رای‌دهندگان در سراسر بریتانیا امروز (پنجشنبه) برای انتخاب اعضای مجلس عوام (پارلمان) و دولت جدید به پای صندوق‌های رای می‌روند و آنها ۶۵۰ قانونگذار را انتخاب خواهند کرد و رهبر حزبی که بیشترین تعداد قانونگذار را داشته باشد، نخست‌وزیر خواهد شد و راهی خانه شماره ۱۰ خیابان داونینگ لندن خواهد شد.
نظام انتخاباتی انگلیس، تک مرحله‌ای است و هر فردی که بیشترین آرا را به دست بیاورد، نماینده پیروز می‌شود، اما این نظام، کسب نمایندگی در پارلمان را برای احزاب کوچک دشوار می‌کند.
پارلمان بریتانیا از ۶۵۰ کرسی تشکیل شده است که نماینده ۶۵۰ حوزه انتخابیه در سراسر انگلستان، ولز، اسکاتلند و ایرلند شمالی است که همگی بریتانیا را تشکیل می‌دهند. برای تشکیل دولت اکثریت، یک حزب سیاسی باید ۵۰ درصد از کرسی‌های پارلمان به علاوه یک کرسی بیشتر را به‌عنوان کمترین مقدار ممکن داشته باشد.
شعب اخذ رای امروز چهارم ژوئیه (۱۴ تیر) ساعت ۰۷:۰۰ به وقت لندن (۹.۳۰ به وقت تهران) باز و در ساعت ۲۲:۰۰ (۳۰ دقیقه بامداد جمعه به وقت تهران) بسته می‌شود.
به طور گسترده پیش‌بینی می‌شود محافظه‌کاران به رهبری «ریشی سوناک» پس از ۱۴ سال تکیه‌زدن به قدرت و روی کار آوردن پنج نخست‌وزیر مختلف، مقابل حزب اصلی مخالف چپ‌میانه «کارگر» شکست بخورند. دیگر احزاب شرکت‌کننده در این انتخابات، لیبرال دموکرات‌ها به رهبری «اد دیوی»، بریتانیا را اصلاح کنید، حزب ملی اسکاتلند، سبز‌ها به رهبری «کارلا دنیر» و «آدریان رمزی»، حزب پلاید کامری به رهبری «رین آپ ایورث» هستند.
به نظر می‌رسد بریتانیا برای اولین بار طی سال‌های گذشته یک دولت تحت رهبری حزب کارگر برای خود تشکیل دهد. اقتصاد دلیل بزرگی پیش از رای‌گیری در چهارم ژوئیه است، اما سوالاتی در مورد اینکه ۲ حزب اصلی چقدر در سیاست اقتصادی متفاوت هستند، وجود دارد. پیش از انتخابات پارلمانی انگلیس، نظرسنجی‌ها به یک نتیجه واضح اشاره داشتند؛ حزب محافظه‌کار حاکم تقریبا از بین می‌رود و حزب کارگر با اکثریت بزرگ به دولت بازمی‌گردد.
داده‌های نظرسنجی نشان می‌دهد که ناامیدی از وضعیت اقتصاد یکی از دلایل اصلی است. براساس گزارش مرکز تحقیقات پیو، تنها ۲۲ درصد از رای‌دهندگان بالقوه فکر می‌کنند که اقتصاد بریتانیا در وضعیت خوبی قرار دارد. حتی حامیان تاییدشده حزب محافظه‌کار هم موافق هستند. تا سال ۲۰۱۷، حدود ۷۵ درصد از حامیان این حزب در مورد اقتصاد نظرشان مثبت بود. این رقم اکنون به ۲۷ درصد رسیده است. این خبر خوبی برای حزبی نیست که یک دهه و نیم فرصت داشته تا دیدگاه اقتصادی خود را به این کشور تحمیل کند.
چرا الان انتخابات برگزار می‌شود؟
ریشی سوناک ۶ هفته پیش، وقتی انتخابات را برای ۴ ژوئیه (۱۴ تیرماه) و حداقل سه ماه زودتر از حد انتظار تعیین کرد، کارشناسان و اکثر قانونگذاران خود را شگفت‌زده کرد.
در حالی که اکثر ناظران فکر می‌کردند که رای‌گیری در پاییز برگزار می‌شود، سوناک روی انتخابات تابستانی قمار کرد، به این امید که اخبار اقتصادی مثبت به او کمک کند رای‌دهندگان را متقاعد کند که سیاست‌های محافظه‌کار دارد جواب می‌دهد. این تصمیم آن‌قدر غافلگیرکننده بود که محافظه‌کاران را به دردسر انداخت.
در پی آن فاش شد که اعضای این حزب و افسران پلیسی که برای حفاظت از مقام‌ها تعیین شدند، روی انتخابات شرط‌بندی کردند و اطلاعات داخلی داشتند و این توانایی سوناک برای اینکه مدعی شود حزبش قابل‌اعتمادتر از حزب کارگر است، از بین برد.
مفسران از ماه‌ها قبل در مورد زمان برگزاری انتخابات گمانه‌زنی می‌کردند، زیرا قرار بود دوره پارلمانی در اواسط دسامبر به پایان برسد. در حالی که هر پارلمان تا پنج سال انتخاب می‌شود، نخست‌وزیر می‌تواند هر زمان که از نظر سیاسی سودمندتر باشد، انتخابات را برگزار کند.
مسائل مهم چیست؟
اقتصاد؛ بریتانیا با تورم بالا و رشد اقتصادی آهسته دست و پنجه نرم می‌کند که در کنار هم باعث شده بیشتر مردم احساس فقیرتر شدن داشته باشند. محافظه‌کاران موفق شدند تورم را کنترل کنند، تورمی که در سال منتهی به ماه مه پس از رسیدن به ۱۱.۱ درصد در اکتبر ۲۰۲۲ به ۲ درصد کاهش یافت، اما رشد همچنان کُند است و سؤالاتی را در مورد سیاست‌های اقتصادی دولت ریشی سوناک ایجاد می‌کند.
مهاجرت؛ هزاران پناهجو و مهاجر اقتصادی در سال‌های اخیر با قایق‌های بادی غیرایمن از کانال مانش عبور کردند و این انتقاد را برانگیخته است که دولت کنترل مرز‌های بریتانیا را از دست داده است. سیاست امضای محافظه‌کاران برای توقف مانور قایق‌ها، طرحی برای اخراج برخی از این مهاجران به رواندا است. منتقدان می‌گویند این طرح قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند، غیرانسانی است و هیچ کاری برای جلوگیری از فرار مردم از جنگ، ناآرامی و قحطی انجام نمی‌دهد.
مراقبت‌های بهداشتی؛ خدمات بهداشت ملی بریتانیا، که مراقبت‌های بهداشتی رایگان را برای همه فراهم می‌کند، با لیست‌های انتظار طولانی برای همه چیز از مراقبت‌های مرتبط با دندان‌پزشکی گرفته تا درمان سرطان گرفتار شده است. روزنامه‌ها مملو از داستان‌هایی در مورد بیمارانی است که به شدت بیمار هستند و مجبور شده‌اند ساعت‌ها برای آمبولانس منتظر بمانند و سپس برای بستری شدن هم مدت بیشتری باید منتظر بمانند.
محیط زیست؛ سوناک از یک سری تعهدات زیست محیطی عقب‌نشینی کرده و ضرب‌الاجل پایان دادن به فروش خودرو‌های سواری بنزینی و دیزلی را به عقب انداخته و اجازه حفاری نفت جدید در دریای شمال را صادر کرده است. منتقدان می‌گویند اینها سیاست‌های اشتباهی در زمانی است که جهان در تلاش است با تغییرات آب و هوایی مبارزه کند.
جایگاه توری‌ها کجاست؟
محافظه‌کاران راست‌میانه بریتانیا معروف به «توری‌ها» (Tories) در طول بحران مالی جهانی قدرت را به دست گرفتند و از آن زمان تاکنون در سه انتخابات دیگر پیروز شده‌اند. اما آن سال‌ها با یک اقتصاد کُند، کاهش خدمات عمومی و یک سری رسوایی‌ها زبانزد شده‌اند که محافظه‌کاران را به اهداف آسانی برای منتقدان چپ و راست تبدیل کرده است.
حزب کارگر که به چپ گرایش دارد، پس از تمرکز مبارزات انتخاباتی خود بر روی کلمه «تغییر»، در اکثر نظرسنجی‌ها جلو افتاد، اما محافظه‌کاران با چالش‌های دیگری هم روبرو هستند. «حزب اصلاحات» هم که به‌تازگی تاسیس شده، پس از انتقاد از رهبری محافظه‌کاران به دلیل ناکامی در کنترل مهاجرت، آرای جناح راست محافظه‌کاران را جذب می‌کند.
سوناک، رئیس سابق خزانه‌داری که از اکتبر ۲۰۲۲ نخست‌وزیر بوده است، حزب خود را به سمت انتخابات رهبری می‌کند. رقیب اصلی او «کر استارمر» مدیر سابق دادستانی عمومی در انگلستان و رهبر حزب کارگر از آوریل ۲۰۲۰ است.
حزب ملی اسکاتلند به رهبری «جان سویینی» وزیر اول اسکاتلند که برای استقلال اسکاتلند مبارزات انتخاباتی دارد، لیبرال دموکرات‌ها و حزب اتحادطلبان دموکراتیک که به دنبال حفظ روابط بریتانیا و ایرلند شمالی است، در حال حاضر سه حزب بزرگ پارلمان پس از محافظه‌کاران و کارگر هستند. بسیاری از ناظران پیشنهاد می‌کنند که حزب اصلاح‌طلب جدید، به رهبری «نایجل فاراژ» فعال حامی بریگزیت، ممکن است آرای محافظه‌کاران را جذب کند.
چرا حزب حاکم تحت فشار است؟
محافظه‌کاران از زمانی که قدرت را در سال ۲۰۱۰ به دست گرفتند، یکی پس از دیگری با چالش‌هایی روبرو شده‌اند. ابتدا پیامد‌های بحران مالی جهانی بود که بدهی بریتانیا را افزایش داد و باعث شد تا محافظه‌کاران سال‌ها ریاضت اقتصادی را برای متعادل کردن بودجه اعمال کنند. آنها سپس بریتانیا را از اتحادیه اروپا خارج کردند، با شیوع مرگبار کووید-۱۹ در اروپای غربی مبارزه کردند و پس از عملیات روسیه در اوکراین، شاهد افزایش تورم بودند.
صرف‌نظر از شرایط، بسیاری از رای‌دهندگان محافظه‌کاران را به خاطر مشکلات فراوانی که بریتانیا با آن مواجه است، از نشت فاضلاب و خدمات غیرقابل اعتماد قطار گرفته تا بحران هزینه زندگی، جرم و جنایت و هجوم مهاجرانی که از کانال مانش با قایق‌های بادی عبور می‌کنند، مقصر می‌دانند. علاوه بر این، این حزب به دلیل نقص‌های اخلاقی مکرر وزرای دولت، از جمله برگزاری میهمانی‌ها در دوره قرنطینه در ادارات دولتی، تحت تأثیر قرار گرفته است.
این رسوایی‌ها «بوریس جانسون» نخست‌وزیر سابق را به دردسر انداخت و در نهایت پس از افشای دروغگویی او به قانونگذاران، از کار و در نهایت از پارلمان برکنار شد. جانشین او هم «لیز تراس» بود که به دلیل شکست سیاست‌های اقتصادی‌اش، تنها ۴۵ روز دوام آورد.
در حالی که ۲ حزب اصلی کارگر و محافظه‌کار بر سر موضوعات مختلف، از جمله چگونگی افزایش بهره‌وری و رشد تولید ناخالص داخلی، بحث می‌کنند، بسیاری از مفسران اشاره کرده‌اند که سیاست‌های اقتصادی آنها تفاوت زیادی با هم ندارند.
از زمان دوران فاجعه‌بار و رکوردشکنی دولت کوتاه ۴۹ روزه لیز تراس به‌عنوان نخست‌وزیر، حزب کارگر خود را به‌عنوان گزینه پایدار برای مدیریت اقتصاد معرفی کرده است. دولت تراس به دلیل سیاست‌های اقتصادی بسیار نامتعارفش سقوط کرد. این امر تصویر محافظه‌کاران را به‌عنوان حزبی که به شایستگی اقتصادی معروف است، از بین برد، اما از زمانی که «جرمی هانت» به‌عنوان وزیر دارایی بریتانیا انتخاب شد، حزب کارگر با بسیاری از مواضع اقتصادی او مخالفت نکردند.
«ریچل ریوز» که در صورت پیروزی حزب کارگر، وزیر دارایی خواهد شد، تقریبا دارای موقعیت‌هایی مشابه با هانت در زمینه مالیات و قوانین مالی دولت است که در مورد سیاست هزینه‌های عمومی بسیار مهم خواهد بود. با این حال، «کرئون باتلر» از موسسه «چتم هاوس» بر این باور است که دورنمای تشکیل یک دولت کارگر پس از ۱۴ سال حکومت محافظه‌کاران به این معنی است که ممکن است یک تغییر اساسی اقتصادی در راه باشد.
او گفت: «مهم است این واقعیت را دست‌کم نگیریم که رویکرد کلی بسیار متفاوت خواهد بود، زیرا فلسفه متفاوت است. حزب کارگر در سه زمینه سیاست اقتصادی با محافظه‌کاران تفاوت اساسی دارد؛ نقش بخش عمومی، مقررات و نگرش به اتحادیه اروپا. این روابط با اتحادیه اروپاست که در آن تأثیر یک دولت کارگر احتمالا سریع‌تر احساس می‌شود. گرچه استارمر از زمانی که رهبر حزب کارگر شده است، از طرح برگزیت با دقت اجتناب کرده است، اما محافظه‌کاران تلاش کرده‌اند پیروزی حزب کارگر را برای برگزیت، بد به تصویر بکشند.»
رهبر حزب کارگر کیست؟
«کر استارمر» ۶۱ ساله تحصیلاتش را در دانشگاه‌های لیدز و آکسفورد به سرانجام رسانده و با «ویکتوریا الکساندر» عضو نظام درمانی همگانی بریتانیا (ان‌اچ‌اس) ازدواج کرده و یک پسر و یک دختر دارد. او اغلب خود را به‌عنوان فردی با «پیشینه طبقه کارگر» معرفی می‌کند، و بار‌ها در صحبت‌هایش به خانه محقر پدری‌اش اشاره می‌کند که در آن بزرگ شد. شهریه مدرسه او تا سن ۱۶ سالگی توسط شورای محلی شهر پرداخت می‌شد.
با اتمام مدرسه، او اولین فرد در خانواده‌اش بود که پا به دانشگاه گذاشت، و ابتدا در دانشگاه لیدز و سپس در دانشگاه آکسفورد حقوق خواند. در سال ۱۹۸۷ او به‌عنوان وکیل دعاوی مشغول به کار شد و تخصص خود را در زمینه حقوق بشر تکمیل کرد. بعد‌ها به خاطر همین تخصص به کشور‌های منطقه کارائیب و آفریقا رفت تا از زندانیانی که با مجازات اعدام روبرو بودند، دفاع کند. در سال ۲۰۰۸ او به‌عنوان مدیر دادستانی عمومی، دادستان کیفری ارشد در انگلستان و ولز منصوب شد.
استارمر در سال ۲۰۱۵ به‌عنوان نماینده شمال لندن راهی پارلمان شد. او از اعضای اصلی تیم «جرمی کوربین» رهبر سابق حزب کارگر بود و به‌عنوان وزیر در سایه برگزیت خدمت می‌کرد. او معتقد بود باید در مورد خروج از اتحادیه اروپا یک همه‌پرسی دوم برگزار شود. در پی شکست سنگین حزب کارگر در انتخابات سال ۲۰۱۹، استارمر برای رهبری حزب نامزد شد و در آوریل ۲۰۲۰ به رهبری این حزب رسید. برای دستیابی به اکثریت قاطع، حزب کارگر باید ۳۲۶ کرسی را به دست آورد.
منبع: ایسنا