دکتر جمیله زارعی روانشناس بالینی سلامت در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: خجالت یکی از ویژگی‌های معمول در دوران کودکی است که ممکن است به دلیل عوامل مختلفی شکل بگیرد. درک علت‌های خجالت در کودکان و به کارگیری راهکار‌های مناسب توسط والدین می‌تواند به بهبود وضعیت اجتماعی و روانی کودک کمک کند.
وی درباره علت‌های خجالتی بودن کودکان توضیح داد: از لحاظ ژنتیک و وراثت تحقیقات نشان می‌دهد که ویژگی‌های شخصیتی، از جمله خجالت، می‌تواند به ارث برسد. برخی از کودکان به طور طبیعی تمایل بیشتری به رفتار‌های خجالتی دارند. این ویژگی‌ها می‌توانند تحت تأثیر ژن‌های خاصی که مسئول ویژگی‌های شخصیت هستند، قرار گیرند. همچنین تجارب اولیه کودک با دیگران نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت او دارند. کودکانی که در محیط‌های اجتماعی محدود یا ناامن بزرگ می‌شوند، ممکن است بیشتر به خجالت متمایل شوند. این تجارب می‌توانند شامل عدم تعامل مناسب با همسالان یا تجربه‌های منفی در ارتباطات اجتماعی باشند.
زارعی افزود: سبک‌های تربیتی والدین یکی از دلایل محسوب می‌شود چراکه شیوه‌های تربیتی نیز می‌توانند بر خجالت کودک تأثیر بگذارند. والدینی که بیش از حد محافظه‌کار هستند و به کودک اجازه نمی‌دهند که در موقعیت‌های اجتماعی مختلف قرار گیرد، ممکن است باعث افزایش خجالت در کودک شوند. همچنین، تنبیه‌های مکرر و عدم حمایت عاطفی می‌توانند به احساس ناامنی و خجالت در کودک منجر شوند.
زارعی پیرامون راهکار‌های والدین در رفتار با کودکان خجالتی تصریح کرد:تشویق به تعامل اجتماعی یکی از راه‌های مؤثر برای کاهش خجالت کودک، تشویق او به مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و تعامل با دیگران است. والدین می‌توانند کودک را به شرکت در گروه‌های بازی، کلاس‌های ورزشی یا فعالیت‌های جمعی تشویق کنند. این تعاملات به کودک کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کند و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند.
وی افزود: ایجاد محیط حمایتی یکی از راهکارهاست، فراهم کردن محیطی حمایتی و بدون قضاوت برای کودک، می‌تواند به کاهش خجالت او کمک کند. والدین باید به کودک نشان دهند که خطا‌ها و ناکامی‌ها طبیعی هستند و از او حمایت کنند. این امر به کودک کمک می‌کند تا احساس امنیت کند و از اشتباهات خود نترسد. همچنین مهم است که والدین انتظارات واقع‌بینانه‌ای از کودک داشته باشند. فشار بیش از حد برای عملکرد عالی در موقعیت‌های اجتماعی می‌تواند به افزایش خجالت منجر شود. والدین باید به کودک اجازه دهند که به تدریج و با آرامش در موقعیت‌های اجتماعی شرکت کند و از او انتظار نداشته باشند که فوراً به راحتی در این موقعیت‌ها قرار گیرد.
وی افزود: مدل‌سازی رفتار‌های اجتماعی یکی از راهکار‌های والدین محسوب می‌شود که والدین می‌توانند با نشان دادن رفتار‌های اجتماعی مثبت و مؤثر خود، به کودک کمک کنند تا این رفتار‌ها را الگو قرار دهد. از طریق رفتار‌های مناسب در تعاملات اجتماعی، کودک می‌تواند یاد بگیرد که چگونه به طور مؤثر با دیگران ارتباط برقرار کند و از خجالت خود کاسته شود.
زارعی روانشناس بالینی سلامت خاطر نشان کرد:خجالت در کودکان می‌تواند ناشی از عوامل ژنتیکی، تجربیات اولیه و سبک‌های تربیتی والدین باشد. والدین با تشویق تعاملات اجتماعی، ایجاد محیط حمایتی، مدیریت انتظارات و مدل‌سازی رفتار‌های مثبت می‌توانند به کاهش خجالت در کودکان کمک کنند. در نهایت، درک و توجه به نیاز‌های عاطفی کودک می‌تواند به او در برقراری ارتباط مؤثر و افزایش اعتماد به نفس کمک‌کند.
خبرنگار : الهام قبادی