ایرج حشمتی معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست با تشریح شعار و عناوین روز شمار هفته هوای پاک گفت: امسال هفته هوای پاک از ۲۶ دی‌ماه آغاز شده است و تا ۲ بهمن ادامه دارد، سازمان محیط‌زیست برای این هفته، شعار هوای پاک؛ مسئول پاسخگو و شهروند مسئول را در نظر گرفته و برای هر روز، عنوان مشخصی را براساس محور‌های اثرگذار در کاهش آلودگی هوا که در قانون هوای پاک درج شده، تعیین کرده است.
او بیان کرد: ۲۶ دی‌ماه به عنوان روز نخست هفته هوای پاک، روز هوای پاک و حقوق عامه نام داشت، زیرا با توجه به اهمیت موضوع هوای پاک و نقش آن در سلامت عمومی جامعه، قطعا کاهش آلودگی هوا مورد مطالبه عموم شهروندان قرار دارد و به همین دلیل، اولین روز از هفته هوای پاک امسال را به موضوع حقوق عامه اختصاص دادیم. البته در دو سال گذشته نیز با توجه به اهمیت موضوع مطالبه‌گیری شهروندان، بخشی از شعار اصلی هفته هوای پاک، موضوع حقوق عامه بود.
حشمتی گفت: ۲۷ دی‌ماه به عنوان دومین روز هفته هوای پاک با عنوان هوای پاک؛ توسعه و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی نامگذاری شد، چراکه معتقدیم گسترش هرچه بیشترین وسایل نقلیه باکیفیت در کلانشهر‌ها می‌تواند به کاهش آلودگی هوای شهر‌های بزرگ کمک کند. همچنین ۲۸ دی‌ماه به عنوان سومین روز هفته ملی هوای پاک، با عنوان هوای پاک؛ توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر نامگذاری شد، زیرا آمار‌ها نشان می‌دهد که کمتر از یک درصد سهم انرژی تولیدی کشور از نیروگاه‌های تجدیدپذیر تامین می‌شود که نسبت به ظرفیت‌های طبیعی ایران برای بهره‌مند شدن از انرژی‌های پاک بسیار ناکافی است.
او بیان کرد: براساس ماده ۱۹ قانون هوای پاک مصوب سال ۱۳۹۶، وزارت نیرو مکلف بود که از آن زمان تا امروز سالانه ۳۰ درصد از توسعه برق کشور را از محل نیروگاه‌های تجدیدپذیر تامین کند که متاسفانه این اتفاق رخ نداده است، این در حالی است که توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر می‌تواند وابستگی کشور را به سوخت‌های فسیلی کاهش دهد و با توجه به این که در حال حاضر ۹۴ درصد تامین انرژی کشور به مصرف این نوع از سوخت‌ها وابسته است، هرچقدر این وابستگی کمتر شود، شاهد کاهش انتشار آلاینده‌های هوا و همچنین گاز‌های گلخانه‌ای خواهیم بود.
حشمتی با بیان این که ۲۹ دی‌ماه به عنوان چهارمین روز از هفته هوای پاک به موضوع هوای پاک؛ آموزش و مشارکت‌های مردمی اختصاص داده شده است، یادآور شد: بررسی‌ها نشان داده است که ارائه مستمر آموزش‌های شهروندی می‌تواند نقش مهمی را در کاهش آلودگی هوای کلانشهر‌ها داشته باشد، البته به این شرط که آموزش‌ها به صورت هدفمند و جداگانه به مخاطبان خاص خود ارائه شود و منجر به تغییر باور‌ها و رفتار‌های شهروندان در حوزه انتشار آلاینده‌های جوی شود. به همین دلیل، علاوه بر برنامه‌های آموزشی هفته هوای پاک که سازمان محیط‌زیست برای اجرا در سطح مدارس با کمک وزارت آموزش و پرورش اجرا می‌کند، هماهنگی‌های لازم انجام شد و روز جمعه، در خطبه‌های نماز جمعه کلانشهر‌های کشور، موضوع آلودگی هوا مورد توجه ائمه جمعه قرار گرفت.
با هدف ترویج استفاده از خودرو‌های برقی و هیبریدی در ناوگان حمل و نقل عمومی، قرارداد‌هایی با تولید کنندگان داخلی و خارجی منعقد و تعدادی هم در دست انعقاد استوی ادامه داد: ۳۰ دی‌ماه به عنوان پنجمین روز از هفته هوای پاک با عنوان هوای پاک؛ از رده خارج کردن خودرو‌های فرسوده اختصاص داده شده است و در این هفته حتما خبرهای خوشی را در زمینه تسریع فرآیند‌های اسقاط وسایل نقلیه‌ای که در سن فرسودگی قرار گرفته‌اند، به شهروندان ارائه خواهیم داد؛ از جمله این که آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو با آیین‌نامه اجرایی ماده ۸ قانون هوای پاک تلفیق شده و به تصویب دولت رسیده است که با تصویب این مصوبه، چرخ اسقاط وسایل نقلیه فرسوده در کشورمان مجددا به حرکت درخواهد آمد؛ به نحوی که براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده قرار است طی دو سال آینده، حدود ۱۰۰ هزار تاکسی بالای ۱۲ سال و ۲۰۰ هزار موتورسیکلت نوسازی شود.
اجرای برنامه‌های نمادین در هفته هوای پاک با همکاری همه دستگاه‌ها
معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست خاطرنشان کرد: یکم بهمن‌ماه به عنوان ششمین روز از هفته هوای پاک به موضوع هوای پاک و کیفیت سوخت اختصاص داده شده است؛ زیرا پژوهش‌های انجام‌شده حاکی از آن است که ارتقای کیفیت سوخت نقش مهمی در کاهش آلودگی هوای کلانشهر‌ها دارد. همچنین دوم بهمن‌ماه به عنوان آخرین روز از هفته هوای پاک با عنوان هوای پاک و سلامت نامگذاری شده است، چرا که به صورت کلی، شاخص کیفیت هوا براساس میزان تاثیرگذاری انتشار آلاینده‌های جوی بر سلامت مردم طبقه‌بندی شده است و در روز ۲ بهمن، وزارت بهداشت برنامه‌های ویژه‌ای را اجرا خواهد کرد.
وی با تاکید بر این که برنامه‌های هفته هوای پاک توسط سازمان محیط‌زیست و با همکاری دستگاه‌های اجرایی، شهرداری‌ها، سمن‌ها و عموم شهروندان به صورت نمادین برگزار می‌شود، بیان داشت: با توجه به مطالبه‌گری عموم شهروندان برای کاهش میزان انتشار آلاینده‌های جوی و برنامه‌های ارائه‌شده توسط دولت در این زمینه، امیدواریم در آینده شاهد وقوع اتفاقات خوبی در حوزه مکلف شدن دستگاه‌ها به عمل به وظایف تعیین‌شده برای خود در قانون هوای پاک و سایر مقررات مربوط به کاهش آلودگی هوا باشیم.
دستور رئیس‌جمهور برای تدوین برنامه‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت
حشمتی درباره مهمترین اقدامات در دست اجرای دولت سیزدهم برای مبارزه با آلودگی هوا و مکلف کردن دستگاه‌های ذی‌ربط به انجام وظایف قانونی خود در این رابطه، توضیح داد: مساله آلودگی هوا بار‌ها در سطوح ارشد تصمیم‌گیری دولت مردمی مطرح شده است، از جمله این که در آخرین جلسه شورای عالی حفاظت محیط‌زیست که در تاریخ ۲۱ آذر ۱۴۰۲ با حضور رئیس‌جمهور برگزار شد، رئیس سازمان محیط‌زیست گزارشی را از آخرین وضعیت اجرای قانون هوای پاک در سطح کشور ارائه کرد و رییس جمهور نیز دستور داد برنامه‌های عملیاتی کوتاه‌مدت و میان‌مدتی برای کنترل آلودگی هوای کلانشهر‌ها تدوین شود و اجرای آن‌ها در دستور کار قرار گیرد.
معاون سازمان محیط‌زیست با بیان این که جلسات کارگروه آلودگی هوا نیز در ماه‌های اخیر چند مرتبه با حضور معاون اول رئیس‌جمهور و همچنین معاون اجرایی رئیس‌جمهور برگزار شده است، عنوان کرد: سازمان حفاظت محیط‌زیست مکاتباتی را با دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط در قانون هوای پاک انجام داده است که برنامه‌هایی را براساس برش‌های یک‌ساله با تعیین شاخص‌های کمی و پیش‌بینی اعتبارات مورد نیاز تهیه کنند تا با کمک نمایندگان مجلس، این برنامه‌ها در قانون بودجه ۱۴۰۳ درج شود تا بخشی از نیازمندی‌های مالی اجرای تکالیف تعیین‌شده برای نهاد‌های گوناگون در قوانین مرتبط با کنترل آلودگی هوا در بودجه سال آتی تامین شود.
برنامه‌ریزی جدی برای توسعه و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی
حشمتی با تاکید بر این که در جلسات اخیر برگزار شده با حضور مقامات ارشد دولت، تصمیمات خوبی برای کنترل آلودگی هوا به‌ویژه برای شهر اصفهان اخذ شده است، اظهار داشت: با توجه به اهمیت مبارزه با آلودگی هوا، دولت سیزدهم موضوع گسترش و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی را با تاکید بر توسعه مترو و اتوبوس‌های برقی و همچنین ترویج استفاده از خودرو‌های برقی و هیبریدی در ناوگان وَن و تاکسیرانی برای شهر‌های تهران، اصفهان و سایر کلانشهر‌های کشور در دستور کار قرار داده است و در این راستا، قرارداد‌هایی با تولیدکنندگان داخلی و خارجی منعقد شده یا در دست انعقاد قراردارد.
وی تاکید کرد: امیدواریم با اقدامات مشارکتی وزارت کشور و شهرداری‌ها، بتوانیم در میان‌مدت شاهد بهبود محسوس ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر‌های بزرگ باشیم؛ به خصوص که توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی می‌تواند به کاهش تمایل شهروندان به استفاده از خودرو‌های شخصی کمک کند که در چنین شرایطی، هم میزان مصرف سوخت کاهش پیدا خواهد کرد و هم مقدار انتشار آلاینده‌های ناشی از بار سنگین ترافیک و تردد خودرو‌های شخصی، کمتر می‌شود.
معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست با تاکید بر این که دولت سیزدهم برنامه‌ای جدی برای توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر و گسترش استفاده از انرژی‌های پاک در دستور کار دارد، گفت: در حال حاضر تمام ظرفیت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران ۸۷۰ مگاوات است و وزارت نیرو برنامه‌ریزی کرده است که تا چهار سال آینده، حداقل ۱۰ هزار مگاوات به ظرفیت استفاده کشور از انرژی‌های پاک با مشارکت بخش خصوصی و همچنین تامین بخشی از اعتبارات لازم از محل ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر که در آن به موضوع صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی پرداخته شده است، اضافه کند.
وی تصریح کرد: موضوع ارتقای کیفیت انواع سوخت تولیدی در پالایشگاه‌های کشور از جمله دیگر موارد در دست اقدام دولت برای کاهش آلودگی هوا است و براساس برنامه پنج‌ساله ارائه شده توسط وزارت نفت، قرار است تا پایان زمان اجرای برنامه هفتم توسعه، تمام سوخت‌های سبک و سنگین در سراسر کشور منطبق بر استاندارد‌های ملی از پیش تدوین شده، ارائه شود و حتی استاندارد ملی نفت‌کوره (مازوت) نیز در برنامه جدید از ۳.۵ درصد وزنی به ۰.۸ درصد وزنی کاهش یافته تا اگر در مواقعی ناچار به استفاده از سوخت دوم در صنایع و نیروگاه‌ها شدیم، حتما در سال‌های آتی از نفت‌کوره اصلاح‌شده بهره‌مند شویم.