نرگس رضایی کارشناس محیط زیست در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: راه‌اندازی یک نهالستان موفق نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، مدیریت منابع و تعهد به اهداف محیط‌زیستی است. نهالستان‌ها به عنوان یکی از اساسی‌ترین مراکز در حفظ و احیای منابع طبیعی، تولید و عرضه نهال‌های با کیفیت برای کاشت در جنگل‌ها، باغ‌ها و مناطق شهری را بر عهده دارند.
انتخاب مکان مناسب
او ادامه داد: اولین و مهم‌ترین گام در راه‌اندازی نهالستان، انتخاب مکان مناسب است. این مکان باید دارای شرایط محیطی مناسب برای رشد انواع نهال‌ها باشد. عواملی مانند کیفیت خاک، دسترسی به منابع آب، دمای محیط و میزان نور خورشید از جمله مواردی هستند که باید مدنظر قرار گیرند. علاوه بر این، مکان نهالستان باید به مناطق هدف برای کاشت نهال‌ها نزدیک باشد تا هزینه‌های حمل و نقل کاهش یابد.
تهیه بذر‌های مناسب
رضایی تصریح کرد: انتخاب بذر‌های با کیفیت و مقاوم به بیماری‌ها و آفات، یکی از مراحل حساس در راه‌اندازی نهالستان است. بذر‌ها باید از گونه‌های درختی و گیاهی انتخاب شوند که با شرایط اقلیمی و خاک منطقه سازگار باشند. همچنین، تنوع گونه‌های انتخاب شده می‌تواند به افزایش پایداری اکوسیستم‌های کاشت شده کمک کند.
آماده‌سازی بستر کشت
او ادامه داد: بستر کشت نهال‌ها باید به گونه‌ای آماده شود که رشد سالم و سریع نهال‌ها را تضمین کند. این شامل آماده‌سازی خاک با استفاده از کود‌های طبیعی و کمپوست، بررسی و اصلاح pH خاک، و ایجاد شرایط بهینه برای تهویه و زهکشی است. استفاده از روش‌های نوین کشاورزی مانند کشت بدون خاک (هیدروپونیک) نیز می‌تواند در موارد خاص مورد استفاده قرار گیرد.
مدیریت آب و آبیاری
رضایی بیان کرد: تامین آب کافی و مدیریت صحیح آبیاری از عوامل کلیدی در موفقیت یک نهالستان است. استفاده از سیستم‌های آبیاری قطره‌ای یا بارانی می‌تواند به کاهش هدررفت آب کمک کند. همچنین، لازم است که منابع آب پایدار و مناسب، از جمله چاه‌ها یا منابع آب سطحی، به طور مداوم بررسی و مدیریت شوند.
کنترل آفات و بیماری‌ها
او گفت: نهال‌ها در طول دوره رشد خود ممکن است با انواع آفات و بیماری‌ها مواجه شوند. استفاده از روش‌های طبیعی و بیولوژیک برای کنترل آفات و بیماری‌ها به جای استفاده از سموم شیمیایی، نه تنها به حفظ سلامت نهال‌ها کمک می‌کند، بلکه از آلودگی محیط زیست نیز جلوگیری می‌کند.
آموزش و ترویج
رضایی تصریح کرد: آموزش کارکنان و کارگران نهالستان در زمینه‌های مختلف از جمله کشت و پرورش نهال‌ها، مدیریت آبیاری و کنترل آفات بسیار ضروری است. همچنین، ترویج فرهنگ کاشت نهال و اهمیت آن برای حفظ محیط زیست می‌تواند به افزایش مشارکت عمومی در این زمینه کمک کند.
فرهنگ‌سازی برای فاصله گرفتن از پسماند
او گفت: مدیریت پسماند یکی از چالش‌های بزرگ زیست‌محیطی در جهان امروز است. با افزایش جمعیت و توسعه شهری، تولید پسماند‌ها به طور چشم‌گیری افزایش یافته و عدم مدیریت صحیح آنها می‌تواند به آلودگی‌های شدید محیط‌زیستی منجر شود. یکی از راهکار‌های موثر برای کاهش این مشکل، فرهنگ‌سازی و ترویج فاصله گرفتن از پسماند‌ها از طریق کاهش تولید، بازیافت و استفاده مجدد است.
آموزش عمومی
رضایی بیان کرد: یکی از مهم‌ترین گام‌ها در فرهنگ‌سازی، آموزش عمومی است. باید از طریق مدارس، دانشگاه‌ها، رسانه‌ها و نهاد‌های اجتماعی، اهمیت کاهش تولید پسماند و مدیریت صحیح آن به مردم آموزش داده شود. این آموزش‌ها می‌تواند شامل راهکار‌های عملی برای کاهش استفاده از پلاستیک، تفکیک زباله‌ها در مبدا و روش‌های ساده بازیافت باشد.
تشویق به استفاده مجدد
او گفت: استفاده مجدد از مواد و کالا‌ها یکی از راه‌های موثر برای کاهش پسماند است. فرهنگ‌سازی در این زمینه می‌تواند از طریق ترویج ایده‌های خلاقانه برای استفاده مجدد از مواد و وسایل قدیمی صورت گیرد. برای مثال، می‌توان از شیشه‌های خالی برای نگهداری مواد غذایی یا از پارچه‌های قدیمی برای دوخت کیسه‌های خرید استفاده کرد.
ترویج بازیافت
رضایی تصریح کرد: بازیافت یکی از بهترین روش‌ها برای کاهش پسماند و حفظ منابع طبیعی است. ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای بازیافت و ترویج این فرهنگ در جامعه، از جمله گام‌های ضروری در این مسیر است. برای این منظور، باید مکان‌هایی برای جمع‌آوری مواد بازیافتی در سطح شهر‌ها ایجاد شود و مردم تشویق شوند تا زباله‌های خود را به این مکان‌ها منتقل کنند.
کاهش مصرف منابع
او گفت: یکی از مهم‌ترین راه‌های کاهش تولید پسماند، کاهش مصرف منابع است. این امر می‌تواند از طریق ترویج خرید مسئولانه و آگاهانه، استفاده از کالا‌های بادوام و کاهش استفاده از بسته‌بندی‌های غیرضروری انجام شود.یکی از مهم‌ترین راه‌های کاهش تولید پسماند، کاهش مصرف منابع است. این امر می‌تواند از طریق ترویج خرید مسئولانه و آگاهانه، استفاده از کالا‌های بادوام و کاهش استفاده از بسته‌بندی‌های غیرضروری انجام شود. برای مثال، خرید به اندازه نیاز و استفاده از محصولات با بسته‌بندی‌های قابل بازیافت می‌تواند به کاهش تولید پسماند کمک کند.
برگزاری کمپین‌ها و برنامه‌های اجتماعی
رضایی گفت: برگزاری کمپین‌های آگاهی‌بخش و برنامه‌های اجتماعی می‌تواند به ترویج فرهنگ فاصله گرفتن از پسماند در جامعه کمک کند. این کمپین‌ها می‌توانند شامل رویداد‌های جمع‌آوری زباله، مسابقات هنری با استفاده از مواد بازیافتی و نمایشگاه‌های آموزشی باشند.
او تصریح کرد: راه‌اندازی نهالستان و فرهنگ‌سازی برای فاصله گرفتن از پسماند دو موضوع حیاتی برای حفظ محیط‌زیست و بهبود کیفیت زندگی جامعه هستند. نهالستان‌ها با تولید و عرضه نهال‌های با کیفیت می‌توانند نقش مهمی در احیای منابع طبیعی و افزایش پوشش گیاهی ایفا کنند. از سوی دیگر، فرهنگ‌سازی برای کاهش تولید پسماند و مدیریت صحیح آن می‌تواند به حفظ منابع طبیعی و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی کمک کند. این دو موضوع، اگر به درستی مدیریت شوند، می‌توانند تاثیرات مثبتی در حفظ محیط‌زیست و توسعه پایدار داشته باشند.
خبرنگار:عطیه رضایی