سال‌ها بود که مردم این شهرستان در استان کهگیلویه و بویراحمد پنچه در پنجه محرومیت و توسعه نیافتگی روزگار می‌گذراندند در حالی که در کنار پر آب‌ترین رودخانه‌های کشور به سر می‌برند.
مبنای آغاز به کار دولت سیزدهم محرومیت زدایی بود و گام‌های تحول زایی در حوزه محرومیت زدایی در شهرستان‌های محروم استان کهگیلویه و بویراحمد برداشته شده است به گونه‌ای که در طول سال ۱۴۰۲ حدود ۱۷ هزار میلیارد ریال به پروژه‌های آبی استان تزریق شد.
از این میزان نزدیک هشت هزار میلیارد ریال در شهرستان‌های کهگیلویه بزرگ بوده است، اما حجم کار و اعتباراتی که نیاز است بالاست.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: نظام تخصیص آب کشور و یا سهمیه آب بر هر منطقه در وزارت نیرو بر اساس قوانین بالادستی در قالب نظام حوضه آبریز تعریف شده است.
آرش مصلح افزود: یعنی اینکه سهم هر استان را در حوزه‌های آبریزی که در محیط و جغرافیای استان واقع است تعریف کرده اند.
وی ابراز کرد: در استان کهگیلویه و بویراحمد ما هم حوضه کارون بزرگ را داریم که شهرستان‌های بویراحمد، دنا و بخشی از مارگون و حوضه آبریز زهره - جراحی شهرستان‌های چرام، کهگیلویه، لنده، بهمئی و گچساران و باشت و بخشی از مارگون هستند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: مناطق کهگیلویه، لنده و بخشی از چرام در زیر حوزه مارون و جراحی اند که تخصیصی به اندازه ۳۴۹.۴ میلیون متر مکعب در سال دارا می‌باشد.
مصلح عنوان کرد: شهرستان چرام هم بخشی از آن در حوزه زهره هندیجان است که باز سهم خودش را از آن حوضه دارد.
وی ابراز کرد: ۳۴۹.۴ میلیون متر مکعب یعنی اینکه ما در طول سال می‌توانیم از منابع آب سطحی و زیرزمینی این میزان آب را برای شرب، صنعت و کشاورزی مصرف کنیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: چه اقداماتی برای مصرف این حجم آب در طول سنوات گذشته یعنی بعد از پیروزی انقلاب صورت گرفته است؟ به واقع طرح‌های توسعه منابع آب و استفاده از منابع آب شکل گرفت و آغاز شد.
وی تاکید کرد: تاکنون ۱۰۲۳ مجوزحفر و بهره برداری چاه برای شرب، صنعت و کشاورزی در شهرستان‌های کهگیلویه، چرام و لنده صادر کرده ایم.
مصلح عنوان کرد: ۷۱۰ مجوز برداشت از رودخانه ها، چشمه‌ها و منابع آب سطحی صادر شده است و ۳۰ مجوز برای طرح‌های پرورش ماهی، آب معدنی و کارخانه‌های شن و ماسه صادر شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد ابراز کرد: شبکه آبیاری و زهکشی چرام بیش از هزار هکتار را هدفگذاری کرده و ایستگاه‌های پمپاژ با سطح زیر کشت این ۱۰۰ تا هزار هکتار تعریف شده است مثل ایستگاه پمپاژ شمس آباد چرام، ایستگاه پمپاژ دشت بن در لنده، آب لش در لنده و در منطقه کلات دشمن زیاری و غیره.
وی تاکید کرد: مجوز‌هایی نیز صادر شده که در حال ساخت اند مثل ایستگاه پمپاژ در دیشموک که حدود هزار هکتار از اراضی رودخانه سمه صادر شده است.
مصلح بیان کرد: طرح‌هایی همچون سد سرپری، طرح انتقال آب از رودخانه مارون از اراضی دهدشت غربی به وسعت پنج هزار و ۵۵۵ هکتار، سد کوهبرد که توسط مجموعه جهاد کشاورزی مجوز داده شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد افزود: مطالعات نهایی سد آبریز هم در حال اجرا است. ما اعتقاد داریم با اجرای این طرح‌ها بخش زیادی از اهداف شرب، صنعت و کشاورزی این سه شهرستان تامین می‌شود.
وی بیان کرد: همین الان ۱۷ میلیون متر مکعب از آب شرب تصفیه شده سد کوثر برای شهرستان‌های چرام، کهگیلویه و لنده و ۳۰۰ روستا هم با پیشرفت ۶۵ درصد در حال اجراست.
مصلح تاکید کرد: به واقع این موارد نشان می‌دهد که سیاست مداران و برنامه ریزان منابع آب در وزارت نیرو یک هدفگذاری کرده اند برای آنکه تخصیصی را که به این شهرستان‌های نامبرده اختصاص داده اند از این تخصیص سناریو پردازی و ایده پردازی کنند و روش‌های تامین آب را تایید کردند و به مرحله اجرا کردند.
وی تاکید کرد: یعنی اینکه آب شرب شهرستان‌های کهگیلویه، چرام و لنده را به میزان ۱۷ میلیون متر مکعب را از سد گوثر پیش بینی کردند و تعرف شد و اجرا کردند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: مابقی اش که ۱۶ میلیون متر مکعب است از سد آبریز هدفگذاری کرده اند. برای کشاورزی ۴۹.۵ میلیون متر مکعب از این نیاز پنج هزار و ۵۵۵ هکتار اراضی کهگیلویه را از رودخانه مارون در قالب طرح دهدشت غربی هدفگذاری کرده اند و به مرحله اجرا رفته است و در حال کار است.
مصلح ادامه داد: ۲۰ هزار هکتار از اراضی مستعد در شهرستان‌های یاد شده از طریق سد آبریز با تخصیص ۹۵ میلیون متر مکعب پیش بینی کرده اند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد افزود: ۲۴ میلیون متر مکعب از نیاز صنایع منطقه مثل شهرک‌های صنعتی و پتروشیمی شماره ۲ دهدشت، شهرک‌های صنعتی بردیان، کارخانه سیمان تنگ سپو و آجر را از طریق سد آبریز پیش بینی کرده اند.
وی تاکید کرد: نیاز فعلی پتروشیمی دهدشت را از طریق سد مارون پیش بینی کرده اند و اکنون هم در حال اجراست.
مصلح بیان کرد: معدن فسفات چرام، آهک هیدراته و اسید فسفریک چرام را از طریق تخصیص سد کوثر برداشت از مخزن پیش بینی کرده اند که اکنون در حال اجراست امسال هم تکمیل می‌شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد افزود: اراضی شمس آباد چرام را تا حدود هزار هکتار از طریق سد کوثر و برداشت مستقیم از دریاچه پیش بینی کرده اند که اکنون بخش زیادی از آن در حال بهره برداری است.
مصلح عنوان کرد: ایستگاه پمپاژ دشت بن و آب لش و کلات دشمن زیاری را از طریق رودخانه مارون پیش بینی کرده اند که اکنون در حال اجرا و در حال بهره برداری است.
وی ادامه داد: تامین آب شرب دیشموک، چاروسا و روستا‌های اطراف تا مرز ۷۶ هزار نفر را از طریق رودخانه سمه پیش بینی شده که تخصیص آن اخذ شده و اکنون هم پروژه در حال اجراست.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد تاکید کرد: هزار هکتار از اراضی مستعد دیشموک را از همین رودخانه مجوز داده شده و در حال اجراست.
وی ادامه داد: سد سرپری برای ۴۵۰ هکتار و سد کوهبرد برای ۴۵۰ هکتار پیش بینی شده است و سد کوهبرد تمام شده و در حال اجرای شبکه است و سد سرپری هم با پیشرفت ۶۵ درصد در حال اجراست.
مصلح عنوان کرد: علاوه بر این‌ها ۲ طرح تغذیه مصنوعی و کنترل سیلاب‌ها در کلاچو توسط آب منطقه‌ای ایجاد شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد ابراز کرد: این نسخه‌ای است که برای منابع آب شهرستان‌های کهگیلویه، چرام و لنده دیده شده است و مطالعات تامین آب از طریق رودخانه موگرمون برای لنده هم اکنون توسط یک مشاور در حال انجام است.
وی ابراز کرد: سد آبریز هم تولید برق برای بخشی از نیاز‌های شهرستان‌های هدف خواهد داشت. پروژه‌های در حال بهره برداری، اجرا و مطالعه در این مناطق زیاد اند.
مصلح افزود: اینکه گفته می‌شود چرا ما از سد مارون و یا کوثر برداشت نمی‌کنیم؟ به جای اینکه از سد مارون برداشت بکنیم برای نیاز‌های شرب، صنعت و کشاورزی مان آمده ایم سد آبریز را تعریف کرده ایم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: مخزن شرب مارون‌ای سی بالاست و امکان تامین آب شرب نیست و به جای اینکه برق مصرف بکنید، ایستگاه پمپاژ عظیمی را بر روی رودخانه مارون اجرا بکنید که ممکن است یک سال به خاطر سیلاب به زیر آب برود و یا یک سال در اثر خشکسالی و کاهش حجم مخزن بالای مخزن قرار بگیرد و مشکلات بهره برداری داشته باشد.
وی دامه داد: همان حجم آب را آمده ایم در بالادست این شهرستان‌ها در قالب یک سد مهم مخزنی چند منظوره به نام آبریز تعریف کرده ایم که آب بدون نیروی برق و پمپاژ به صورت ثقلی و با پای خود به این مناطق نامبرده می‌آید و به جای مصرف برق، برق هم تولید می‌کند.
مصلح ابراز کرد: به واقع با احداث سد آبریز بخش زیادی از تخصیصی که برای شرب، صنعت و کشاورزی این مناطق است تعریف شده و تامین دراز مدت انجام می‌گیرد.
وی ادامه داد: ۱۸۰۰ مجوز چاه و برداشت صادر شده است که اکنون مردم در حال استفاده اند و ۱۰ هزار هکتار از اراضی منطقه تحت پوشش کشت آبی است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: بنابراین در نظام بهره برداری و تخصیص وزارت نیرو وجب به وجب اراضی مستعد کشاورزی شهرستان‌های استان، نیاز آب شرب کل جمعیت شهری، روستایی، عشایری، نیاز کل صنایع دیده شده و هدفگذاری انجام گرفته است.
مصلح افزود: در سامانه‌های تخصیص ملی و استانی ثبت شده است و در قالب بانک جی آی اس تعریف و تایید شده است و کمترین نگرانی وجود ندارد.
وی ابراز کرد: اگر بخواهم در یک جمله دغدغه خودم را بگویم و مهمترین موضوعی که اکنون باید دغدغه من و مردم و مسئولان و بزرگان استان باشد این است که ما باید پروژه‌هایی که برای این تخصیص‌ها تعریف شده و در حال اجرا است را تمام بکنیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: به اندازه نیازمان سهم آب به ما داده اند (صنعت، کشاورزی و شرب) و باید برای اینکه این سهم را استفاده بکنیم آن پروژه‌ها را تعریف کرده ایم. بخشی اش اجرا شده اند، برخی در حال اجرا و برخی در حال مطالعه اند.
وی اضافه کرد: مهمترین دغدغه ما باید این باشد برای تایمن اعتبار لازم و تقویت اعتبار، رفع معارضات و کمک به همدیگر برای تکمیل این پروژه ها.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد افزود: اگر سد آبریز برای اجرا برود ۲۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی تامین آب بشود آن همه جمعیت و صنایع آب شان تامین شود و دهدشت غربی تکمیل شود و پنج هزار و ۵۵۵ هکتار تامین آب بشود و طرح انتقال اب از سد کوثر به ۲۴۰ هزار نفر در چهار شهرستان و ۳۰۰ روستا تکمیل بشود و اگر سد سرپری تکمیل بشود و شبکه سد کوهبرد اجرا بشود و آب لش اجرا شود و دشت بن لنده تمام بشود، آب گندمکار تکمیل شود، ما سهم آب مان را گرفته ایم؛ و سهم آب ما در همین پروژه هاست.
وی ادامه داد: این پروژه‌ها به خاطر مشکلات اعتباری طولانی شده است و معارضات اجتماعی نیمه کاره اند.
مصلح تصریح کرد: مهمترین مشکل ما در حال حاضر تامین منابع مالی و کمک به دستگاه متولی برای تکمیل این‌ها باشد. ما معمولا بزرگان و صاحبان تریبون مان باید کمک کنند که دولت و حاکمیت اعتبار برای تکمیل این پروژه‌ها را در واقع بیشتر کند.
وی بیان کرد: در این دولت لطف بزرگی داشتند و اکنون ۱۷ هزار میلیارد ریال به پروژه‌های آبی استان تزریق شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: نزدیک ۸۰۰ میلیارد تومان از این مبلغ در همین شهرستان‌های کهگیلویه بزرگ بوده است، اما حجم کار و اعتباراتی که نیاز است بالاست.
مصلح بیان کرد: اینکه آب را از سد کوثر به دهدشت، سوق و چرام و لنده انتقال بدهیم ۱۵ هزار میلیارد ریال باید هزینه کنیم. دهدشت غربی را برای پنج هزار و ۵۵۵ هکتار تکمیل بکنیم به ۱۰ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز داریم.
وی افزود: برای پروژه گندمکار ۹ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز داریم و برای تکمیل سد سرپری حدود سه هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: برای اجرای آبریز بیش از ۳۰ هزار میلیارد ریال نیاز است. ما باید ادبیات مان را از در واقع از مطالبه تخصیص آب و سهم آب به مطالبه اعتبار و تامین مالی برای این پروژه‌های آبی تغییر بدهیم.
مصلح تاکید کرد: اگر این پروژه‌هایی نام برده شد تکمیل شوند سهم آب مان را در منازل، مزارع و در صنایع مان خواهیم داشت. سهم آب ما اکنون در رودخانه‌ها جاری است، چون پروژه هایمان تکمیل نشده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: برای اینکه این تخصیص و سهم آب که دغدغه همه ماست باید این پروژه‌ها تکمیل شوند و سهم مان را از رودخانه‌ها به خانه هایمان، مزارع و کارخانه‌ها بیاوریم.
وی ادامه داد: این را باید شفاف اعلام کرد که ما مطالبه گری مان از سطح استان باید به سطح ملی برود و در منازل و در شبکه‌های مجازی و گروه‌ها و مجالس محلی مطالبه کنیم و این مطالبه‌ها تازمانی که خارج از مرز استان منعکس نشود و در سطح ملی منعکس نشود خروجی نخواهد داشت.
مصلح افزود: دولت جدید مطالبات ما را در حوزه آب شنید و بیشترین اعتبارات را به حوزه آب اختصاص داد و سال ۱۴۰۲ با دریافت هشت هزار و ۱۰۰ میلیارد ریال تخصیص، حدود یک چهارم تخصیص استان را گرفته ایم و این باز هم کافی نیست.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد تاکید کرد: رسانه‌ها رکن اصلی توسعه در استان هستند و رکن اصلی انعکاس این موارد هستند و همه باید بپذیریم آب عامل توسعه استان است. باید در این دولت که دغدغه مناطق محروم را دارد موضوع آب را پیگیری و جامه عمل بپوشانیم.
مارون از رودخانه‌های جنوب غربی ایران جزو ظرفیت‌های مهم استان کهگیلویه و بویراحمد و بخصوص شهرستان کهگیلویه که سال‌های زیادی است آب این رودخانه رونق کشاورزی استان‌های پایین دست را شتاب بخشیده است.
این رودخانه پرآب و دائمی با عبور از رشته کوه زاگرس در استان کهگیلویه و بویراحمد در پایین دست با اتصال دو رودخانه دائمی چاروسا و موگرمون شهرستان لنده سد بزرگ مارون را طی این سال‌ها به یکی از سد‌های مهم در جنوب کشور تبدیل کرده است.
رودخانه مارون به همراه دو رودخانه دیگر شهرستان کهگیلویه ولنده بیشترین آب را از استان خارج می‌کند.
عملیات احداث سد مارون ۲ معروف به آبریز با هدف انتقال آب به ۲۰ هزار هکتار از زمین‌های تشنه شهرستان‌های کهگیلویه و چرام که مورد تاکید وزیر وقت نیرو در سفر مهرماه سال ۹۸ به این استان بود.
با ساخت این سد، آب بصورت ثقلی از یک تونل به طول چهار هزار ۹۰۰ متر به لوله‌هایی به طول هفت هزارو ۴۰۰ متر انتقال و با احداث تونلی به طول شش هزارو ۴۵۰ متر آب به دشت‌های شهرستان‌های کهگیلویه و چرام انتقال می‌یابد.
مطالعات فاز اول و دوم این طرح از سوی منابع آب اجرایی شده است. این سد با ارتفاع ۱۵۰ متر و بصورت آر سی سی اجرا می‌شود.
بر اساس تخصیص وزارت نیرو ۱۵۰ میلیون متر مکعب آب از این سد به دشت‌های کهگیلویه و چرام منتقل خواهد شد. سد آبریز که برای آبیاری بیش از ۳۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان‌های کهگیلویه و چرام پیش بینی شده است شکوفایی و توسعه بخش کشاورزی در این مناطق را در پی خواهد داشت.
سد آبریز با توجه به تولید ۲۸ هزار مگاوات برق هم برای دولت و هم برای مردم منطقه سودآوری زیادی دارد.
سد آبریز در محدوده روستای آبریز در شمال شرقی شهرستان کهگیلویه احداث می‌شود.
به گفته مسئولان این سد نه تنها مزیت‌های فراوانی برای استان کهگیلویه و بویراحمد خواهد داشت بلکه استان‌های همجوار نیز از مزیت‌ها و قابلیت‌های این سد بهره‌مند خواهند شد.
کهگیلویه و بویراحمدی که ۲ میلیون مترمکعب تولید آب در مارون دارد و حدود ۴۹۰ میلیون متر مکعب هم سهم دارد ۱۳۵ میلیون متر مکعب آن را حق دارد در زمستان بگیرد لذا سد آبریز با این وضعیت مطالعه شد و مجوز تخصیص آب، زیست محیطی، پدافند غیرعامل، باستان شناسی و فنی گرفت.
طبق آخرین مطالعات از سد آبریز قرار است این سد ۳۰ هزار هکتار از اراضی شهرستان‌های کهگیلویه و چرام را پوشش دهد به معنای آنکه ۱۲ هزار هکتار در کهگیلویه و هشت هزار هکتار در چرام عملیاتی شود.
از مجموع این ۳۰ هزار هکتار شاید ۱۷ هزار هکتار جزو بهترین اراضی زراعی دیم کشور به لحاظ حاصلخیزی خاک، شرایط آب و هوایی و میزان بارندگی هستند.
منبع: ایرنا