اولین بار ۲۶ اردیبهشت‌ماه بود که رئیس کل بانک مرکزی وعده راه اندازی بازار ارز توافقی را داد؛ حالا بعد از گذشت چند ماه مطرح شده سرانجام نیمه اول شهریورماه تالار مبادلات ارز توافقی در مرکز مبادله ارز و طلای ایران راه اندازی می‌شود و از سامانه بومی این مبادلات رونمایی خواهد شد.
بازار ارز توافقی که رئیس کل بانک مرکزی محمدرضا فرزین در خصوص آن بیان کرد: با راه‌اندازی تالار مبادلات ارز توافقی، امکان معاملات بین واردکنندگان و صادرکنندگان مشمول ارز اشخاص در یک بسته معاملاتی یکپارچه جهت معامله ارز و پروانه صادراتی به صورت توام با ضمانت بانک‌های عامل ایجاد می‌شود.
رئیس‌کل بانک مرکزی تاکید کرد: در این بازار، کشف قیمت بصورت حراج و نقد صورت می‌گیرد و انتظار می‌رود با انتقال تدریجی و برنامه ریزی شده معاملات ارزی کشور به تالار مبادله ارز توافقی مرکز مبادله ارز و طلای ایران، استفاده از سایر ابزار‌های معاملاتی بازار ارز نیز توسعه یابد.
بازار توافقی ارز که متمرکز است و علی سعیدی، مدیر عامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران با تاکید بر این نکته در رسانه ملی گفت: بازار ارز توافقی که یک سامانه کار را انجام می‌دهد و به همین دلیل یک بازار متمرکز خواهد بود. تمرکز آن باعث می‌شود سفارش‌های خرید و فروش توسط واردکننده‌ها و صادرکننده‌ها در یک سیستم مجتمع شود و طبیعتاً زمان پیدا کردن طرف معامله و هزینه‌ها کاهش پیدا کند.
سعیدی در خصوص کمک این سامانه به بانک مرکزی هم گفت: این سامانه به بانک مرکزی به عنوان سیاست‌گذار کمک می‌کند هر زمان که بخواهد نسبت به تغییرات بازار ارز سریع واکنش نشان دهد.
این مقام مسئول در رابطه با کشف قیمت در بازار ارز توافقی بیان کرد: زمانی که تمام سفارش‌های خرید و فروش در یکجا منسجم شد بر اساس یک قاعده‌ای بهترین سفارش‌های خرید و بهترین سفارش‌های فروش انطباق پیدا می‌کنند؛ در نتیجه این انطباق کشف قیمت اتفاق خواهد افتاد و در پایان هر روز ما یک قیمت پایانی را برای ارز معرفی خواهیم کرد که آن همان کشف قیمت نقدی است.
اما راه اندازی این بازار علاوه بر کشف نرخ شفاف چه مزیت‌های دیگری دارد؟ در همین راستا آلبرت بغزیان کارشناس اقتصادی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: یکی از مواردی که در ابتدای راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران مطرح شد توسعه و تنوع تالار‌های این مرکز بود حالا به تازگی مطرح شده که تالار مبادلات ارز توافقی افتتاح می‌شود در این تالار امکان معامله ارز میان واردکنندگان و صادرکنندگان فراهم می‌شود.
این کارشناس اقتصادی می‌گوید: بازار توافق ارزی که بنابر اعلام مسئولان بانک مرکزی کشف قیمت در آن به صورت حراج و نقد صورت می‌گیرد؛ در خصوص اهمیت راه اندازی چنین بازاری باید بگویم که این بازار یک مسیر شفاف خواهد بود همچنین شفافیت و کشف نرخ به صورت حراج و نقد در این بازار می‌تواند مشوقی برای صادرکنندگان جهت بازگشت ارز هم باشد.
ایجاد شفافیت با بازار ارز توافقی
در ادامه هم مسعود توکلی تحلیلگر مسائل ارزی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان گفته بود: بازار توافقی ارز از جمله مواردی بود که در گذشته از زمانی که بازار متشکل ارز ایجاد شد احساس نیاز به آن شکل گرفت. معالات خرد صرافی‌ها بنا بر بحرانی که رقم خورد مسدود شد و همین طور صادرکنندگان مجبور بودند ارز را به قیمت ترجیحی عرضه کنند تمام این موضوعات باعث می‌شود تقاضا برای عرضه کاهش پیدا کند و این عرضه‌ها به سمت بازار غیر رسمی حرکت داشته باشند موضوعی که مخاطراتی مختلفی را به همراه دارد.
او افزود: اکنون پس از ارزیابی‌های مختلف نیاز به بازار ارز توافقی مشهود شده برآورد‌ها نشان می‌دهد راه اندازی بازار توافقی یقینا موجب افزایش عرضه خواهد شد چرا که در یک بازار کارا، شفاف و بر اساس عرضه و تقاضا، ارز عرضه می‌شود و بدون شک نرخی که در این بازار کشف می‌شود می‌تواند یک نرخ واقعی و مرجع باشد.
او افزود: ایجاد شفافیت، افرایش تمایل برای عرضه بیشتر ارز، جلوگیری از سفته بازی، کاهش نوسانات ارز، افزایش فعالیت صرافی‌ها، نظارت مطلوب‌تر بانک مرکزی، کمک به کنترل بازار ارز و... از جمله دیگر مزایای راه اندازی بازار ارز توافقی به شمار می‌رود.
همچنین اصغر بالسینی سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران اظهار کرد: بالسینی گفت: انتظار می‌رود با راه اندازی سامانه ارز توافقی شاهد عمق بخشی به بازار ارز و کارآمدی بیشتر ابزار‌های بانک مرکزی باشیم.
در نهایت گفتنی است، بازار ارز توافقی تحت نظارت و کنترل بانک مرکزی و سازمان‌های مربوطه است که می‌تواند به پایداری بازار ارز هم کمک و از نوسانات ناخواسته جلوگیری کند همچنین این بازار می‌تواند برای افراد و شرکت‌ها امنیت مالی فراهم کند و از افتادن در معاملات غیرقانونی و غیرشفاف جلوگیری کند. حالا باید منتظر ماند و دید سرانجام تالار معاملات توافقی ارز در مرکز مبادله شروع به کار خواهد کرد تالاری که بسیاری از کارشناسان بر مزیت‌ها و کارایی آن تاکید دارند.
خبرنگار: کیمیا قلی‌پور