بانک مرکزی ضوابط جدید واردات طلا را ۷ دی ابلاغ کرد و بر این اساس تأمین ارز برای واردات طلا از محل ارز حاصل از صادرات خود و به صورت شمش منوط به تحویل، عرضه و فروش آن در بستر مرکز مبادله ارز و طلای ایران شده است.
همچنین در این بخشنامه آمده در صورت عدم ارائه تأییدیه تحویل، عرضه و فروش ارز از مرکز مبادله ارز و طلای ایران، بانک‌ها و موسسات اعتباری مکلف به شکایت از وارد کننده نزد سازمان تعزیرات حکومتی تحت عنوان عدم ایفای تعهد ارزی شده‌اند.
در همین راستا اصغر بالسینی سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: آنچه که در مرکز مبادله ارز و طلای ایران در خصوص عرضه شمش طلا رخ خواهد داد کانالی است که در قالب رفع تعهد ارزی اتفاق می‌افتد.
این‌مقام مسئول می‌گوید: بانک مرکزی متولی حوزه ارز و طلا در کشور است بر اساس سیاست‌هایی که بانک مرکزی اتخاذ کرده صادرکنندگان ملزم به رفع تعهد ارزی هستند. در گذشته به این شکل بود که رفع تعهد ارزی صرفا به شکل ارز عملیاتی می‌شد، اما با توجه به تحولات اقتصادی، بانک مرکزی شرایطی را فراهم کرد که بخشی از صادرکنندگان به طور مشخص صادرکنندگان خرد، صادرکنندگان خدمات فنی مهندسی و... بتوانند رفع تعهد ارزی خود را در مرکزی مبادله و به شکل شمش طلا انجام دهند این به این‌معنا است که عرضه شمش طلا از طریق رفع تعهد ارزی در مرکز مبادله عملیاتی خواهد شد.
او افزود: خارج از مرکز مبادله در گذشته خرید و فروش و عرضه طلا رخ می‌داد و این روند سرجای خود باقی خواهد ماند، اما صادرکنندگانی که ملزم به رفع تعهد ارزی هستند و بانک مرکزی به آن‌ها اجازه داده که می‌توانند به جای ارز، شمش طلا با مشخصات اعلامی وارد کنند اگر این مسیر را انتخاب کنند ملزم هستند که این شمش طلا را در مرکز مبادله ارز و طلای ایران عرضه کنند. زمانی که این شمش در مرکز مبادله عرضه می‌شود طبیعتا یک طرف آن عرضه کنندگان شمش طلا و در مقابل طرف دیگر خریدارانی هستند که نیازمند به این شمش طلا (همانند فعالان در حوزه طلا) هستند.
سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران در ادامه بیان کرد: تولیدکنندگان مصنوعات طلا نیازمند شمش طلا هستند. قبلا به این شکل بود که واردات شمش با هدف رفع تعهد ارزی صورت می‌گرفت، اما لزوما به دست مصرف کننده عمده نهایی نمی‌رسید و گلایه‌هایی وجود داشت. حالا صادرکنندگانی که ملزم به رفع تعهد ارزی هستند می‌توانند شمش طلا وارد کنند، اما محل عرضه این شمش در مرکز مبادله طلا خواهد بود و مرکز مبادله ارز و طلا یک بستر معامله است و جزئیات و ضوابط این فرآیند و معاملات آن بزودی ابلاغ خواهد شد.
در ادامه هم مدیر عامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: برای ازبین رفتن فضایی که طلا چندین بار به کشور وارد شود و دوباره از کشور خارج شود این کار انجام شده است.
او عنوان کرد: اگر ما بتوانیم یک مسیر مشخص برای فروش این طلا در داخل کشور تعیین کنیم که قاعدتا بخش عمده آن را تولیدکنندگان مصنوعات طلا خریداری کنند این روند وضعیت بهتری را رقم خواهد زد قاعدتا کسی که تولید کننده و عضو اتحادیه است شمش را برای قاچاق خریداری نمی‌کند چرا که شغل آن ساختن است.
این مقام مسئول در ادامه اظهار کرد: انتظار ما این است که زمانی که این شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلای ایران عرضه شود و خریداران مشخصی که فعالان این حوزه هستند داشته باشد این شمش جذب بازار طلا و صنعت خواهد شد و علاوه بر کمک به اشتغال به فعالیت بیشتر این صنعت هم کمک خواهد کرد.
در ادامه هم سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت: به طور کلی این اطمینان خاطر را می‌خواهیم ایجاد کنیم که ابتدا عرضه شمش طلا در کشور به شکل واقعی رخ دهد و واقعا طلا وارد کشور شود نکته دوم هم این که شمش طلا به دست مصرف کننده نهایی برسد این دو هدف بسیار کلیدی است و حتما عملیاتی خواهد شد. اخیرا یک نگرانی ایجاد شده بود که شمش با نرخ دلار حواله‌ای ارزش گذاری خواهد شد در حالی که این موارد و ادعا‌ها نادرست است و فرآیند قیمت گذاری بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا و نزدیک به بازار رقم خواهد خورد.
گفتنی است که واردات ۱۹ تن شمش طلا با اختصاص ۲.۵۴ درصد از ارزش کل واردات کشور در ۹ ماهه امسال رتبه چهارم اقلام عمده کالا‌های وارداتی کشور را به خود اختصاص داد. بر این اساس با توجه به آمار‌های منتشر شده، در آذر ماه امسال حدود ۶ تن طلا وارد کشور و از طریق گمرکات ترخیص شده است.
در همین راستا هم سیاوش غیبی پور کارشناس اقتصادی در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: بحث این که صادرکنندگان ملزم به رفع تعهد ارزی با تأیید بانک مرکزی شمش وارداتی را در مرکز مبادله عرضه کنند چندین مزیت دارد در گام نخست شاهد شفافیت در این حوزه و واردات واقعی طلا به کشور خواهیم بود علاوه بر این در حوزه نظارت افزایش خواهد یافت و همچنین طلا به دست مصرف کننده واقعی خود خواهد رسید و موارد تخلفاتی و سوداگری را کمتر شاهد خواهیم بود موردی که می‌تواند در اقتصاد کلان و بازار طلا نقش مهمی را ایفا کند.
همچنین بنابر اعلام مسئولان مرکز مبادله ارز و طلای ایران، عرضه عمده شمش طلا در قالب رفع تعهد ارزی خواهد بود یعنی حداقل وزنی شمش عرضه شده یک کیلوگرم طلای اصالت سنجی شده است و به هیچ وجه عرضه خرد نخواهیم داشت که نگرانی بابت موازی کاری با بورس کالا وجود داشته باشد. مستحضر هستید که هر گواهی سپرده کالایی شمش طلا در بورس کالا معادل ۰/۱ گرم (۱۰۰ سوت) از شمش طلای «یک کیلو گرمی» با «عیار ۹۹۵ از ۱۰۰۰» است، اما شمش طلای عرضه شده در مرکز مبادله وزن یک کیلوگرمی خواهد داشت و اساسا عرضه عمده شمش طلا مد نظر است.