در ماه‌های پیش از آغاز پیک تابستان و افزایش مصرف برق، پیش بینی می‌شد رشد مصرف برق که به طور متوسط سالانه بیش از ۴ درصد است، در بدبینانه‌ترین حالت ممکن رشد ۶ درصدی داشته باشد و اوج بار مصرف به بیش از ۷۷ هزار مگاوات برسد. با توجه به افزایش دما و گنبد حرارتی که در منطقه شکل گرفت، نصاب مصرف برق در همان روز‌های ابتدایی تابستان شکسته شد و تا به امروز نیز اعداد و ارقامی فراتر از پیش بینی‌ها به ثبت رسیده؛ تا جایی که در تابستان امسال و تاکنون برای ششمین بار رکورد مصرف برق در کشور شکسته شده است.
تنها تفاوتی که مصرف برق در تابستان با دیگر ایام سال دارد، گرماست و به عبارتی تمام افزایش مصرفی که در تابستان، رقم می خورد به دلیل وارد شدن سیستم‌های سرمایشی به مدار مصرف است. در شرایطی هم که دمای هوا بالاتر می‌رود، از کولرها در دمای پایین تری بهره برداری می‌شود و همین امر به صعودی شدن مصرف برق منجر می شود. طبق آنجه که سخنگوی برق اعلام کرده در حال حاضر بیشترین سهم از مصرف برق در بخش خانگی است و بیش از ۵۵ درصد مصرف برق در این بخش انجام می‌شود که عمده این مصارف هم به دلیل سیستم‌های سرمایشی است.
میزان مصرف کولرها در کشور به بیش از ۳۵ هزار مگاوات رسیده که بیشتر از کل مصرف برق در کشوری مانند مصر است که هم جمعیت بیشتری دارد و هم در اقلیم گرم تری قرار گرفته است. مجموع ۳۰ میلیون وسیله سرمایشی که شامل ۲۰ میلیون کولر آبی و ۱۰ میلیون کولر گازی است ۴۰ درصد تولید برق کشور را مصرف میکنند.
۳۰۰ مگاوات کاهش مصرف برق از محل افزایش بهره وری کولر‌های آبی
کولر‌های آبی در کشور عموما یا عمر بالایی دارند که با افت راندمان و بهره وری، باعث اتلاف آب و انرژی می‌شوند و یا اگر هم عمر کمی داشته باشند همچنان از تکنولوژی‌های قدیمی استفاده میکنند که مصرف بالایی دارند. از دِی سال گذشته طی تفاهم نامه وزارت نیرو و سازمان ملی استاندارد، رده‌های پایین انرژی از برچسب انرژی حذف شد و مقرر شد تنها کولر‌های آبی با درجه انرژی A و بالاتر تولید شوند. در نتیجه این اقدام با جایگزینی کولر‌های جدید، سالانه تا ۳۰۰ مگاوات از این محل صرفه جویی می‌شود. اما برای تابستان چه میزان از این صرفه جویی محقق شد؟ مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی برق در این خصوص به باشگاه خبرنگاران جوان می‌گوید: در صورت استفاده از این کولرها با موتور‌های پربازده، میزان مصرف برق به بیش از ۵۰ درصد میزان فعلی کاهش پیدا می‌کند. در حال حاضر با توجه به استاندارد تعریف شده به صنایع کولرساز، خط‌های تولید این موتور‌ها ایجاد شده و در تابستان امسال حدود ۵۰ مگاوات کاهش مصرف از محل افزایش بهره وری و جایگزینی کولرها محقق شد.
کاهش ۶۰ درصدی مصرف برق با استفاده از کولر‌های پربازده
استفاده از کولر‌های آبی مجهز به موتور (BLDC) نه تنها به کاهش مصرف انرژی و صدا، بلکه به بهبود کارایی و عملکرد کولر آبی نیز کمک می‌کند و این موتور‌ها باعث کاهش ۶۰ درصدی مصرف برق و ۳۰ درصدی مصرف آب می‌شود. موتور‌های فعلی کولرها موتور‌های القایی است که راندمان آنها حداکثر ۶۰ درصد است، اما موتور‌های BLDC که در دستور کار تولید قرار گرفته اند راندمانی در نزدیکی ۹۰ درصد دارند. در صورتی که موتور‌های حدود ۲۰ میلیون کولر آبی موجود در کشور پربازده شود و استاندارد آنها ارتقا پیدا کند، حدود ۵ هزار مگاوات در محل مصرف و ۱۰ هزار مگاوات در محل تولید صرفه جویی انرژی به همراه خواهد داشت. این در شرایطی است که ناتزاری انرژی کشور در حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار مگاوات است.
با توجه به اینکه این ظرفیت پنهان صرفه جویی، از محل افزلیش بهره وری، تدریجا و طی سال‌های آتی به نتیجه خواهد رسید، می‌توان با انجام اقدامات کوتاه مدتی مانند ایجاد سایبان برای سیستم‌های سرمایشی و بهره برداری از آنها در دمای آسایش، در اوج مصرف تابستان، بهره وری سیستم‌های سرمایشی را بالابرد و به تامین پایدار برق کمک کرد.
خبرنگار: امیرمحمد درویشی