مکانیزاسیون ابزاری برای افزایش کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی و حرکت از تولید محصولات روش های سنتی به سمت صنعتی و تجاری در راستای تامین امنیت غذایی جامعه است.
بنابر آمار اعلامی فائو سالانه ۳۰ تا ۳۵ درصد محصولات کشاورزی از مزرعه تا سفره هدر می رود، درحالی که با نوسازی مکانیزاسیون تا حدی جلوی دورریز گرفته می شود که این امر در خودکفایی محصولات استراتژیک تاثیر بسزایی دارد.
کریم ذوالفقاری رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون و صنایع تبدیلی وزارت جهاد گفت: در حوزه تراکتور ۵۵ درصد و در حوزه کمباین ۶۰ درصد فرسودگی داریم و نیاز است که تراکتور و کمباین جدید وارد مزارع شود. ۲۰ هزار دستگاه کمباین غلات داریم که ۱۲ هزار کمباین آن فرسوده است.
ذوالفقاری افزود: در حال حاضر یک شرکت تراکتورسازی بیش از ۹۰ درصد نیاز بازار را تامین می‌کند و چندین شرکت هم وجود دارد که تیراژ بسیار محدودی دارند.
رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون ادامه داد: ۵۰ هزار دستگاه تراکتور و ۱۵۰۰ دستگاه کمباین غلات برای سال ۱۴۰۳ نیاز داریم.
او افزود: یک درصد کاهش افت و ریزش از کمباین‌ها معادل اضافه شدن ۲۰۰هزار تن به میزان تولید است. همچنین تراکتورهای فرسوده سوخت بیشتری مصرف می‌کنند که همین موضوع کشاورزان را با مشکلات زیادی مواجه می‌کند.
ذوالفقاری با بیان اینکه ۳۰۰ هزار تراکتور فرسوده در کشور وجود دارد، گفت: با توجه به تعدد تراکتورهای فرسوده، سالانه ۵۰ هزار تراکتور باید در کشور تولید شود به طوریکه ۲۰ هزار دستگاه برای کسانی که متقاضی تراکتور هستند و قبلاً نداشته‌اند و ۳۰ هزار تراکتور نیز برای نوسازی اما برنامه‌ریزی امسال تولید تراکتور ۳۵ هزار دستگاه است. البته تولید سالانه ۳۰ هزار تراکتور جایگزین بعد از ۱۰ سال ۳۰۰ هزار دستگاه فرسوده را از رده خارج می‌کند که به طور قطع در این مدت تعداد فرسوده‌ها عدد بزرگ‌تری خواهد بود.
براین اساس مکانیزاسیون به معنای ورود فناوری نوین به همه زیر حوزه ها و ترویج خوبی‌های تکنولوژی و توسعه در بخش‌های مختلف کشاورزی است که انتظار می رود حمایت های لازم از این حوزه صورت بگیرد تا با نوسازی ناوگان های فرسوده، خودکفایی محصولات اساسی تحقق یابد.
ریزش ۵ درصدی برداشت گندم ناشی از فرسودگی کمباین/۷۰ هزار کشاورز در انتظار دریافت تراکتور هستند
علیقلی ایمانی مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران گفت: بنابر آمار ۷۰ هزار کشاورز در انتظار دریافت تراکتور هستند به طوریکه برخی کشاورزان به رغم درخواست خرید نقدی تراکتور از تیرماه ۱۴۰۲ ثبت نام و تمامی مدارک را بارگذاری و مبلغی را واریز کردند، اما تاکنون تراکتور خود را دریافت نکردند و مشمول افزایش ۲۲ درصدی قیمت شدند.
به گفته او، اگر مسئولان وزارت جهاد خواستار توسعه مکانیزاسیون و افزایش بهره وری هستند، از طریق سیستم بانکی باید تسهیلات ارزان قیمت در اختیار کشاورزان قرار دهند به طوریکه برای بهره برداران صرفه اقتصادی داشته باشد.
ایمانی با بیان اینکه عمر ۳۰۰ هزاردستگاه بالای ۱۳ سال است، افزود: با توجه به آنکه بخش اعظم تراکتورها فرسوده هستند، از این رو با وارداات سالانه ۳۰ تا ۴۰ هزار دستگاه، چندسال نوسازی ناوگان زمان نیاز دارد.
مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران با بیان اینکه در ۲ سال گذشته تسهیلاتی به حوزه خرید تراکتور و توسعه مکانیزاسیون تخصیص نیافته است، گفت: در حال حاضر حداقل قیمت تراکتورهای مرسوم کشاورزان ۷۰۰ میلیون تومان است که خرید نقدی برای برخی کشاورزان امکان پذیر نیست، براین اساس دولت با پرداخت تسهیلات ارزان قیمت باید از توسعه مکانیزاسیون حمایت کند.
او گفت: با توجه به عمر بالای ناوگان، ریزش در برداشت غلات بالاست. به عنوان مثال کمباین برداشت گندم ۵ درصد ریزش دارد که در صورت تولید ۴ تن گندم در هکتار، ۲۰۰ کیلو محصول توسط کمباین می ریزد و بخشی هم در زمان حمل ریزش دارد که با نوسازی ناوگان، جلوی ریزش ها گرفته می شود.
کشاورزی سنتی پاشنه آشیل بخش کشاورزی است چراکه این بخش معضلات و چالش هایی از جمله هدر رفت آب،کاهش بهره وری، افزایش ضایعات و هدررفت محصولات کشاورزی را به همراه دارد که توسعه مکانیزاسیون تنها راه خروج از این بحران است که انتظار می رود دولت حمایت های لازم را از کشاورزان در راستای نوسازی مکانیزاسیون و ادوات کشاورزی داشته باشد.
کاهش ۳۰ درصدی ضایعات بخش کشاورزی با نوسازی ناوگان محقق می شود
مکانیزاسیون کشاورزی سهم مهمی در توسعه بهره وری و رونق تولید در این بخش دارد، از این رو در کنار ارائه تسهیلات به بهره برداران، حمایت از تولیدکننده های ادوات و تکیه بر توان داخلی مورد توجه دولت است.
در همین ارتباط عطااللّه هاشمی عضو شورای هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی گفت: هم اکنون تراکتور با ۳۰ سال سابقه کار در مزارع و باغات فعالیت می کند که براین اساس کارایی خود را از دست داده است. از این رو نوسازی ناوگان مکانیزاسیون نیازمند تسهیلات اساسی و حمایت همه جانبه از تولید است.
به گفته او، نوسازی ناوگان مکانیزاسیون در بخش زراعت از مرحله آماده سازی زمین، کاشت، داشت، برداشت و شخم زمین صورت بگیرد که این امر منجر به کاهش حداقل ۳۰ درصدی ضایعات و افزایش بهره وری تولید می شود.
عضو شورای تشکل های بخش کشاورزی ادامه داد: بنابر آمار حداقل ۳۰ درصد از تراکتورهای ما عمر مفید خود را از دست داده اند به طوریکه با سن بالای ۳۰ سال در مزرعه کار می کنند که این امر منجر به کاهش بهره وری شده است.
هاشمی گفت: کارخانه تراکتورسازی از لحاظ امکانات و اعتبارات باید تقویت شود تا متقاضیان به تسهیلات کم بهره دست پیدا کنند، درغیراین صورت خروج از کشاورزی سنتی محقق نمی شود.براین اساس سالانه حداقل ۱۵ تا ۲۰ همت تسهیلات با نرخ بهره کمتر از ۱۰ درصد باید پرداخت شود تا تحولی در بخش مکانیزاسیون محقق شود.
طبق گفته کارشناسان ۷۵ تا ۸۰ درصد کشاورزی کشور سنتی و معیشتی و مابقی نیمه مدرن است که برای تغییر رویه به سمت کشاورزی مدرن و دستیابی به خودکفایی و ارتقای امنیت غذایی راهی جز توسعه مکانیزاسیون و ادوات کشاورزی در بخش وجود ندارد.
خبرنگار: آزاده محبی