در شهرهای مدرن، بتن و آسفالت به عنوان اصلی‌ترین مواد ساختمانی و پوششی برای خیابان‌ها، پیاده‌روها، و ساختمان‌ها استفاده می‌شوند. این مواد دارای ویژگی‌هایی هستند که می‌توانند دمای محیط شهری را افزایش دهند و منجر به پدیده‌ای به نام جزیره حرارتی شهری شوند. جزایر حرارتی شهری به مناطقی اطلاق می‌شود که دمای آن‌ها به طور قابل توجهی بالاتر از مناطق روستایی اطراف است.
ویژگی‌های حرارتی بتن و آسفالت
داریوش گلعلیزاده رییس مرکز ملی و تغییر اقلیم در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: بتن و آسفالت دارای ظرفیت حرارتی و انعکاس‌پذیری خاصی هستند که نقش مهمی در جذب و بازتابش حرارت دارند. ظرفیت حرارتی به میزان انرژی حرارتی که یک ماده می‌تواند ذخیره کند اشاره دارد. بتن و آسفالت به دلیل تراکم بالا و ترکیبات شیمیایی خود، ظرفیت حرارتی بالایی دارند. این به معنای آن است که این مواد می‌توانند مقدار زیادی از انرژی خورشیدی را در طول روز جذب کنند و سپس در طول شب آن را به محیط اطراف بازتاب دهند.
او گفت:انعکاس‌پذیری یک ماده نیز نقش مهمی در میزان جذب انرژی خورشیدی دارد. مواد با بالا انرژی خورشیدی را بازتاب می‌دهند و آن‌هایی که انعکاس پذیری پایین دارند، انرژی بیشتری را جذب کنند. بتن و آسفالت به دلیل رنگ تیره و سطح غیرمنعکس‌کننده، انعکاس پذیری پایین دارند، که به جذب بیشتر انرژی خورشیدی منجر می‌شود.
تأثیرات زیست‌محیطی
گلعلیزاده بیان کرد: گرمای تولید شده توسط بتن و آسفالت می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر محیط زیست شهری داشته باشد. این گرما منجر به افزایش دمای هوا در شهرها می‌شود که می‌تواند منجر به افزایش نیاز به مصرف انرژی برای سیستم‌های تهویه مطبوع و سرمایشی می شود.
جزایر حرارتی شهری
او‌گفت: جزایر حرارتی شهری به پدیده‌ای اطلاق می‌شود که در آن دمای مناطق شهری به طور قابل توجهی بالاتر از مناطق روستایی یا طبیعی اطراف است. این پدیده عمدتاً به دلیل وجود مواد ساختمانی مانند بتن و آسفالت است که گرما را جذب و ذخیره می‌کنند. علاوه بر این، ساختمان‌ها و زیرساخت‌های شهری به دلیل تراکم بالا و فشردگی، مانع از جریان هوای طبیعی می‌شوند که این موضوع نیز به تشدید گرما کمک می‌کند.
راهکارهای کاهش گرما
گلعلیزاده بیان کرد: برای کاهش تأثیرات منفی گرمای بتن و آسفالت بر فضای شهری، چندین راهکار می‌توانند موثر باشند؛ یکی از راهکارها استفاده از بتن و آسفالتی است که دارای آلبدو بالاتری باشند. این مواد می‌توانند میزان جذب انرژی خورشیدی را کاهش دهند و دمای سطح را پایین نگه دارند.
او‌گفت: افزایش پوشش گیاهی در مناطق شهری می‌تواند به کاهش دمای هوا کمک کند. درختان و گیاهان به طور طبیعی گرما را جذب و از طریق فرآیند تعرق آن را به هوا بازتاب می‌دهند، که این موضوع می‌تواند به کاهش دمای محیط کمک کند.
گلعلیزاده تصریح کرد؛ استفاده از گیاهان بر روی سقف‌ها و دیوارها می‌تواند به کاهش گرمای ساختمان‌ها کمک کند. این روش‌ها نه تنها دمای ساختمان‌ها را کاهش می‌دهند بلکه به بهبود کیفیت هوا و افزایش زیبایی شهری نیز کمک می‌کنند.فناوری‌های نوینی مانند آسفالت‌های خنک‌کننده و بتن‌های با ظرفیت حرارتی کمتر نیز می‌توانند به کاهش دمای سطحی کمک کنند. این مواد طراحی شده‌اند تا حرارت را کمتر جذب کنند و بیشتر آن را بازتاب دهند.کاهش ترافیک و استفاده از وسایل نقلیه عمومی می‌تواند به کاهش دمای هوا کمک کند. وسایل نقلیه موتوری نه تنها خودشان گرما تولید می‌کنند بلکه باعث افزایش دمای سطح آسفالت نیز می‌شوند.
او گفت: بتن و آسفالت به عنوان مواد اصلی در ساخت و ساز شهری نقش مهمی در افزایش دمای فضای شهری دارند. این مواد با جذب و ذخیره‌سازی حرارت خورشیدی، باعث ایجاد جزایر حرارتی شهری می‌شوند که تأثیرات منفی بر محیط زیست و سلامت انسان دارند. با این حال، با استفاده از مواد با انعکاس‌پذیری بالا، افزایش فضای سبز، و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، می‌توان این تأثیرات منفی را کاهش داد و دمای فضای شهری را بهبود بخشید.
خبرنگار:عطیه رضایی