احساس وظیفه یا مطالبه بازگشت به قدرت؟

ثبت‌نام داوطلبان چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در حالی به پایان رسید که طی پنج روز ۸۰ چهره ثبت نام خود را در انتخابات قطعی کرده اند. چهره‌هایی که تعدادی به جریان اصولگرا ، تعدادی به جریان اصلاح طلب گرایش دارند و برخی هم به شکل مستقل وارد عرصه رقابت شده اند. البته جریان‌های اصولگرا و اصلاح طلب خود نیز  بینش‌های متفاوتی دارند و البته از تمام این بینش‌ها در این ۸۰ نفر وجود دارد.
اولین روز ثبت نام در حالی که خیلی‌ها فکر می‌کردند چهره مشهوری پا به وزارت کشور نگذارد، اما با وجود تعداد کم نامز‌دهای حاضر  شده در این وزارت خانه در این روز بر خلاف ۴ روز بعدی حضور سعید جلیلی با امیرحسین ثابتی نماینده انتخاب شده دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی از تهران حاشیه مهم این روز بود. حضور مصطفی کواکبیان هم از دیگر نکات روز اول بود.

در ابتدای روز دوم، علی لاریجانی با حاضر شدن در ستاد انتخابات برای انتخابات ریاست جمهوری نام‌نویسی و عبدالناصر همتی نیز در این روز برای حضور در انتخابات نام نویسی کرد.

در روز سوم ثبت نام داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری ۸ نفر نام‌نویسی کردند که مهم‌ترین آنها علیرضا زاکانی، مسعود پزشکیان و وحید حقانیان بودند.

در روز چهارم نیز ۲۰ نفر از فعالین سیاسی و نمایندگان مجلس برای انتخابات ریاست جمهوری نام‌نویسی کردند. محمود احمدی نژاد و محمدمهدی اسماعیلی سرشناس‌ترین افراد روز چهارم بودند.

در روز پایانی (۱۴ خرداد) که روز پرکار ستاد انتخابات کشور بود، حدود ۴۳ نفر برای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری نام‌نویسی کردند که شاخص‌ترین آنها محمدباقر قالیباف، مهرداد بذرپاش، اسحاق جهانگیری، مصطفی پورمحمدی و علی نیکزاد بودند.

اما اگر از حضور پر شور و پر تعداد نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی و اعضای دولت سیزدهم و شنیدن صدای ندای وظیفه و احساس خدمت به مردم در قامت رئیس جمهور بگذریم حضور افرادی از از دولت یازدهم و دوازدهم و کابینه حسن روحانی از نکاتی جذاب این ۵ روز بود.

افرادی که همه از شرایط نابسامان اقتصادی صحبت می‌کردند. همه آن‌ها از کوچک شدن سفره مردم و راه برای خروج از بحران‌های کشور آن هم با اصلاح امور به دست توانای خود می‌گفتند. البته صحبتی از دوران مسئولیت خود نمیکردند، اما به شکلی جدی و با صحبت‌های جذاب از حل تمامی مشکلات کشور با کمک مردم حرف می‌زدند.

بد نیست نگاهی کوتاه به سابقه اعضای کابینه حسن روحانی که برای انتخابات ریات جمهوری ۱۴۰۳ ثبت نام کردند بیاندازیم.

عبدالناصر همتی

عبدالناصر همتی در سه سال پایانی دولت دوم روحانی به عنوان رئیس بانک مرکزی فعالیت کرد و البته نتوانست نقشی در حفظ ارزش پول ملی، مقابله با نوسانات شدید قیمت ارز و جلوگیری از سقوط بازار سرمایه ایفا کند. با این حال او در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ نامزد شد و تنها نزدیک ۲.۵ میلیون رأی کسب کرد. همتی در فاصله سال‌های ۷۳ تا ۸۵، برای ۱۲ سال رئیس بیمه مرکزی و رئیس شورای عالی بیمه بود و نقش زیادی را در طراحی و اجرای سیاست‌های آزادسازی و خصوصی‌سازی در صنعت بیمه ایران ایفا کرد. در کارنامه کاری او همچنین مدیرکلی خبر سازمان صدا و سیما، معاونت سیاسی سازمان صدا و سیما و عضویت در کمیته اقتصادی شورای عالی امنیت ملی (در زمان دبیری حسن روحانی در این شورا) دیده می‌شود.

همتی در سخنرانی خود در جمع خبرنگاران در روز ثبت نام انتخابات گفت:بـعد از سـه سـال مجدد در انتخابات ثبت نام کردم  و امـروز درسـتی آن گـفته‌ها را شـما بـا تـمام وجـود خود درک می‌کنید. تـورم سـرسـام آور و افـسارگسیخته این دوره، کاهش شـدید ارزش پــول ملی، تشــدید ناترازی‌های جــدی در شــبکه بــانکی و ادامه تحریم‌های ظـالـمانه، امکان رشـد و تـوسـعه اسـاسی کشور را به شـدت محدود کرده است. 

در این سال‌ها سـطوح فـقر به شـدت افـزایش یافـته و قـدرت خـرید شـما مردم به کمتر از نصف کاھش پیدا کرده است. هم زمان رانت‌ها و فـساد گسـترده، عده‌ای را ھـر روز فـربـه تـر و توزیع درآمد را به نقطه‌ای بحرانی رسانده است. 

مـن آمـده ام که بـگویم، امـروز ھـمچنان امیدوار بـه آینده ھسـتم. بـا دیدن جـوانـان تحصیلکرده و آمـاده کار و اشـتیاق زنـان و مـردان ایرانی جھـت فـردای بھـتر بـرای خـود و فـرزنـدانـشان، امیدواری مـن هر روز بیشتر می‌شود.

آینده این کشور در دسـت جـوانـانی اسـت که به دنـبال یک زنـدگی بـا عـزت و همراه بـا رفاه، بـدون دغدغه‌های بیهوده سیاسی هسـتند، جوانانی که به حق اصلاح امور را از مسئولان می‌خواهند.

امـروز دیگر زمـان آزمـون و خـطا نیست. مـردم انـتظار دارنـد که مسـئولان بـدون شـعار زدگی و بـازی بـا الـفاظ، امـورات اقـتصادی آنـھا را ساماندهی کنند. امـروز دیگر زمـان شعار‌های بی حـاصـل و وعده‌های تو خالی نیست، امـروز شـما و مـن، می‌دانیم که تـنھا راه اصـلاح امـور، مـشارکت فـعال شـما در انـتخابـات و رای قـاطـع شـما بـه تـوقـف روند‌هایی اسـت که اوضاع اقتصادی کشور را به مرز‌های بحرانی رسانده است. 

مـن به پشتوانه رای شـما، متعھـد بـه اصـلاح امـور در بـدنـه اجـرایی کشور، با ھدف حذف فرآیندھای فساد خیز و تورم زا ھستم. تکیه مــن بــرھمکاری بــا تــمام نهاد‌های حــاکمیتی و جناح‌های سیاسی، بـرای انـجام اصـلاحـات اقـتصادی و قـراردادن کشور در مسیر رشد و شکوفایی اقتصاد، خواهد بود.

اسحاق جهانگیری

اسحاق جهانگیری را شاید بتوان مهمترین چهره اصلاح‌طلبی دانست که در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام کرده است. جهانگیری البته در سال ۱۴۰۰ نیز خواهان رئیس‌جمهور شدن بود، اما شورای نگهبان، او را رد صلاحیت کرد. مهمترین سمت اجرایی جهانگیری، معاون اولی رئیس‌جمهور در تمام هشت سال ریاست جمهوری حسن روحانی است. او همچنین در انتخابات ۹۶ برای کمک به روحانی در مناظره‌ها، نامزد شد که در آن دوره، رد صلاحیت نشد.

 جهانگیری در دولت اول خاتمی، وزیر معادن و فلزات و در دولت دوم او نیز وزیر صنایع و معادن بود. او همچنین در سال‌های ۷۱ تا ۷۶ یعنی در زمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی به عنوان استاندار اصفهان فعالیت می‌کرد. جهانگیری در فاصله سال‌های ۶۳ تا ۷۱ نیز نماینده مردم جیرفت در مجلس شورای اسلامی بود. او همچنین در سال‌های نخست پس از پیروزی انقلاب و در دوران جنگ تحمیلی، سمت‌هایی را در جهاد سازندگی استان کرمان و جهاد سازندگی کل کشور برعهده داشت.

جهانگیری هم که یکی از افراد جذاب برای اصحاب رسانه محسوب می‌شد پس از انجام فرآیند ثبت نام اظهار کرد:حال ایران خوب نیست. همه دستاورد‌های متنوعی که کسب کرده ایم نتوانسته است احساس بالندگی، رشد و توسعه، را ایجاد کند.

وی عنوان کرد: تا نتوانیم از این واقعیت تلخ پرده‌برداری کنیم و درک درستی از چرایی مسائل پیدا کنیم، درب بر همان پاشنه می‌چرخد.

جهانگیری ادامه داد: پایداری مسایلی، چون افزایش فزاینده تورم، رشد فقر و حاشیه نشینی، کاهش ارزش پول ملی و قدرت خرید مردم، ناترازی‌های نگران کننده در همه بخش‌ها از جمله انرژی، بودجه و نظام بانکی را شاهد هستیم. همچنین احساس بی عدالتی، تبعیض ، فساد، کاهش سرمایه اجتماعی و مشارکت جامعه دانشگاهی و نخبگان و افزایش پدیده مهاجرت، رویکرد‌های تنگ‌نظرانه و تبعیض‌آمیزِ جناحی را شاهدیم.

داوطلب چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، بهره‌گیری از روش‌های علمی و تجربه‌های موفق ملی و جهانی را از الزاماتی دانست که باید صورت بگیرد، همچنین احیای سرمایه اجتماعی و جلب اعتماد عمومی و به‌کارگیری همه ظرفیت‌های مادی و انسانی کشور، تکیه بر توان ملی، قدرت بازدارندگی و تعامل با جهان و حل مساله تحریم‌های ظالمانه با تاکید بر اصل عزت، حکمت و مصلحت، رعایت عزت و شرافت و کرامت انسان، به ویژه نسل جوان و زنان و دختران را از دیگر اموری دانست که ایران امروز به واسطه آن می‌تواند تنگنا‌ها و چالش‌ها و حتی بحران‌ها را پشت سر بگذارد.

جهانگیری بیان کرد: من با آگاهی به همه این مسائل پیچیده و سخت و با امید به برداشتن قدم‌هایی در جهت اصلاح رویکرد‌ها و رویه‌های غلط و خلق ظرفیت‌های تازه وارد عرصه انتخابات شدم. من آمده ام تا به اعتبار تجربه‌هایی که در سطوح مختلف اجرایی از اداره شهرستان و استان و بخش‌های میانی و کلان کشور داشته ام، قدم در راهِ حل مسائل مردم بگذارم.

عباس آخوندی

عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی دولت حسن روحانی در سال‌های ۹۲ تا ۹۷ است که انتقادات زیادی نسبت به عملکردش در این وزارتخانه که منجر به رکود بازار مسکن در دهه ۹۰ شد، وارد می‌شود. او البته در دولت دوم هاشمی رفسنجانی یعنی در فاصله سال‌های ۷۲ تا ۷۶ نیز وزیر مسکن و شهرسازی بود. از نظر برخی کارشناسان، آخوندی از منظر دیدگاه اقتصادی یک «نئولیبرال» محسوب می‌شود. او در انتخابات جنجالی ۸۸، مشاور ارشد یکی از نامزد‌های انتخابات و نماینده او در شورای نگهبان بود.

 آخوندی که سال‌ها در مرکز مطالعات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام فعالیت کرده و هم‌اکنون عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران است. در کارنامه کاری او، ریاست بنیاد مسکن، عضویت در شورای مرکزی جهاد سازندگی، عضویت در شورای پول و اعتبار، عضویت در شورای رقابت و عضویت در شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی نیز دیده می‌شود.

البته درباره عباس آخوندی هیچگاه نمی‌توان به برخورد عجیب او با خبرنگاران و پرت کردن میکروفون آن‌ها اشاره نکرد و آن را فراموش کرد.

آخوندی در جمع خبرنگاران در روز ثبت نام انتخابات گفت: ملت ایران با سلب آزادی‌های اجتماعی و فرهنگی تبدیل به ملتی بریده از جهان و در حسرت حضور در رقابت‌های جهان شده است.

وی افزود: بیهوده نیست که شاهد سیل مهاجرت ایرانیان از پیر و جوان هستیم با این وجود من به ذخیره فرهنگی این ملت و نیروی اندیشه تک تک ایرانیان باور دارم. لیکن به هوش باشیم که این نیرو تنها در یک صورت از قوه به فعل در می‌آید و آن هم افزایی از رهگذر یک گفتگوی و گفتمان ملی است.

آخوندی گفت: من گفتمان ایده ایران را در میان می‌گذارم گفتمانی که بر بنیان آموزه‌های تمدنی ایران، ارزش‌های ایرانیان، شناخت دقیق فرصت‌ها و ویژگی‌های سرزمینی ایران و بازخوانی تاریخ ایران از پیش اسلام و به ویژه مشروطه استوار شده است.

آخوندی گفت: به گمان من انتخابات ۱۴۰۳ باید تبدیل به میدان رقابت گفتمان‌ها شود. انتخابات و دولت ملی برآمده از آن می‌تواند برای تصحیح مسیر باشد تا ملت ایران در یک فرایند تاریخی و با صبوری به مسیر توسعه بازگردد.

محمد شریعتمداری

محمد شریعتمداری از جمله افرادی است که هم در هر دو دولت روحانی و هم در هر دو دولت خاتمی، عضو ارشد کابینه بوده است؛ به نحوی که او در دولت اول روحانی، معاون اجرایی رئیس‌جمهور بود و در دولت دومش نیز یک سال وزیر صمت و سه سال وزیر کار شد. شریعتمداری همچنین در هر دو دولت خاتمی یعنی در فاصله سال‌های ۷۶ تا ۸۴ به عنوان وزیر بازرگانی فعالیت کرد. او همچنین سمت‌های ارشدی را نیز در اتاق اصناف و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) برعهده داشته است.

 شریعتمداری در وزارت بازرگانی هم پیش از رسیدن به سمت وزارت، مسئول کمیسیون مشترک روابط جمهوری اسلامی ایران با کشور‌هایی نظیر عربستان سعودی، عراق، عمان، قطر، کویت، پرتغال، اسپانیا، تایلند و ... بوده است. او همچنین سمت‌هایی را هم در دولت‌های هاشمی رفسنجانی و شهید رجایی برعهده داشته است.

محمد شریعتمداری پس از ثبت نام در انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری در جمع خبرنگاران به تشریح برنامه‌های خود پرداخت و با بیان اینکه درست است که بدون سیاست‌گذاری نمی‌توان حکمرانی موفقی داشت، اما هیچ سیاستی هم بدون یک روح جمعیِ امیدوار و متحد موفق نخواهد شد، گفت: امروز من به این دلیل اینجا هستم که می‌دانم حال ایران ما، این میراث مشترکمان خیلی خوب نیست، اما باور دارم که می‌شود اوضاع را بهتر کرد و ایرانی آباد و شاد ساخت.

وی با بیان اینکه ۴ دستور کار مشخص دارم، گفت: یکبار برای همیشه، برای بهبود کیفیت زندگی مردم باید درگیری‌ها و نزاع‌های بنیاد برکن بین گروه‌های اثرگذار بر عرصه سیاست و قدرت که در کنار فشار‌های بدخواهان خارجی منافع مردم و کیان کشور را به خطر انداخته و موجب شکست سیاست‌ها می‌شود، توقف یابد.

داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری تصریح کرد: وعده می‌دهم که برای تحقق این هدف به پشتوانه سال‌ها همکاری با گرایشات مختلف سیاسی و رویکرد میاندارانه‌ای که مشی گفتمانی و عملی اینجانب بوده است، اختیارات رئیس جمهوری را به گونه‌ای به کار خواهم گرفت که بازیگران موثر بر سیاست، توان خود را علیه منافع مردم در دعوا‌ها و پنجه کشیدن‌ها تلف نکنند.

شریعتمداری اضافه کرد: نه حاکمیت دوگانه شکل می‌دهم و نه یکدست سازی و خالص‌سازی خواهم کرد، بلکه تلاش می‌کنم تفاهم و ائتلاف حداکثری را برای حل مسائل مردم به وجود آورم. 

وی در تبیین دومین برنامه خود، افزود: در حوزه بین الملل در تعامل با همه ارکان نظام، سازوکاری نتیجه گرا در مسیر حل مساله تحریم فراهم خواهم کرد. با پرهیز از نگاه سیاه وسفید به کشور‌ها، رویکرد سیاست خارجی ایران را با محوریت بهره‌مندی مردم از دیپلماسی اقتصادمحور، حفظ هویت تمدنی ایران و ارتقای احترام ایرانیان بنا می‌کنم. 

داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری گفت: وعده می‌دهم متکی به تجربه‌های موثر در اداره ۳ ابر وزارتخانه، خردمندی را در عرصه حکمرانی حاکم کرده و الزامات تحقق توسعه متوازن را به دور از خیال بافی و آمارسازی بر همه ارکان دولت جاری سازم.

در پایان باید گفت شورای نگهبان به زودی نام افراد تایید شده برای انتخابات ریاست جمهوری را اعلام خواهد کرد. افرادی که هر کدام سوابق مهمی را در عرصه سیاسی این کشور داشته اند و حالا باید در قامت رئیس جمهور سکان رسیدن ایران به قله را در دست بگیرند.

خبرنگار: محمدحسین نیک خوی متین