ساعت ۱۱ ظهر است، خودروها از وسط کوچه که عبور می‌کنند، صدای پاشیدن آب به اطراف، از زیر لاستیک‌های هر خودرو عبوری به راحتی شنیده می‌شود، کمی جلو کنار در یکی از خانه‌ها چند خانم جوان در حال شستن قالی هستند.
چند کوچه بالاتر هم روی پشت‌بام و بالکان خانه‌ای تعدادی قالیچه و پتو آویزان است که هنوز آب از آن چکه می کند و مشخص می‌شود که چند لحظه‌ای از شستن و پهن کردن آنها نگذشته است.
البته با گذر از کوچه پس کوچه‌های محلات مختلف شهر به خصوص مناطق شمالی شهر بیرجند این روزها روی دیوارهای برخی از خانه‌ها از پتوها و قالی‌ها شُسته شده پر شده و بعد از شستن فرش و قالی در این بحران آب نوبت به خودروهای سفید دم درب خانه می‌رسد.
آب مایه حیات است نه حیاط، شستشوی خودرو در مقابل منزل به جای کارواش‌های مجوزدار، شستشوی فرش و قالی به جای قالیشویی در حالی که منابع آبی روز به روز اُفت می‌کنند و کاهش می‌یابند و نیز باعث کاهش شدیدتر منابع آبی می‌شود.
در حالی قیمت فروش یک لیتر آب بسته‌بندی ۵۰ تا ۶۰ هزار ریال به فروش می‌رسد، هزار لیتر آب قابل شرب شبکه‌های تحت پوشش آب و فاضلاب به صورت متوسط کمتر از ۳۱ هزار ریال به مشترک تحول می‌گردد یعنی هر لیتر آب معدنی در بازار ۲ هزار برابر آب تامین شده شبکه‌های آب است و عده‌ای آن را بارها برای شستن فرش و پتو، خودرو و حیاط و حتی کارهای بنایی و خانه سازی استفاده می‌کنند.
بحران بی‌آبی در برخی از روستاهای خراسان جنوبی به قدری است که اکنون در حدود ۴۰۰ روستا در پیک مصرف آب مصرفی مردم توسط تانکر و به صورت سیار تامین می‌شود در حالی که در همین استان و سایر استان‌های مختلف مردم با آب شرب، قالی و حیاط خانه و ماشین شخصی خود را می‌شویند.
در حالی که میزان بارندگی در استان خشکسالی زده خراسان جنوبی در همین سال آبی جاری ۲۸ درصد کمتر از میانگین بلندمدت است، باید قدری در تکرار قصه خانه تکانی تغییر ایجاد کنیم و قدری خود را با شرایط خشکسالی و کم آبی بیشتر منطبق سازیم و در این شرایط رفتار منطقی و نوع‌دوستانه می‌طلبد که دیگر شاهد آویزان شدن انواع قالی و قالیچه از در و دیوار خانه‌ها نباشیم.
در حال حاضر چهار شهر و ۱۷ مجتمع آبرسانی استان در آستانه تنش آبی قرار دارند که نیاز است شهروندان در پیک مصرف ایام نوروز مصرف آب خود تا حداقل ۲۰ درصد کاهش دهند تا در این شهرها و روستاها دچار تنش آبی نشویم.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان خراسان جنوبی هم در آستانه فرارسیدن ایام نوروز، مردم را دعوت به صرفه جویی در مصرف آب کرد و گفت: رسم حسنه خانه تکانی و غبارروبی منازل را بهتر است با رعایت موازین صرفه جویی و مصرف بهینه پاس بداریم.
مهدی دوستی افزود: میزان مصرف آب در روزهای پایانی سال به دلیل خانه‌تکانی افزایش می‌یابد که درخواست ما در شرایط فعلی از مردم، مدیریت و صرفه‌جویی در مصرف آب است.
وی عنوان کرد: در پایان سال و آستانه عید نوروز، میزان مصرف آب در استان افزایش می‌یابد و به شهروندان توصیه می‌شود از روش‌هایی برای شست و شو استفاده کنند که کمترین میزان مصرف آب را به خود اختصاص دهد.
دوستی بیان کرد: با توجه به محدودیت منابع تولید و ذخیره آب شرب شهرها و روستاها، مردم با مدیریت مصرف و جلوگیری از مصارف غیرضروری، مانع از افت فشار در شبکه‌های توزیع یا قطع آب شوند تا امکان برخورداری از آب آشامیدنی برای همه هم‌استانی‌ها فراهم شود.
وی یادآور شد: شهروندان می‌توانند با کاهش مصرف آب و تقسیم مصارف خود طی ساعات شبانه‌روز شرکت آب و فاضلاب را در توزیع آب با فشار مناسب در شبکه آبرسانی یاری کنند.
وی گفت: مردم هرگونه قطعی آب، کم‌فشاری یا بروز اتفاق در شبکه آبرسانی شهر یا روستای خود را در همه ساعات شبانه‌روز به سامانه ۱۲۲ اطلاع دهند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی افزود: تاکید می‌کنیم به منظور جلوگیری از افت فشار آب و برخورداری همه مشترکان از جریان مستمر آب، لازم است انجام خانه‌تکانی و نظافت منزل به آخرین روزهای پایانی سال موکول نشود.
دوستی با اشاره به اینکه در شهرهای بیرجند، قاین، نهبندان و طبس پتانسیل تنش و بحران آبی را داریم، بیان کرد: اگر در این شهرها مصارف مدیریت نشود در پیک مصرف ایام پایان سال و ایام تابستان دچار مشکل خواهیم شد.
وی افزود: در این چنین شرایطی لازم است که مشترکین حداقل ۲۰ درصد مصرف آب خود را کاهش دهند تا بتوانیم از پیک مصرف پایان سال به خوبی گذر کنیم.
دوستی با اشاره به اینکه در طول چندین دهه خشکسالی منابع آبی استان افت شدیدی داشته است، بیان کرد: بر اثر خشکسالی‌های چندین ساله استحصال آب از منابع آب زیرزمینی استان هرساله کاهش یافته و مجبور به جابجایی بعضی چاه‌ها، کف شکنی و حفاری مجدد شویم.
وی بیان کرد: اثرات خشکسالی بلندمدت بر روی منابع آبی استان بسیار مشهود است، تعدادی از منابع آبی از مدار بهره برداری خارج شده و یا آب آنها به شدت کاهش یافته است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی عنوان کرد: در گذشته ۳۰ درصد آب شهر طبس را از سد نهرین تامین می‌کردیم که با نبود آبگیری مخزن سد بر اثر خشکسالی برای دومین سال متوالی، مجبور به تامین آب شهر طبس صرفا از منابع زیرزمینی در سال جاری هستیم.
دوستی ادامه داد: ضمن اینکه طبس با ۹۵۰ هکتار الحاق زمین در مسکن ملی و یکی از بزرگترین سایت‌های مسکن ملی در استان، نیاز آبی بیشتری نسبت به سال‌های قبل خواهد داشت.
وی با اشاره به کمبود بارندگی در سال آبی جاری هم گفت: اثرات کاهش بارندگی‌ها در منابع آبی خراسان جنوبی مشهود است و در برخی دشت‌ها امکان حفر چاه برای ایجاد منابع آبی جدید را نداریم.
دوستی به وجود تنش آبی در ۱۷ مجتمع آبرسانی روستایی خراسان جنوبی اشاره کرد و گفت: مردم ضمن مدیریت مصرف آب به‌صورت جدی از استفاده آب شرب برای دام و فضای سبز خودداری کنند.
وی با بیان اینکه قیمت تمام شده آب برای مردم چندین برابر قیمتی است که به دست مردم می‌رسد، بیان کرد: برای هر مترمکعب آب سه برابر قیمتی که به دست مردم می‌رسد هزینه می‌شود پس نیاز است مردم نهایت تلاش خود را در مدیریت مصرف آب بکارگیرند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی تاکید کرد: در حالی قیمت فروش یک لیتر آب بسته بندی ۵۰ تا ۶۰ هزار ریال به فروش می‌رسد، هزار لیتر آب قابل شرب شبکه‌های تحت پوشش آب و فاضلاب به صورت متوسط کمتر از ۳۱ هزار ریال به مشترک تحول می‌گردد یعنی هر لیتر آب معدنی در بازار ۲ هزار برابر آب تامین شده شبکه‌های آب است.
دوستی ادامه داد: از طرفی کمترین نرخ خدمات در بین سبد هزینه‌های خانوار متعلق به آب شرب است لذا موضوع صرفه جویی در مصارف آب کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
وی با تاکید بر برخورد جدی با انشعابات غیرمجاز در استان، گفت: انشعابات غیرمجاز عدالت توزیع را از بین برده و حق مصرف کنندگان واقعی را ضایع می‌کنند لذا برخورد با آن و جرایم آن شدید خواهد بود.
دوستی از مردم خواست در صورت مشاهده و اطلاع از انشعابات غیرمجاز، مراتب را به ۱۲۲ اطلاع دهند تا در اسرع وقت پیگیری شود.
منبع: ایرنا