۲۷ دی ماه ۱۴۰۲ بود که اولین حراج حضوری شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلای ایران برگزار شد و تا به امروز در این مرکز سی و نه حراج حضوری شمش طلا برگزار شده که در این تعداد حراج ۷۰۶۷ کیلوگرم شمش طلا با ارزشی بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفته است.
گفتنی است، صادرکنندگانی که امکان رفع تعهد ارزی با شمش طلا را دارند مهمترین عرضه کنندگان شمش طلا در مرکز مبادله ایران هستند علاوه بر این، تولیدکنندگان داخلی شمش طلا و واردکنندگان شمش طلا که مشمول رفع تعهد صادراتی نیستند هم امکان عرضه شمش در مرکز مبادله ارز و طلای ایران را دارند.
براساس شیوه نامه حراج حضوری شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلای ایران، «تولیدکنندگان و سازندگان فعال مصنوعات طلا دارای پروانه کسب مجاز و معتبر»، «فروشندگان عمده شمش طلا دارای پروانه کسب مجاز و معتبر»، «خرده فروشان طلای آب‌شده دارای پروانه کسب مجاز و معتبر» و «بانک عامل با تایید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران» می‌توانند متقاضی خرید شمش طلای مرکز مبادله ایران باشند.
کاهش چشمگیر قاچاق شمش طلا با عرضه در مرکز مبادله
عرضه شمش طلا در مرکز مبادله که اصغر بالسینی سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: بانک مرکزی جهت تسهیل رفع تعهد ارزی برای صادرکنندگان، طی بخشنامه‌ای در دی ماه ۱۴۰۲ امکان رفع تعهد ارزی با واردات طلا را فراهم کرد. این تصمیم بانک مرکزی این پیامد را به همراه داشت، که مشکل رفع تعهد ارزی برخی صنایع تسهیل شد و موجب ورود شمش طلا به کشور شد؛ اما از سوی دیگر، متقاضیان صنعت طلا اعلام می‌کردند که این حجم ورودی شمش طلا وارد این صنعت نشده است. پس از این اظهارنظر‌ها و طی اخباری مبنی بر قاچاق معکوش شمش طلا، بانک مرکزی جهت رهگیری طلای وارد شده به کشور، دستور داد که آن گروه از صادرکنندگان مشمول رفع تعهد ارزی که شمش طلا وارد می‌کنند، باید شمش خود را در مرکز مبادله ایران عرضه کنند. از زمان اجرایی شدن این مصوبه در دی ماه ۱۴۰۲ به طرز چشمگیری قاچاق شمش طلا به خارج کشور کاهش یافته و امکان ردیابی طلای وارداتی به کشور هم وجود دارد.
او افزود: هم اکنون با معامله شمش طلا در مرکز مبادله ایران، اطمینان از ورود شمش‌های طلای وارداتی به چرخه بازار اصلی طلای کشور وجود دارد و صنعتگران دارای مجوز از اتحادیه‌های طلا و جواهر می‌توانند به راحتی طلای مورد نیاز خود را از این مرکز تامین کنند؛ این موضوع به این معنی است که تأمین بهینه و کارای تقاضای واقعی تولیدکنندگان مصنوعات طلای کشور از طریق تالار معاملات طلای مرکز مبادله ایران صورت می‌گیرد و نتیجه آن بی شک تقویت صنعت طلا و جواهرات کشور است. باتوجه به اینکه شمش‌های طلای وارداتی عرضه شده در مرکز مبادله ایران قبل از معامله و تحویل به صنعتگران طلا، از سوی آزمایشگاه‌های معتبر معرفی شده از سوی سازمان ملی استاندارد ایران اصالت سنجی می‌شود، به کاهش و حذف طلای غیراصل وغیراستاندارد در بازار طلا کمک کرده است.
کمک به تقویت ذخایر طلای کشور با عرضه شمش طلا در مرکز مبادله
این مقام مسئول در ادامه بیان کرد: نتایج مطلوب معاملات شمش طلای مرکز مبادله ایران فقط به حوزه واردکنندگان و معامله گران شمش طلا محدود نمی‌شود و این اتفاق به مرور موجب تقویت ذخایر طلا خواهد شد علاوه بر این، بانک مرکزی از طریق تالار شمش طلای این مرکز می‌تواند انسجام‌بخشی و ساختاردهی بهتری به بازار معاملات عمده طلای کشور دهد که در نتیجه آن موجب ارتقاء شفافیت بازار معاملات شمش طلا و امکان نظارت و سیاست‌گذاری بهتر بانک مرکزی می‌شود.
اهمیت بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور
بنابر اعلام مسئولان با عرضه شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلای ایران حدود ۲۹ هزار میلیارد تومان برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد صورت گرفته؛ بازگشت ارز حاصل از صادرات که مسعود توکلی تحلیلگر اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان به اشاره به اهمیت آن اشاره بیان کرد: ریالی که در کشور در قبال تسعیر ارز است پایه پولی را متاثر نمی‌کند و نقدینگی را در کشور افزایش نمی‌دهد چرا که در قبال آن ارز یا طلا وارد کشور کردیم و این موضوع سبب می‌شود که تراز بانک مرکزی دچار تورم نشود لذا این میزان ۲۹ هزار میلیارد تومان برگشت ارز حاصل از صادرات به اقتصاد کشور کمک کرده و وارد چرخ‌دنده‌های اقتصاد و تولید شده در عین حال اثرات مخرب چاپ پول و تامین نقدینگی بدون پشتوانه را هم ندارد. همچنین عرضه شمش طلا در مراکز مبادله ارز و طلا ایران نقش مهمی در تقویت بازار طلا و ارز دارد و می‌تواند به توسعه و رشد این بازار‌ها کمک کند.
گفتنی است، به طور کلی بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور می‌تواند به توسعه و رشد اقتصادی، تقویت ارزش ارزی، افزایش سرمایه‌گذاری ، تامین نیازهای خارجی کشور و... کمک کند.
خبرنگار: کیمیا قلی‌پور