورت حضوری نیز می‌تواند کمک کننده باشد. همچنین یادگیری روش‌های مدیریت زمان برای انجام کار‌های روزمره بدون اتلاف وقت در فضای مجازی نیز از راهکار‌های موثر دیگری است که می‌توان به آن اشاره کرد.
منبع: ایسنا