سید مجتبی خیام نکویی رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در بازدید از آخرین دستاوردهای تحقیقاتی حوزه غلات همزمان با روز مزرعه در جمع خبرنگاران گفت: مهمترین محصول در سبد غذایی مردم کشور ما با سرانه مصرف سالانه ۱۵۰ تا ۱۶۰ کیلوگرم گندم است که در قالب آرد، نان و سایر فرآورده‌ها به مصرف خانوار می‌رسد.
او با بیان اینکه بذر اصلاح شده مهمترین عامل افزایش تولید گندم در کشور است، افزود: بذر یک محصول دانش بنیان است و در صورتی که ما بتوانیم بذر را متناسب با اقلیم‌های مختلف در کشور اصلاح کنیم، میزان تولید را دچار تحول خواهیم کرد.
خیام نکویی ادامه داد: طی سال‌های اخیر این اقدام تسریع شده و ما در سال اول دولت سیزدهم شاهد افزایش سه میلیون تنی تولید گندم در همان واحد سطح سال بیشتر بودیم. سال گذشته نیز این افزایش به ۶ میلیون تن نسبت به سال ۱۴۰۰ رسید.
رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی افزود: به تناسب اقلیم‌های مختلف کشور باید روی بذرها اقدامات متفاوت اصلاحی با هدف افزایش مقاومت گیاه به تنش‌های زیستی و غیر زیستی از جمله آفات و بیماری‌ها صورت بگیرد. به عنوان مثال ما امسال شاهد گسترش زنگ زرد گندم بودیم و همکاران جهادگر ما با فعالیت‌های گسترده خود، مقاومت ارقام مناطق مختلف کشور را به زنگ افزایش دادند.
او با بیان اینکه افزایش مقاومت به خشکی اهمیت بسیاری برای بذرهای مورد استفاده در کشور ما دارد، افزود: طی ۵۰ سال گذشته میانگین بارندگی در ایران ۳۰ میلی‌متر کاهش پیدا کرده و از ۲۵۰ میلی‌متر به ۲۲۰ میلی‌متر رسیده است، بنابراین باید به برخی اقلیم‌های کشور اقلام زودرس و برخی از اقلیم‌ها اقلام دیررس معرفی کنیم.
رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج ادامه داد: امسال پیش‌بینی ما این است که حداقل به میزان تولید سال گذشته افزایش ۶ میلیون تنی در مقایسه با سال ۱۴۰۰ دست پیدا کنیم، در صورت انجام مجموعه اقداماتی، حتی امکان افزایش بیشتر تولید نیز وجود خواهد داشت.
او ادامه داد: ۱۲ میلیون تن نیاز گندم نان کشور و یک و نیم میلیون تن مصرف صنف و صنعت شیرینی و ماکارونی است. ما سال گذشته در گندم نان خودکفا شدیم. امیدواریم امسال نیز حداقل به میزان سال گذشته تولید داشته باشیم و اگر اصلاح نژاد بذور مختلف برای اقلیم‌های مختلف ادامه پیدا کند با توسعه کمی و کیفی محصول گندم، به خودکفایی پایدار در تولید دست پیدا خواهیم کرد.
۵۰ درصد محصولات کشاورزی در ۷ استان تولید می شود
خیام نکویی یکی از عناصر مهم الگوی کشت را تناسب آن با نیاز مردم به ویژه در محصولات راهبردی قلمداد کرد و گفت: تلاش ما این است که در برنامه هفتم با اجرای الگوی کشت حداقل به ۹۰ درصد خودکفایی دست پیدا کنیم. در طول این دو سالی که الگوی کشت برای محصولات زراعی تدوین، به روز رسانی و ابلاغ شد، ما شاهد هیچگونه افزایش سطح زیر کشت گندم نبودیم، اما در مقابل با اجرای الگوی کشت، ما پیش‌بینی کردیم که شاهد افزایش بهره‌وری و میزان تولید در واحد سطح باشیم.
او با بیان اینکه برای موفقیت در الگوی کشت، تهیه یک بسته سیاستی حمایتی ضروری است، افزود: کشت‌های محصولات راهبردی را به نحوی از نظر اقتصادی عرضه کنیم که کشاورز ما در مقایسه با محصول غیر راهبردی، کشت محصول راهبردی را ترجیح دهد.
او با اشاره به این که در طول دو سال گذشته اعتباری برای حمایت از الگوی کشت در برنامه و بودجه کشور تعریف نشده بود، گفت: امسال یک همت اعتبار برای این موضوع پیش بینی شده است که باوجود ناکافی بودن، نقطه شروع خوبی است.
معاون وزیر جهاد ادامه داد: هر ساله نسبت به سال گذشته ۳ تا ۵ درصد میزان تحقق الگوی کشت افزایش پیدا کرده است و همواره پیش بینی ما این است که ظرف یک دهه به یک الگوی کشت واقعی دست یابیم و ناترازی ما در سطوح الگوی کشت ظرف این مدت تراز خواهد شد.
او گفت؛ امروز الگوی کشت تبدیل به یک گفتمان غالب در سطح استان‌های کشور شده است و از آنجاکه هفت استان کشور ۵۰ درصد از میزان تولید را دارند، بیشتر تمرکز ما روی این هفت استان است.
خبرنگار: آزاده محبی