ابراهیم رضایی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در توضیح جلسه صبح دوشنبه ۲۲ مرداد ۱۴۰۳ این کمیسیون گفت: امروز اولین جلسه کمیسیون برای بررسی برنامههای وزرای پیشنهادی با حضور عباس عراقچی وزیر پیشنهادی خارجه برگزار شد و آقای عراقچی به تشریح برنامهها و دیدگاههای خود پرداخت و خلاصهای از سوابق و زندگینامهاش را ارائه کرد و همچنین به سوالات نمایندگان پاسخ داد.
وی اضافه کرد: آقای عراقچی در کمیسیون گفت که خود را سرباز امام و رهبری میداند و سعی کرده در این مسیر پابرجا بماند. او اشارهای به سوابق خود در سپاه پاسداران و حضور در بخشهای مختلف وزارت امور خارجه داشت و توضیح داد که نزدیک به ۴۰ سال در عرصه سیاست خارجی فعالیت داشته است.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بیان کرد: آقای عراقچی در این جلسه تاکید داشت که وارد گروهبندیها نشده و نمیشود و با همه وزرای خارجه از دورههای قبل کار کرده و همچنین اشارهای داشت که مشاور شهید امیر عبداللهیان بود و این شهید قصد استفاده از آقای استفاده از عراقچی را داشت. همچنین در دولت آقای رئیسی به عنوان مشاور وزیر فعالیت داشت.
رضایی با بیان اینکه «عراقچی برنامههای خود را ماحصل ۴۰ سال فعالیت در عرصه سیاست خارجی عنوان کرد»، افزود: عنوان برنامههای عراقچی «سیاست خارجی فراگیر، فعال و اثرگذار» بیان شد؛ وزیر پیشنهادی خارجی به اصول راهنمای سیاست خارجی اشاره کرد که برگرفته از قانون اساسی، تدابیر امام و رهبری انقلاب مبنی عزت، حکمت و مصلحت، سیاستهای کلان در حوزه روابط خارجی و بینالملل، اسناد بالادستی، سند و چشمانداز، برنامه هفتم، مصوبات مجلس شورای اسلامی، بیانیه گام دوم انقلاب و دیدگاه رئیس جمهور و دولت است.
وی ادامه داد: آقای عراقچی در این جلسه تاکید داشت که مصوبات مجلس شورای اسلامی لازمالاجرا است و استثنایی برای آن قائل نیستند و وزارت خارجه تابع سیاستها و دستورالعملهای مسئولان عالی کشور است و وزارت خارجه مجری سیاستهای ابلاغی به شمار میآید.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: آقای عراقچی سه ماموریت اصلی سیاست خارجی را «تامین منافع ملی و حفظ و افزایش ثروت ملی، تحکیم امنیت ملی و ارتقاء قدرت کشور و حفظ عزت و تقویت حیثیت ملی و منزلت کشور» عنوان کرد و بیان داشت که تولید و افزایش ثروت، قدرت و منزلت ماموریت اصلی وزارت امور خارجه است.
رضایی ادامه داد: در بحث تامین منافع ملی یکی از برنامههای خود را دیپلماسی اقتصادی است بدان معنا که سیاست خارجی بر مدار پیشرفت اقتصادی کشور باشد لذا تاکید داشت که باید سیاست خارجی در خدمت پیشرفت، اقتصاد و توسعه کشور باشد لذا دیپلماسی اقتصادی از جمله محورهای برنامههای آقای عراقچی است.
وی اولویت بخشی به دیپلماسی اقتصادی را به عنوان اولویت اصلی وزیر پیشنهادی بیان کرد و افزود: طبق توضیحات آقای عراقچی وزارت امور خارجه باید سدشکن و راهگشا در امور اقتصادی باشد لذا ایشان معتقد به دیپلماسی اقتصادی درونزا و برونگرا و متکی به دانش فناوری هستند.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی محور بعدی برنامه وزیر پیشنهادی خارجه را حسن همسایگی و اولویت دادن به همسایگان بیان کرد و افزود: آقای عراقچی گفت که دولت شهید رئیسی در این زمینه با قدرت فعالیت میکرد و ما این راه را ادامه میدهیم همچنین از ظرفیت سازمانهای بینالمللی و منطقهای و گسترش میدان دیپلماسی و استفاده از ظرفیتهای آفریقا، آمریکای لاتین و شرق آسیا بهره میگیریم. اولویت دادن به چین و روسیه هم به عنوان اولویتهای کاری بیان شد.
وی درباره دیدگاه عراقچی درباره اروپا اظهار کرد: توضیحات وزیر پیشنهادی این بود که در بحث اروپا قائل به تعامل عزتمندانه و فرصت محور از موضع برابر و بر مبنای اقدام متقابل است. درباره ایالات متحده هم بیان داشت که مدیریت تخاصم و اتخاذ سیاستهای خصمانه آمریکا و رژیم صهیونیستی برنامهاش است و تاکید داشت که نمیتوان با آمریکا رفع تخاصم کرد، اما باید مدیریت کرد و از ظرفیتهای سیاست خارجی در خنثیسازی تحریم و بیاثر کردن تحریمها و کوشش برای رفع شرافتمندانه تحریمها به ویژه تحریمهای یک جانبه در دستور کار است.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: درباره تحکیم امنیت ملی و ارتقاء قدرت نیز آقای عراقچی توضیح داد که هیچ افتراقی بین میدان و دیپلماسی قائل نیست و این دو یگانه هستند و باید با هم به دستاورد برسند و دستاوردهای میدان در دیپلماسی تبدیل به ثروت و قدرت و امنیت میشود و دیپلماسی بدون میدان هیچ توانی ندارد. مذاکره باید مبتنی بر قدرت باشد و در نظم نوین جهانی اگر جایگاهمان را تعیین نکنیم، دیگران تعیین میکنند.
این نماینده مجلس شورای اسلامی بیان کرد: در بحث ماموریت سوم یعنی حفظ عزت و تقویت منزلت، بر پیشبرد دیپلماسی پارلمانی و بهرهگیری از همه عناصر تاکید داشتند. درباره الزامات هم گفتند که مهمترین الزامات وفاق ملی است، چون سیاست خارجی بدون وفاق ملی و همدلی پیش نخواهد رفت. آقای عراقچی تاکید داشت که باید روحیه جهادی بیش از گذشته به وزارت امور خارجه تزریق شود.
رضایی اظهار کرد: آقای عراقچی در پاسخ به سوالات اعضای کمیسیون بیان کرد که نگرشم به دیپلماسی متکی بر قدرت و تولید کننده قدرت است و جهانبینیام همان جهانبینی است که در سپاه بودم و تغییری نکرده، چون بدون داشتن مولفههای قدرت نمیتوان با کسی صحبت کرد.
وی اضافه کرد: این سوال از آقای عراقچی پرسیده شد که آیا شما جزو باند «نیویورکیها» هستید که در پاسخ گفت که جز باند «نیویورک» نیستم البته قضاوتی هم درباره آن نمیکنم؛ درباره قانون اقدام راهبردی و اجرای آن هم وزیر پیشنهادی گفت که قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها لازمالاجراست و باید از آن تبعیت کنیم. اگر مذاکرات شرافتمندانه شکل گیرد، در چارچوب این قانون خواهد بود. من مذاکرات احیاء برجام را با وجود این قانون در سال ۱۴۰۰ شروع کردم و با آن جلو بردم. قانون اقدام راهبردی دست ما را پرتر و قویتر کرده است.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: آقای عراقچی بر لزوم مشورت با مجلس شورای اسلامی تاکید کردند و گفتند شرایط فرق کرده و سرنوشت مذاکرات معلوم نیست درباره ساختار وزارت خارجه هم این توضیح را داد که ساختار را به سمت اصلاح میبریم، چون تجربه ساختار فعلی خیلی موفق نبوده است، لذا تاکید داشتند که دانشکده وزارت خارجه برای تربیت دیپلمات احیاء شود و اینکه وزارت خارجه ایدئولوژیک است.
وی در ادامه به تشریح سوالات اعضای کمیسیون امنیت ملی از وزیر پیشنهادی خارجه پرداخت.