پسماندها و زباله‌های تولید شده توسط انسان‌ها در صورت مدیریت نادرست می‌توانند عواقب جبران‌ناپذیری برای نسل‌های آینده داشته باشند. با افزایش روزافزون جمعیت و توسعه صنعتی، حجم زباله‌ها به طور چشمگیری در حال افزایش است. این مسئله نه تنها تهدیدی برای محیط‌زیست امروز محسوب می‌شود، بلکه آثار مخربی بر سلامت و کیفیت زندگی نسل‌های آینده نیز خواهد داشت.
آلودگی منابع آب
مهدی خادم ثامنی مدیرکل پسماند سازمان حفاظت محیط زیست در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: یکی از اصلی‌ترین خطرات ناشی از مدیریت نادرست پسماندها، آلودگی منابع آبی است. زباله‌های پلاستیکی، مواد شیمیایی سمی و فلزات سنگین که به درستی دفع نمی‌شوند، به راحتی وارد رودخانه‌ها، دریاها و آب‌های زیرزمینی می‌شوند. این آلودگی‌ها نه تنها بر کیفیت آب آشامیدنی تأثیر می‌گذارند، بلکه باعث از بین رفتن زیستگاه‌های طبیعی آبزیان و کاهش تنوع زیستی می‌شوند. نسل‌های آینده با کمبود آب تمیز و همچنین کاهش گونه‌های حیاتی اکوسیستم‌های آبی مواجه خواهند شد.
آلودگی خاک و تأثیر بر کشاورزی
او ادامه داد: پسماندهایی که به درستی دفع یا بازیافت نمی‌شوند، به تدریج وارد خاک می‌شوند و کیفیت آن را به شدت کاهش می‌دهند. مواد شیمیایی سمی و فلزات سنگین که از طریق زباله‌ها به خاک نفوذ می‌کنند، باعث آلودگی زمین‌های کشاورزی و کاهش کیفیت محصولات غذایی می‌شوند. نسل‌های آینده ممکن است با مشکلات جدی در تولید غذای سالم و کافی روبه‌رو شوند. همچنین، آلودگی خاک می‌تواند چرخه‌های طبیعی مانند چرخه‌های آبی و غذایی را مختل کند که این مسئله به طور مستقیم بر پایداری زیست‌محیطی تأثیرگذار خواهد بود.
تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی
مدیرکل دفتر پسماند محیط زیست تصریح کرد: تجمع پسماندها، به ویژه زباله‌های آلی و پلاستیکی، می‌تواند به تولید گازهای گلخانه‌ای مانند متان و دی‌اکسیدکربن منجر شود. این گازها عامل اصلی گرمایش جهانی هستند که در نهایت باعث تغییرات اقلیمی می‌شوند. تغییرات اقلیمی شامل افزایش دمای زمین، ذوب شدن یخچال‌های قطبی، بالا آمدن سطح دریاها و تشدید پدیده‌های آب و هوایی مانند طوفان‌ها و سیل‌ها است. نسل‌های آینده با شرایط نامساعد اقلیمی، بحران‌های زیست‌محیطی و مهاجرت‌های ناشی از تغییرات آب و هوایی مواجه خواهند شد.
کاهش تنوع زیستی
او گفت: زباله‌های پلاستیکی و دیگر پسماندهای غیرقابل تجزیه در طبیعت به مدت طولانی باقی می‌مانند و حیات وحش را به طور جدی تهدید می‌کنند. بسیاری از گونه‌های جانوری به دلیل بلعیدن زباله‌های پلاستیکی یا گرفتار شدن در آن‌ها، جان خود را از دست می‌دهند. این مسئله به کاهش تنوع زیستی و از بین رفتن گونه‌های حیاتی منجر می‌شود که نقش مهمی در تعادل اکوسیستم‌ها دارند. از دست دادن گونه‌های جانوری نه تنها به زیست‌بوم‌ها آسیب می‌زند، بلکه آینده اقتصادی و فرهنگی نسل‌های بعدی را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.
مشکلات بهداشتی و افزایش بیماری‌ها
مدیرکل دفتر پسماند محیط زیست بیان کرد: انباشت پسماندها، به ویژه زباله‌های سمی و خطرناک، محیط مناسبی برای رشد و تکثیر پاتوژن‌ها و حشرات ناقل بیماری فراهم می‌کند. افزایش زباله‌ها می‌تواند شیوع بیماری‌های عفونی و مشکلات بهداشتی را در بین انسان‌ها تشدید کند. نسلی که در آینده به دنیا خواهد آمد، با افزایش میزان بیماری‌های ناشی از آلودگی محیط‌زیست و مشکلات بهداشتی مرتبط با پسماندها مواجه خواهد بود.
راهکارهای پیشگیری و مدیریت پسماندها
او گفت: برای جلوگیری از این خطرات، مدیریت درست و بهینه پسماندها امری ضروری است. بازیافت مواد، کاهش تولید زباله، استفاده مجدد از محصولات و آموزش عمومی در زمینه محیط‌زیست از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند به کاهش اثرات منفی پسماندها بر نسل‌های آینده کمک کنند.
خبرنگار: عطیه رضایی