اثرات انقباض ماه چیست؟

همان طور که دانه‌های انگور وقت تبدیل به کشمش چروک می‌شوند، ماه نیز وقتی کوچک می‌شود چروک می‌شود؛ اما برخلاف پوست منعطف انگور، سطح ماه شکننده است و در اثر فشار دادن قسمت‌هایی از پوست به یکدیگر، ترک‌هایی ایجاد می‌شود.

تیمی از دانشمندان شواهدی را کشف کرده اند که نشان می‌دهد این انقباض مداوم ماه منجر به انحراف سطح قابل توجه در منطقه قطب جنوب شده است. از جمله مناطقی که توسط ناسا برای فرود خدمه ماموریت آرتمیس ۳ پیشنهاد شده اند.

از آن جایی که تشکیل شکاف ناشی از انقباض ماه اغلب با فعالیت لرزه‌ای همراه است، مکان‌های نزدیک یا درون این مناطق شکاف می‌توانند خطراتی را برای تلاش‌های اکتشافی انسان در آینده ایجاد کنند.

در یک مقاله تحقیقاتی منتشر شده در مجله علوم سیاره ای، این تیم تحقیقاتی، گروهی از گسل‌ها در منطقه قطبی جنوبی ماه را به یکی از قوی‌ترین زلزله‌های ماه که توسط لرزه نگار‌های آپولو در بیش از ۵۰ سال گذشته ثبت شده است، مرتبط دانستند.

این تیم با استفاده از مدل‌هایی برای شبیه‌سازی پایداری شیب‌های سطحی در منطقه، دریافتند که برخی از مناطق به ویژه در برابر لغزش‌های ناشی از لرزش‌های لرزه‌ای آسیب‌پذیر هستند.

توماس واترز، نویسنده ارشد این مطالعه، دانشمند برجسته و بازنشسته در مرکز زمین و سیاره موزه ملی هوا و فضا، گفت: مدل‌های ما نشان می‌دهد که زمین‌لرزه‌های کم‌عمق ماه می‌توانند زمین‌لرزه‌هایی قوی را در قطب جنوب ایجاد کنند که احتمالاً ناشی از رویداد‌های لغزشی روی گسل‌های موجود یا شکل‌گیری گسل‌های جدید است.

وی افزود: توزیع جرم گسل‌های رانشی نوظهور، توانایی آن‌ها برای فعال بودن و پتانسیل ایجاد گسل‌های رانشی جدید از انقباض جرمی مداوم باید در برنامه‌ریزی مکان و پایداری پایگاه‌های دائمی بر روی ماه در نظر گرفته شود.

زمین لرزه‌های کم عمق ماه در نزدیکی سطح ماه، تنها در صد مایل (۱۶۰ کیلومتر) یا بیشتر در عمق پوسته آن رخ می‌دهد.

مانند زمین لرزه ها، ماه لرزه‌های کم عمق نیز ناشی از گسل‌های درون ماه هستند و می‌توانند به اندازه کافی قدرتمند باشند که ساختمان ها، تجهیزات و سایر سازه‌های ساخته دست بشر را از بین ببرند.

اما بر خلاف زمین لرزه‌ها که معمولاً تنها چند ثانیه یا چند دقیقه طول می‌کشند، لرزه‌های کم عمق ماه می‌توانند ساعت‌ها ادامه داشته باشند، مانند زلزله ۵ ریشتری قمری که توسط شبکه لرزه نگاری غیرفعال آپولو در دهه ۱۹۷۰ ثبت شد که تیم تحقیقاتی آن را به مجموعه‌ای از گسل‌های شناسایی شده توسط مدارگرد شناسایی ماه در ماه‌های اخیر مرتبط کرده است.

به گفته نیکلاس اشمر، یکی از نویسندگان مقاله و استادیار زمین شناسی در دانشگاه مریلند، این بدان معناست که لرزه‌های کم عمق ماه می‌توانند سکونتگاه‌های انسان فرضی را در ماه نابود کنند.

دانشمندان به نقشه‌برداری از ماه و فعالیت‌های لرزه‌ای آن ادامه می‌دهند و امیدوارند مکان‌های بیشتری را شناسایی کنند که ممکن است برای اکتشافات انسان خطرآفرین باشد. ماموریت‌های آرتمیس ناسا که قرار است اولین پرواز خدمه خود را در اواخر سال ۲۰۲۴ انجام دهند، امیدوارند در نهایت بتوانند حضور طولانی مدت در ماه داشته باشند و از طریق رصدخانه ها، پایگاه‌ها و سکونتگاه‌های روی ماه زندگی و کار در دنیای دیگری را بیاموزند.

منبع: phys.org