در حالی که حمل و نقل عمومی جاده ای به عنوان یکی از مهم ترین بخش های حمل‌ونقلی به شمار می رود که در سال های گذشته با توجه به کمبود ناوگان حمل ونقلی از جمله اتوبوس با مشکل و افزایش زیاد تقاضا روبرو بودیم که از اربعین سال گذشته برنامه ریزی برای واردات اتوبوس و همچنین استفاده از ظرفیت‌های شرکت های تولید کننده داخلی در دستور کار قرار گرفت.
طبق بررسی های صورت گرفته و طبق آمارها ۸۳ درصد سفرهای بین شهری با اتوبوس‌ها انجام می‌شود و با توجه به آنکه در چند سال گذشته بخش عمده ای از ناوگان حمل ونقل عمومی جاده ای از سیر خارج شده و در حال حاضر با کمبود ناوگان روبرو هستیم که اثر این کمبود ناوگان در ایام پیک سال از جمله اربعین و نوروز بسیار به چشم می‌خورد.
این کمبود ناوگان باعث شد که ۱۷ اردیبهشت ماه معاون اول رئیس جمهور در بخشنامه‌ای موضوع مجاز بودن وزارت صنعت، معدن و تجارت نسبت به ثبت سفارش ۲۰۰۰ دستگاه اتوبوس برون شهری با عمر کمتر از (۵) سال و با تخفیف ۵۰ درصدی در سود بازرگانی، به منظور توسعه حمل و نقل عمومی مسافر، تنظیم بازار و ارائه خدمات بهینه به مسافران اربعین حسینی را ابلاغ کند.
در این ابلاغیه خطاب به وزارت راه و شهرسازی، وزارت صمت، وزارت کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی آمده است: هیأت وزیران در جلسه ۱۴۰۳/۲/۹ به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های راه و شهرسازی صنعت معدن و تجارت و کشور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی و در اجرای بند (ث) تبصره (۱۰) قانون بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور و به منظور توسعه حمل و نقل عمومی مسافر، تنظیم بازار و ارائه خدمات بهینه به زائرین و مسافرین اربعین حسینی ثبت سفارش واردات (۲۰۰۰) دستگاه اتوبوس برون شهری با عمر کمتر از (۵) سال با تأیید وزارت راه و شهرسازی و تأیید تأمین قطعات و وجود شبکه خدمات پس از فروش توسط وزارت صنعت معدن و تجارت و تطابق با استاندارد کارخانه سازنده در زمان ساخت خودرو مجاز را انجام دهد.
فعالیت ۶ هزار دستگاه اتوبوس برون شهری در کشور
این در حالی است که پیش از این احمدرضا عامری رئیس هیات مدیره اتحادیه شرکت‌های تعاونی مسافربری کشور در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان از کاهش ظرفیت شبکه حمل و نقل مسافربری خبر داده و گفته بود : ظرف دو سال اخیر تعداد اتوبوس‌های برون شهری از ۱۵ هزار و ۵۰۰ دستگاه اتوبوس به ۶ هزار و ۵۰۰ دستگاه تقلیل یافته است.
وی با بیان اینکه ناترازی بلیت اتوبوس به خاطر نرخ پایین کرایه است. گفت: هزینه تمام شده نرخ بلیت در کنار ریسک بالای سرمایه گذاری از جمله دلایل کاهش کمبود ناوگان حمل ونقلی اتوبوس است همچنين کمبود قطعه و لوازم یدکی و گرانی لاستیک از جمله دلایل کمبود ناوگان حمل ونقل اتوبوس است چراکه در برخی از ایام شاهد رسیدن قیمت لاستیک به ۶۰ میلیون تومان هم هستیم.
عامری با بیان اینکه تعداد اتوبوس های برون شهری نسبت به تقاضای جامعه کم است، افزود: در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها و شرایط سخت اقتصادی کمبود در بخش های مختلف احساس می‌شود؛ اتوبوسرانی کشور نیز از این ناحیه ضربه خورده است و اکنون تناسبی میان تعداد اتوبوس های برون شهری و تقاضای جامعه نیست.
براساس این گزارش در راستای اهمیت و تقویت ناوگان حمل و نقل عمومی جاده‌ای کشور و افزایش تعداد ناوگان جاده ای برای ایام پیک سال برنامه ریزی و تخصیص بودجه برای واردات ناوگان انجام شد که در همین راستا سید کمال هادیان فر معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی گفت: شرکت‌ها و تعاونی‌های مسافربری در نظر داشته باشند با برنامه‌ریزی و همکاری، مشکلات و موانع برطرف می‌شود با تدابیر وزیر راه و شهرسازی و تصمیمات اتخاذ شده در ستاد اربعین برای واردات ناوگان حمل‌ونقل عمومی اتوبوس برون‌شهری مبلغ ۶۰۰ میلیون یورو و همچنین چهار هزار میلیارد تومان برای ارائه تسهیلات با سود ۹ درصد از محل منابع داخلی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای به شرکت‌ها و تعاونی‌های حمل‌ونقل مسافر برون شهری برای واردات ناوگان مورد نیاز در نظر گرفته شده است.
معاون حمل‌ونقل وزیر راه و شهرسازی در ادامه بیان‌داشت: در مرحله نخست، مبلغ ۱۵۰ میلیون یورو برای واردات اتوبوس با عمر کمتر از پنج سال و قیمت هر دستگاه تا ۲۲۰ هزار دلار در نظر گرفته شده است و متقاضیان واجد شرایط می‌توانستند تا صبح روز شنبه (هشتم اردیبهشت ماه) تعداد ناوگانی که امکان واردات دارند را به معاونت حمل‌ونقل سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای اعلام کنند.
هادیان فر اظهارکرد: این یک فرصت استثنایی است که در اختیار بخش حمل‌ونقل عمومی برون‌شهری قرار گرفته که برای بهره‌مندی این بخش از فرصت پیش رو موانع از سوی وزیر راه و شهرسازی برطرف شده است و سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای نهایت همکاری را به عمل می‌آورد.
تامین ۲هزار دستگاه اتوبوس برون شهری تا اربعین امسال
داریوش امانی معاون وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای در گردهمایی رؤسای ادارات حمل‌ونقل مسافر ادارات کل راهداری و حمل‌ونقل جاده ای استان ها با اشاره به پیگیری های انجام شده در قبال مصوبه و تفاهم‌نامه انجام شده مبنی بر تامین ۲ هزار دستگاه اتوبوس گفت: با تخصیص اعتبار از سوی بانک مرکزی، در آینده نزدیک ۵۰۰ دستگاه اتوبوس خریداری می شود و امید است تحقق این مهم گشایشی در حوزه ناوگان مسافربری ایجاد کند.
کمبود بلیت اتوبوس به خصوص در ایام پرمسافر همواره متقاضیان استفاده از خدمات حمل و نقل عمومی برای سفرهای داخل کشور را با چالش جدی مواجه کرده است البته نوروز و سراسر تابستان که جای خود دارد حتی بلیت‌های پیش‌فروش شده هم به سختی می‌توان تهیه کرد و در ایام مناسبت‌ها و تعطیلاتی آخر هفته که تب سفر بالا می‌گیرد مسافران برون شهری با کمبود بلیت اتوبوس رو به رو می‌شوند.
این در شرایطی است که طبق آخرین بررسی‌های صورت گرفته، بیش از ۹۰ درصد از حمل و نقل کشور از طریق جاده‌ها صورت می‌گیرد و ۱۷۰ میلیون نفر در سال به وسیله حمل و نقل عمومی جاده‌ای سفر می‌کنند. حال با نزدیک شدن به تعطیلات خردادماه و تعطیلات چند روزه در این ایام امیدواریم روند واردات اتوبوس تا شروع تابستان و ایام اربعین تکمیل شود.
خبرنگار: محبوبه کباری