سیب‌زمینی از محصولاتی است که اگر کاشت آن به صورت مدیریت شده باشد، می‌تواند سود خوبی را عاید کشاورزان کرده و نیاز بازار را هم مرتفع کند.
سیب‌زمینی اما در گلستان ماجرای عجیبی دارد، یکسال آنقدر قیمت سیب زمینی پایین است که حتی جوابگوی هزینه برداشت محصول را هم نمی‌دهد و کشاورزان مجبور می‌شوند دسترنج خود را در زمین رها کرده یا خوراک دام کنند و سال دیگر کشاورزان از کشت آن واهمه می‌کنند و آنقدر محصول کم شده و قیمت‌ها بالا می‌رود که مردم توان خرید سیب زمینی را ندارند.
کشاورزان گلستانی معتقد هستند کشت سیب زمینی ریسک بسیار دارد، یا تو را ثروتمند می‌کند و یا چنان ضرر و زیانی به شما می‌رساند که تمام سرمایه زندگی را هم از دست می‌دهید.
استان گلستان حدود یک ماه سیب‌زمینی تازه خوری مورد نیاز کشور را تأمین می‌کند. برداشت سیب‌زمینی در این استان اوایل خردادماه آغاز شده و به مدت یک ماه ادامه دارد.
طبق الگوی کشت ارائه شده از سوی جهاد کشاورزی استان، کشاورزان گلستانی می‌توانند تا سقف پنج هزار هکتار سیب‌زمینی کشت کنند و این سطح از کشت جوابگوی بازار خواهد بود ولی اگر بیش از این مقدار کشت کنند بیش از نیاز بازار بوده و موجب کاهش قیمت این محصول خواهد شد.
طبق اعلام کارشناسان جهاد کشاورزی، کشاورزان گلستانی امسال حدود ۵ هزار هکتار از اراضی خود را به کشت سیب زمینی اختصاص دادند، این به معنی آن است که الگوی کشت را رعایت کردند، علاوه برآن بخشی از سیب زمینی استان دچار آفت فوزاریوم شده و تولید را کاهش داد اما باز هم داستان غم‌انگیز ضرر و زیان کشاورزان گلستانی تکرار شد.
محمد قربانی کشاورز روستای نوده ملک گرگان با اشاره به اینکه تولید هر کیلو سیب زمینی برای کشاورز ۱۰هزار تومان هزینه دارد، گفت: من امسال حدود یک هکتار سیب‌زمینی کشت کردم و در تاریخ ۱۵ خرداد محصول زمینم را برداشت و با قیمت هر کیلو سه هزار تومان در بازار فروختم.
وی تصریح کرد: گرمای هوا و بروز آفت راندمان تولید محصول سیب زمینی را نسبت به سال‌های قبل کاهش داده بود که این مسأله باعث زیان دوچندانی من شد.
سیب زمینی کشاورزان گلستانی خوارک دام شد
این کشاورز گلستانی ادامه داد: من زمین و ادوات کشاورزی داشتم با این حال تنها بخش کوچکی از هزینه کشت را گرفتم و ضرر و زیان زیادی دیدم اما برخی از کشاورزان هستند که در زمین‌های اجاره‌ای این محصول را می‌کارند و به دلیل نداشتن ادوات کشاورزی هزینه زیادی بابت اجاره، کاشت و برداشت متحمل می‌شوند، بسیاری از این کشاورزان امسال نتوانستند حتی هزینه برداشت محصول خود را تأمین کننند و سیب زمینی را در اراضی خود رها کردند تا خوراک دام شود.
قربانی افزود: در یک اتفاق عجیب‌تر امسال کشاورزی که در مجاورت اراضی من سیب‌زمینی کشت کرده بود علی رغم پرداخت هزینه بالای برداشت محصول هیچ مشتری برای فروش محصول خود پیدا نکرد و در نهایت سیب زمینی‌های برداشت شده را رایگان بین کشاورزان و مردم توزیع کرد.
خرید حمایتی سیب زمینی تنها برای محصولات با کیفیت است
کشاورز گلستانی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چرا محصول خود را به مراکز خرید حمایتی سیب زمینی کهه هرکیلو ۸ هزار تومان بود تحویل ندادند، گفت: به همین سادگی که اعلام کردند نبوده و باید از مدت‌ها قبل ثبت نام و در نوبت فروش منتظر می‌ماندیم، علاوه بر آن چون در مراکز خرید سیب زمینی را برای سردخانه خرید می‌کردند باید استانداردها و کیفیت لازم را داشت و هر محصولی را خرید نمی‌کردند.
رئیس انجمن سیب زمینی کاران گلستان گفت: به دلیل همزمانی برداشت سیب زمینی در استان گلستان با چهار استان دیگر قیمت سیب زمینی در افت شدیدی داشت در همین مقطع، وزارت کشاورزی اقدام به جلوگیری از صادرات سیب زمینی کرد که همین مسأله باعث افت بیشتر قیمت سیب زمینی شد تا جایی که قیمت سیب زمینی در بازار از قیمت تمام شده آن برای کشاورز هم پایین‌تر آمد.
وی با تأکید بر اینکه مطابق قانون مسئولان موظف هستند ۶ ماه پیش از آنکه جلوی صادرات یک محصول را بگیرند، به تولیدکنندگان اطلاع دهند، افزود: در مورد سیب زمینی در یک اقدام دور از انتظار در تاریخ یازدهم اردیبهشت دستور منع صادرات سیب زمینی (قرار دادن تعرفه ۶۰ درصدی بر روی این محصول) به گمرکات ابلاغ شده بود که با اعتراض ما لغو شد.
جلوگیری از صادرات سیب‌زمینی بزرگ ترین عامل ضرر رو زیان کشاورزان
مقصودلو ادامه داد: اما مجدداً معاونت امور استان‌ها از وزارت خانه جهاد کشاورزی با ارسال نامه‌ای به رؤسای جهاد کشاورزی استان‌ها خواست تا از صدور گواهی مبدا و گواهی قرنتینه برای صادرات سیب زمینی خودداری کنند که در نتیجه آن از تاریخ یازدهم اردیبهشت تا امروز هیچ گونه صادرات سیب زمینی نداشتیم.
وی با بیان اینکه امسال حدود پنج هزار هکتار سیب زمینی در گلستان کشت شده، تصریح کرد: حدود ۱۰۰ هزار تن برداشت سیب زمینی در استان داشتیم که با توجه به بیماری قارچی و برداشت زودهنگام شاهد کاهش برداشت این محصول نسبت به سال‌های گذشته بودیم.
رئیس انجمن سیب زمینی کاران گلستان گفت: پیشنهاد ما به مسئولان این بود که مجوز صادرات ۱۰ هزار تن سیب زمینی را در استان صادر کنند و این صادرات به صورت پلکانی دو هزار تنی باشد تا هم مشکل کشاورزان حل شود و هم تعادل قیمت در بازار داخل حفظ شود اما به این پیشنهاد ترتیب اثر داده نشد و شاهد ضرر و زیان کشاورزان بودیم.
با خرید تضمینی مخالف هستیم
مقصودلو با تأکید بر اینکه با خرید تضمینی مخالف هستیم و اگر دولت نیز وارد شود باید سیب زمینی با قیمت توافقی و حمایتی از کشاورزان خریداری شود، گفت: تنها راه حل مشکل سیب زمینی کاران استان، آزاد کردن صادرات است در غیر این صورت حاصل دسترنج سیب زمینی کاران هرساله به هدر خواهد رفت.
روند خرید سیب زمینی در گلستان کند است
وی با بیان اینکه دولت به منظور حمایت از کشاورزان گلستانی طرح خرید حمایتی از قرار هر کیلوگرم ۸ هزار تومان را در گلستان اجرا کرد اما روند خرید حمایتی سیب زمینی در گلستان بسیار کند است، افزود: هر ساله تا اوایل تیرماه سیب زمینی گلستان برداشت می‌شد اما روند خرید همچنان با کندی پیش می‌رود و پیش‌بینی می‌شود تا ۱۰ روز آینده ادامه داشته باشد.
دبیر خانه کشاورز گلستان نیز گفت: کشاورزان گلستانی امسال الگوی کشت را رعایت نکرده و بیش از آن کشت کردند و علاوه برآن همزمان رسی سیب زمینی گلستان با استان‌های دیگرا داشتیم که مزید بر علت شد، گفت: قیمت خریدتضمینی سیب زمینی که در شورای سیاست‌گذاری قیمت به تصویب رسیده بود هرکیلو ۵ هزار تومان بود اما به دلیل آنکه قیمت تمام شده سیب زمینی برای کشاورزان بیشتر بود دولت سازمان تعاون را مجاب کرد سیب زمین کشاورزان را با قیمت حمایتی هرکیلو ۸ هزار تومان از کشاورزان خریداری کند.
وی توضیح داد: سیب زمینی که دولت با نرخ ۸ هزار تومان از کشاورزان خریداری می‌کند باید کیفیت و استانداردهای لازم را داشته باشد تا قابلیت ذخیره در سردخانه را داشته باشد به همین دلیل برخی کشاورزان که محصول با کیفیت نداشتند نتوانستند محصول خود را به سازمان تعاون روستایی تحویل دهند.
ایمانی تصریح کرد: زمان برداشت متعارف سیب زمینی ذز گلستان به پایان رسیده اما برخی از کشاورزان به امید افزایش قیمت بازار هنوز محصول خود را برداشت نکرده‌اند، افزود: این برداشت دیر هنگام کیفیت سیب زمینی آن‌ها را کاهش داده و باعث کاهش شدید قیمت در بازار شده و علاوه بر آن دولت نیز به دلیل کیفیت نامطلوب محصول آن‌ها را خریداری نمی‌کند.
وی به کشاورزان با اشاره به اینکه کشاورزان باید کشت سیب زمینی را مطابق با نیاز کشور و الگوی کشت انجام دهند تا با مشکل فروش محصول مواجه نشوند، افزود: دولت نیز باید به موقع وارد شده و در مواقعی که با مازاد تولید مواجه هستیم اقدام به صادرات محصول کند تا دست رنج کشاورزان به یغما نرود.
سیب زمینی محصولی با مصرف آب تقریباً بالا بوده و اگر قرار است در این شرایط بی‌آبی سیب زمینی تولید شده، خوراک دام شود، خیانت به کشاورزی کشور است و باید هرچه سریعتر جلوی تکرار آن گرفته شود.
منبع: ایسنا