داده‌ها نشان می‌دهد روند صعودی مهاجرت غیرقانونی به قاره اروپا در سال گذشته میلادی ادامه داشته است و علی‌رغم اقداماتی که برای کاهش آن انجام شده است اروپا همچنان در معرض جریان مداوم ورود مهاجران غیر قانونی در مرز‌های خود قرار دارد.
نشریه فرانسوی لوموند با استناد به ارقام کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR)، خاطرنشان کرد که حدود ۲۶۶۹۴۰ مهاجر و پناهنده غیرقانونی در سال ۲۰۲۳ وارد اروپا شده‌اند. این گزارش می‌افزاید که حدود ۹۷ درصد از این افراد از طریق دریا وارد کشور‌های اروپای جنوبی مانند اسپانیا، ایتالیا، یونان، مالت و قبرس شده‌اند.
موج مهاجرت نشان دهنده افزایش ۶۷ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ است و بالاترین میزان از زمان بحران مهاجرت در این قاره در سال ۲۰۱۵ (۳۷۳,۶۵۲ ورود) و ۲۰۱۶ (۱.۰۳ میلیون نفر) است.
این افزایش علی‌رغم تلاش‌های سیاستی اتحادیه اروپا رخ می‌دهد که در پی جلوگیری از ورود مهاجران به قلمرو خود با برون‌سپاری کنترل‌های مرزی به عهده کشور‌های غیر اتحادیه اروپا بوده است.
به نوشته لوموند: منطقه اسفاکس تونس در سواحل شمال آفریقا، منبع اصلی افزایش مهاجرت غیرقانونی در سال ۲۰۲۳ است. حدود دو سوم از کل مهاجران وارد شده به ایتالیا در سال گذشته از تونس بوده است که این موضوع به تنش بین تونس، ایتالیا و بروکسل دامن زد.
اتباع تونس کمتر از ۱۰ درصد از مهاجران غیرقانونی که از این کشور وارد اروپا می‌شوند را تشکیل می‌دهند و اکثریت آن‌ها از کشور‌های غرب آفریقا از جمله گینه، مالی و کامرون هستند. گزارش لوموند می‌گوید بسیاری از این افراد پس از آنکه برای ورود غیرقانونی به اروپا از الجزایر یا لیبی شکست خوردند مسیر تونس را برای ورود به اروپا انتخاب کردند.
جریان مهاجرت از سواحل تونس به سمت اروپا منجر به اختلافات دیپلماتیک بین تونس و بروکسل شده است. قیس سعید، رئیس‌جمهور تونس، در پاسخ به درخواست اتحادیه اروپا برای نظارت بهتر بر جریان مهاجرت کشورش در ازای دریافت کمک‌های مالی، گفت که این کشور شمال آفریقا «نمی‌تواند مرزبان اروپا باشد».
سعید، با این حال، انبوه مهاجران غیرقانونی را که تلاش می‌کنند از این کشور به عنوان یک نقطه خروج استفاده کنند، محکوم کرده و مدعی شده است که آن‌ها به دنبال تغییر «ترکیب جمعیتی تونس» هستند. لوموند گفت که این منجر به افزایش خشونت علیه ساکنان جنوب صحرای تونس شده است که به نوبه خود جرقه تلاش‌های بیشتر برای مهاجرت به اروپا را می‌دهد.
لوموند همچنین خاطرنشان کرد که در سال ۲۰۲۴ احتمالاً در پی کودتای ژوئیه ۲۰۲۳، موج مهاجرت به اروپا از آفریقا، به ویژه از نیجر، بیشتر خواهد شد. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در سپتامبر اعلام کرد که تا آن ماه، بیش از ۲۵۰۰ نفر در تلاش برای عبور از دریای مدیترانه و ورود به اروپا در سال ۲۰۲۳ کشته یا مفقود شده‌اند.