اسب زین‌شده تحویل نگرفتیم!/ جامعه تحمل یک شوک قیمتی دیگر را ندارد

عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی دولت چهاردهم در برنامه «گفتگوی ویژه خبری» از شبکه خبر گفت: آن چیزی که در برنامه به مجلس ارائه کردم، تقریبا ۱۴ چالش مهم اقتصادی داریم که چند مورد آن اهمیت زیادی دارد. تمام فعالیت‌هایی که در اقتصاد انجام می‌دهیم باید اثر آن در ۴ مولفه مهم اقتصادی نمایان شود. کنترل تورم، رشد بالای اقتصادی، توزیع عادلانه درآمد و کاهش بیکاری این موارد هستند.

او افزود: طی ۲۰ سال گذشته در کشور نوسان رشد اقتصادی داشتیم، به این دلیل که اقتصاد ما منابع محور است. به این معنا که هر زمان تولید نفت ما بالا رفته، رشد ما افزایشی بوده و هر زمان تولید نفت ما پایین بوده، رشد اقتصادی ما کاهش داشته است. این نوسان باعث نااطمینانی در اقتصاد خواهد شد.

اسب زین‌شده تحویل دولت چهاردهم نشده است

همتی ادامه داد: تورم اخیرا چهل درصد شده که به شدت خطرناک است و قدرت مردم و نرخ پس‌انداز در حال کاهش است. توزیع درآمد هم وضعیت مشابهی دارد؛ یارانه‌های آشکار و پنهان زیادی پرداخت می‌شود و وضعیت فقر شرایط مناسبی ندارد. نرخ بیکاری بالایی داریم و با نرخ مشارکت سال ۹۸، ۱۳ درصد نرخ بیکاری ما است.  گاهی اوقات دوستان می‌گویند اسب زین شده تحویل دولت چهاردهم شده است! این چه اسب زین‌کرده‌ای است که تورم ۴۰ درصد است، نرخ ارز روی ۶۰ هزار تومان است، ۲۰-۳۰ درصد هم کسری بودجه داریم و نرخ بیکاری هم ۱۲-۱۳ درصد است؟

همتی گفت: رشد اقتصادی در حال حاضر ۴.۵ درصد است و انتظار من این است این رقم تا پایان سال به زیر ۴ درصد برسد. تجارت خارجی غیر نفتی ما تنها در سال‌های ۹۵ و ۹۷ مثبت بوده و در سال‌های دیگر منفی بوده است و در چند سال گذشته به منفی ۱۷ میلیارد دلار رسیده‌ایم. اگر این روند ادامه پیدا کند، باعث می‌شود درآمد نفتی نیز برای واردات استفاده شود و برای تولید استفاده نخواهد شد. دولت چهاردهم عزم دارد در این حوزه وارد شود.

وامی که بانک‌ها به خودشان پرداخت می‌کنند بر اساس آیین‌نامه است

او افزود: وامی که بانک‌ها به خودشان پرداخت می‌کنند قرض الحسنه نیست و نرخ سود دارد. این وام نیز بر اساس آیین نامه و مقررات پرداخت می‌کنند. ما باید از کارکنان بانک نیز دفاع کنیم و مسئله وام بانک‌ها نباید با مسئله وام ازدواج قاطی شود. وام ازدواج و فرزندآوری تکلیف بانک‌ها است و باید به آن عمل کنند و حتما این موضوع را پیگیری می‌کنیم.

باید در کسب و کار و سرمایه‌گذاری سهولت ایجاد کنیم

همتی در خصوص سازوکار رشد گفت: در قانون مشخص شده که ۲.۸ درصد از رشد اقتصادی باید از طریق بهره‌وری باشد. در دو دهه گذشته بهره‌وری ما یا صفر و یا منفی بوده است یا اگر رشدی داشته، انقدر جدی نبوده است. باید در کسب و کار و سرمایه‌گذاری سهولت ایجاد کنیم و اقتصاد را پیش‌بینی پذیر کنیم تا مردم سرمایه گذاری کنند. در ۵ درصد باقی مانده نیز باید سرمایه گذاری مولد را تشویق کنیم که آن هم با پیش‌بینی پذیری اقتصاد محقق خواهد شد.

یکی از اهداف ما این است که اعتماد را به بورس برگردانیم

او افزود: در بازار بورس نا اطمینانی ایجاد کردیم و یکی از اهداف ما این است که اعتماد را به بورس برگردانیم که این نیازمند یک سری اقدامات است. اگر تصمیماتی قرار باشد گرفته شود که در میان مدت سرمایه‌های مردم را تحت تاثیر قرار دهد، با آن مخالفت خواهم کرد. اگر اعتماد بازنگردد، رشد اقتصادی ۸ درصدی معنا نخواهد داشت.

کفایت سرمایه برخی از بانک‌های ما منفی است

وزیر اقتصاد گفت: کمک دولت به کنترل تورم، کنترل کسری بودجه و ناترازی بانک‌ها است؛ سرمایه برخی از بانک‌های ما منفی است. البته شوک‌هایی ممکن است باعث تورم بشود، مانند شوک ارز که امیدواریم این اتفاقات نیفتد. تلاش می‌کنیم که تورم برای نفع مردم کنترل شود. دلیل ناترازی بودجه عدم تحقق موارد پیش‌بینی شده در بودجه است. ما به دنبال عدالت مالیاتی و جلوگیری از فرار‌های مالیاتی هستیم. البته وظیفه سازمان امور مالیاتی تنظیم‌گری اقتصاد نیز هست و طبق مصوبه قانونی، مالیات واحد‌های تولیدی از این ماه ۵ درصد کم می‌شود و حدود ۵ هزار میلیارد تومان مالیات تولیدکنندگان بازگردانده می‌شود. در حال حاضر سهم مالیات از تولید ناخالص داخلی ۷ درصد است.

کارهای شوک‌آور در اقتصاد نباید انجام دهیم

همتی در بخش دیگری از برنامه با بیان اینکه ما الان در موقعیتی نیستیم که به سبد کالای اساسی مردم آسیبی برسد، گفت: من شخصا معتقدم در همه زمینه‌ها از جمله در موضوع بنزین، کارهایی که در اقتصاد، شوک‌آور است را الان نباید انجام دهیم و جامعه هم تحمل آن را ندارد. باید بنشینیم و راهکارهایی پیدا کنیم که ناترازی آنها را هم کاهش دهیم. 

او ادامه داد: در خصوص بنزین، بحث‌های خوبی از جانب کارشناسان مطرح می‌شود. برخی از آنها می‌گویند شما که می‌گویید قیمت بنزین باید بین‌المللی شود، آیا خودرو را هم به قیمت بین‌المللی می‌فروشید یا اینکه ماشین ۲۰ هزار دلاری را در داخل کشور ۶۰ هزار دلار می‌فروشید؟! آیا ماشین‌های ما الان واقعا کم‌مصرف هستند؟! 

وزیر اقتصاد اضافه کرد: در تصمیم‌گیری درباره این موضوعات باید همه مسائل را با هم و در یک بسته دیدید وگرنه عملا باعث وارد آوردن یک صدمه دیگر به قدرت خرید مردم می‌شود. به نظر من، نباید به این موضوعات، ساده نگاه کرد. برخی می‌گویند قیمت بنزین را به قیمت منطقه برسانید تا قاچاق نشود. این حرف درست است اما اثر تورمی آن را که نمی‌شود کتمان کرد.