بحران اکوسیستم‌ها؛ طبیعت زیر تیغ تغییرات انسانی

ایرج حشمتی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: اکوسیستم‌های طبیعی به عنوان پایه و اساس حیات روی زمین، نقش حیاتی در حفظ تعادل زیست‌محیطی دارند، اما این اکوسیستم‌ها در حال حاضر با چالش‌های جدی مواجهند که تهدیدی بزرگ برای تنوع زیستی و بقای بسیاری از گونه‌ها به شمار می‌رود. برخی از مهم‌ترین مشکلات اکوسیستم‌های طبیعی شامل تغییرات اقلیمی، تخریب زیستگاه‌ها، آلودگی‌ها و ورود گونه‌های مهاجم است.

او ادامه داد: یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که اکوسیستم‌های طبیعی با آن مواجهند، تغییرات اقلیمی است. افزایش دمای جهانی، تغییر الگو‌های بارندگی و وقوع پدیده‌های آب‌وهوایی شدید مانند طوفان‌ها و سیلاب‌ها، باعث تغییر در زیستگاه‌های طبیعی می‌شود. این تغییرات اقلیمی می‌تواند به کاهش تنوع زیستی منجر شود، زیرا بسیاری از گونه‌ها نمی‌توانند خود را به سرعت با شرایط جدید سازگار کنند. به‌علاوه، افزایش دمای اقیانوس‌ها موجب اسیدی‌شدن آب و تخریب صخره‌های مرجانی می‌شود که زیستگاه بسیاری از گونه‌های دریایی است.

حشمتی بیان کرد: تخریب زیستگاه‌ها نیز یکی دیگر از مشکلات اساسی اکوسیستم‌های طبیعی است. گسترش فعالیت‌های انسانی مانند جنگل‌زدایی، شهرنشینی، کشاورزی صنعتی و استخراج منابع طبیعی منجر به از دست رفتن زیستگاه‌های حیاتی برای بسیاری از گونه‌ها شده است. جنگل‌های بارانی که یکی از مهم‌ترین ذخایر تنوع زیستی جهان به شمار می‌روند، به سرعت در حال نابودی‌اند و با از بین رفتن این جنگل‌ها، گونه‌های بی‌شماری نیز در معرض انقراض قرار می‌گیرند.

او ادامه داد: آلودگی‌های زیست‌محیطی نیز به شدت بر سلامت اکوسیستم‌های طبیعی تأثیر می‌گذارد. آلودگی هوا، آب و خاک باعث مسمومیت گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری می‌شود و زنجیره‌های غذایی طبیعی را مختل می‌کند. به‌ویژه آلودگی‌های نفتی و شیمیایی در محیط‌های آبی، باعث نابودی اکوسیستم‌های دریایی شده و حیات گونه‌های مختلف ماهی‌ها، پرندگان دریایی و سایر جانوران وابسته به این اکوسیستم‌ها را به خطر می‌اندازد.

حشمتی تصریح کرد: ورود گونه‌های مهاجم، یکی دیگر از تهدیدات جدی برای اکوسیستم‌های طبیعی است. گونه‌های مهاجم به عنوان گونه‌هایی که به طور غیرطبیعی به یک زیستگاه جدید وارد می‌شوند و توانایی رقابت با گونه‌های بومی را دارند، می‌توانند توازن اکولوژیکی را به شدت برهم بزنند. این گونه‌ها اغلب فاقد دشمنان طبیعی در زیستگاه جدید هستند و به سرعت تکثیر می‌شوند.

خبرنگار: عطیه رضایی