به گزارش باشگاه خبرنگاران ؛ اگر بکر ماندن آثار تاريخي اين استان را به حساب جاذبه‌هاي بسيار زياد مناطق مختلف کشورمان بگذاريم، ويژگي‌هاي منحصر به فرد آن دليل کافي خواهد بود که بازديد از جاذبه‌هاي تاريخي خراسان جنوبي را براي يکبار هم که شده تجربه کنيم.
استان خراسان جنوبي از مناطق تاريخي و بناهاي معماري بسياري برخوردار است، بيرجند، خوسف، سربيشه و نهبندان هريک در برگيرنده جاذبه‌هاي بسياري است که به لحاظ تاريخي و معماري اين استان را غني و پر بار ساخته‌اند.
جاذبه‌هايي چون قلعه تاريخي بيرجند، محله چهار درخت، عمارت کلاه فرنگي و جشنواره‌هاي برداشت زرشک و زعفران فرصتي براي يافتن بهترين‌‌ها از تاريخ و فرهنگ کهن ايران را فراهم مي‌کند.
بر اساس این گزارش ؛ اداره کل ميراث فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري خراسان جنوبي با وجود کاستي‌هاي حمايتي که مي‌توان در سطحي ملي از ويژگي‌هاي منحصر به فرد اين استان انجام داد در راستاي پاسداشت و پشتيباني از ميراث کهن اين ديار گام‌هاي موثري برداشته است.
تا به حال يک هزار و 189 اثر تاريخي و فرهنگي توسط اداره کل ميراث فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري خراسان جنوبي شناسايي شده است که از این از نظر آثار تاريخي استان خراسان جنوبي جايگاه مناسبي را در کشور به خود اختصاص داده است.
از مجموع آثار شناسايي شده در خراسان جنوبي 589 اثر تا پايان سال 88 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.
معاون حفظ، احياء و ثبت تاريخي میراث فرهنگی خراسان جنوبي در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران به ثبت تعدادي از پرونده‌هاي ميراث معنوي و ناملموس چون بيل زني ايام محرم در خوسف، چله زني و عروسي در روستاي چنشت، مراسم هفت منبر در محرم بيرجند و از همه مهم‌تر آيين و فرهنگ زعفران خراسان جنوبي در فهرست ميراث معنوي اشاره می کند می گوید : پرونده 63 اثر تاريخي نيز در گذشته توسط دفتر ثبت آثار استان تهيه و مقدمات ارسال آن‌ها به اداره کل ثبت سازمان ميراث فرهنگي کشور فراهم شده است.
حمیدحلاج مقدم با بیان اینکه در ميان پرونده‌هاي تهيه شده پرونده چهار قنات تاريخي و سه بافت تاريخي روستايي مهم‌ترين آن‌ها به شمار مي‌آيد می افزاید : در ميان پرونده‌هاي ثبت ملي استان خراسان جنوبي مسجد، حمام، خانه تاريخي، تپه، محوطه و قلعه ديده مي‌شد.
وی ادامه می دهد : خانه حافظ، حمام سردشت، تپه سرتخت باغستان، تپه خرگوشي، خانه رمضاني، خانه کلانتر، مسجد علي آباد، مسجد آهنگران، خانه امير عرب، خانه مادر علم و تپه قبرستان کامرود از جمله آثار ثبتي در فهرست ملي هستند.
معاون حفظ و احیاء میراث فرهنگی خراسان جنوبی اظهار می دارد: از ابتداي سال جاري تعيين حريم و نشانه گذاري دو تپه تاريخي استان خراسان جنوبي انجام شده است.
حلاج مقدم با بیان اینکه از محل اعتبارات استاني معاونت حفظ، احياء و ثبت آثار تاريخي، بودجه‌اي براي تعيين حريم آثار و تپه‌هاي تاريخي در نظر گرفته شده است می گوید: تپه‌هاي تاريخي که تعيين حريم آن‌ها به پايان رسيده در شهرستان‌هاي خوسف و درميان واقع شده‌اند.
وی ادامه دهد : تپه دوکوهه و تپه کهنه آوراز تا به حال توسط گرو باستان شناسي تعيين حريم شده‌اندهمچنين تعيين حريم سه محوطه تاريخي ده کند بسطاق، گر تيغ، و کهنه کلوخ در برنامه‌هاي آتي اين معاونت تعريف شده است.
حلاج مقدم یاد آور می شود: اداره کل ميراث فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري خراسان جنوبي چون سال‌هاي گذشته عمليات مرمت آثار ارزشمند تاريخي را در دستور کار خود قرار داده است عمليات مرمت بيش از 45 اثر تاريخي از ابتداي سال جاري در اين استان آغاز و همچنان ادامه دارد.
وی با بیان اینکه بخشي از آثار تاريخي نيازمند مرمت نبوده و به همين دليل استحکام بخشي و حفاظت از آنچه موجود است، مورد توجه قرار مي‌گيردخاطر نشان می کند : اجراي عمليات مرمت مساجد تاريخي استان به ويژه مساجد جامع در اولويت قرار دارندمساجد جامع فردوس، قاين، سه قلعه، تقاب، هندوالان، روستاي تقاب، مهويد، سه چاه تازيان، طبس و مسجد ارگ سه قلعه مورد توجه مرمتگران هستند.
وی در پاسخ به خبرنگار باشگاه خبرنگاران مبنی بر اینکه چرا قلعه‌ها و کاروانسراهاي استان خراسان جنوبي در بخش مرمت مورد توجه اين اداره کل نيستند می گوید: البته، در اين بخش‌ها نيز مواردي مورد توجه اداره کل ميراث فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري خراسان جنوبي هستند در بخش عمليات حفاظت و خوانا سازي نيز قلعه‌هاي شاهدژ نهبندان، کوه قاين و نهبندان حفاظت و مورد توجه قرار گرفته‌اند ضمن اينکه عمليات بهسازي محور ورودي کاروانسراي سرايان نيز از ابتداي آبان ماه سال جاري آغاز شده است.
حلاج مقدم در خصوص نتایج ثبت جهاني قلاع تاريخي استان خراسان جنوبي می افزاید: اقدامات اوليه به منظور تهيه پرونده ثبت جهاني قلاع تاريخي خراسان جنوبي در حال انجام است با تلاش اين اداره کل 180 قلعه تاريخي خشتي و سنگي در استان خراسان جنوبي شناسايي شده است پرونده ثبت جهاني قلاع تاريخي خراسان جنوبي مرحله به مرحله تکميل شده و در نهايت براي بررسي‌هاي اوليه دراختيار معاونت ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري کشور قرار مي‌گيرد.
وی با بیان اینکه استان خراسان جنوبي از مناطق تاريخي و بناهاي معماري بسياري برخوردار است می افزاید: بيرجند، خوسف، سربيشه و نهبندان هريک در برگيرنده جاذبه‌هاي بسياري است که به لحاظ تاريخي و معماري اين استان را غني و پر بار ساخته‌اندجاذبه‌هايي چون قلعه تاريخي بيرجند، محله چهار درخت، عمارت کلاه فرنگي و جشنواره‌هاي برداشت زرشک و زعفران فرصتي براي يافتن بهترين‌‌ها از تاريخ و فرهنگ کهن ايران را فراهم مي‌کند.