سید محمدرضا طالبی روز سه شنبه در جمع خبرنگاران درباره اقدامات استان در زمینه تعیین تکلیف محموله ترانزیت سوخت عراق به افغانستان بیان کرد: اخیرا نمونه برداری‌های لازم و آزمایش‌های فنی مواد سوختی در اکثر تانکرهای محموله سوخت ترانزیتی انجام شده و بخش عمده ای از آنها نیز تعیین تکلیف شده است.
وی با اشاره به اینکه این محموله مربوط به کشور عراق است، تصریح کرد: احساس تکلیف ما تنها به این دلیل است که راننده‌های این محموله ایرانی هستند.
معاون استاندار خراسان جنوبی با اشاره به اقدامات در حال اجرا برای تعیین تکلیف مابقی محموله گفت: برای مابقی تانکرها منتظر نتیجه آزمایش‌های فنی هستیم.
وی با تاکید بر اهمیت موضوع، اضافه کرد: برای رفع مشکلات این خودروهای حامل سوخت، ملاقات مرزی با محوریت مرزبانان دو کشور هم صورت گرفته است.
مسئول نمایندگی وزارت امور خارجه در خراسان جنوبی هم از پیگیری‌های این مجموعه برای حل مشکل خودروهای ترانزیت سوخت به افغانستان خبر داد.
افسانه ابراهیمی افزود: نخستین نامه اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان جنوبی را درخصوص مشکل به وجود آمده برای خودروهای حامل سوخت ترانزیت به افغانستان ۱۷ تیر امسال دریافت کردیم.
وی گفت: همچنین ۱۹ تیر برای پیگیری موضوع، در مکاتبه‌ای با اداره کل مربوطه در وزارت امور خارجه ایران، ایجاد محدودیت در فرآیند نمونه گیری از کامیون‌های فرآورده‌های نفتی در بندر ابونصر فراهی افغانستان (مجاور مرز ماهیرود خراسان جنوبی) و تاخیر در انجام این کار که سبب نارضایتی راننده‌های ایرانی شده بود را بیان کردیم.
مسئول نمایندگی وزارت امور خارجه در خراسان جنوبی اضافه کرد: همزمان با انجام این کار رونوشت نامه برای آقایان کاظمی قمی و صدیق فر در هرات ارسال شد.
وی گفت: ۲۷ تیر و بعد از برگزاری جلسه کمیسیون امنیت و عمران مرز استان، بار دیگر نامه فوری به اداره کل مربوطه در وزارت امور خارجه ارسال و ایجاد محدودیت درخصوص کامیون‌های سوخت ترانزیت برای نمونه گیری یادآوری شد.
ابراهیمی یادآور شد: در این نامه علاوه بر ارائه گزارشی از جلسه کمیسیون امنیت و عمران مرز خراسان جنوبی، به صراحت خواسته شد که در ارتباط با وزارت امور خارجه افغانستان به این موضوع تاکید شود که از نظر قانونی ایران هیچ حق تصرف و نظارتی در کیفیت سوخت ترانزیتی ندارد.
وی افزود: همچنین در ادامه از طرف افغانستانی خواسته شود اقدام لازم را برای تسریع در رفع مشکل کامیون‌های مورد نظر، مرجوع شدن یا پذیرش آنها انجام دهد تا از تجمع ناوگان حامل سوخت ترانزیت تا زمان تعیین تکلیف آنها در پایانه مرزی ایران جلوگیری شود.
مسئول نمایندگی وزارت امور خارجه در خراسان جنوبی گفت: بنا به نظر وزارت امور خارجه و ضرورت پیگیری موضوع از طریق شورای امنیت ملی، مکاتباتی از سوی استاندار با وزارت کشور صورت گرفت.
وی با تاکید بر اینکه علاوه بر مکاتبه‌های لازم، پیگیری‌های مجدانه از طریق تماس‌های تلفنی انجام شد گفت: در ادامه وزارت امور خارجه، پیگیری امور در افغانستان را به کاظمی قمی محول کرد تا از طرف افغانستانی بخواهد موضوع تجمع کامیون‌های سوخت ترانزیت و نمونه گیری از آنها را تسریع کند.
ابراهیمی افزود: به طرف افغانستانی هم اطلاع داده شد در صورت انجام نشدن درخواست‌ها، نسبت به تعلیق مجوز حمل سوخت ترانزیت به کابل اقدام خواهد شد، در ادامه نامه استاندار خراسان جنوبی در روز ۳۱ تیر برای کاظمی قمی و همکاران وزارت خارجه در کابل ارسال شد.
وی بیان کرد: در ادامه پیگیری‌های انجام شده، سرکنسولگری ایران در هرات نیز در یادداشتی از سرپرست دولت افغانستان حل این موضوع را با توجه به گرمای هوا و احتمال بروز آتش سوزی خواستار شد.
مسئول نمایندگی وزارت امور خارجه در استان با اشاره به اینکه سفارت ایران در کابل اقداماتی در این خصوص انجام داده است گفت: ۳۱ تیرماه و بعد از پیگیری‌های ما، یادداشتی خیلی فوری برای سرپرست افغانستان ارسال و در آن به طور مفصل همه جوانب موضوع بیان شد و درخواست تصمیم گیری در زمینه مرجوع شدن یا پذیرش فرآورده‌های نفتی مورد تاکید قرار گرفت.
وی ادامه داد: در این یادداشت بار دیگر یادآوری شد که اگر تدبیر فوری در این خصوص انجام نشود با تعلیق ترانزیت سوخت، آنها متضرر خواهند شد زیرا توافق ترانزیت سوخت از اربیل به افغانستان با درخواست وزارت تجارت افغانستان از جمهوری اسلامی ایران اجرایی شده و ایران تنها به عنوان گذرگاه ترانزیت سوخت از اربیل عراق به افغانستان کمک می‌کند و هیچ نظارتی بر کیفیت این سوخت ندارد.
ابراهیمی گفت: دوم مرداد، سفارت ایران در کابل یادداشت خیلی فوری را به طرف افغانستانی ارسال و در آن به طور مفصل به همه جوانب این موضوع و احتمال تعلیق سوخت ترانزیت به افغانستان اشاره کرد که در بند چهارم این یادداشت ذکر شده ایران آمادگی دارد از امکانات افغانستان برای انتقال سوخت استفاده کند.
وی با بیان اینکه تاکنون به هیج یک از یادداشت‌های سفارت ایران پاسخ داده نشده است گفت: بررسی‌های انجام شده در این زمینه در وزارت امور خارجه منجر به ارائه این پیشنهاد شد که یک شرکت مشترک ایرانی - افغانستانی در مرز برای ایجاد لابراتور مستقر شود تا بر اساس استانداردهای افغانستان و ایران از سوخت مورد نظر نمونه گیری و نتیجه آن برای سرپرست افعانستان ارسال شود و تصمیم گیری‌های لازم اتخاذ شود.
از اوایل تیرماه گذشته حدود ۴۰۰ کامیون‌دار بیش از سه هفته است در آن سوی مرز شرقی و داخل خاک افغانستان به علت نپذیرفتن بار از سوی کشور مقصد، معطل ماندند، این کامیون‌ها حامل سوخت صادراتی از مبدا کشور عراق هستند که از طریق ایران ترانزیت شده است.