شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران با بخش پژوهش و موضوع وحدت در کثرت موسیقیایی اقوام ایرانی و با سخنرانی محمدعلی مراتی دبیر این دوره جشنواره در تالار رودکی شانزدهم دی ماه کلید خورد.
مراتی در ابتدای صحبت‌هایش با محکومیت حمله تروریستی در کرمان گفت: این جشنواره برای نخستین بار در دو مرحله با هدفمندی ویژه برگزار شده که بخش اول آن از شش تا بیست و دوم تیر ماه در پنج منطقه ساتراپیک برگزار شد، در این بخش تلاش شد تا هنرمندان معرفی شوند و الان هم در مرحله دوم ملی -بین المللی جشنواره هستیم، گزیده‌ای از این جشنواره را در کشور‌های عربی برگزار کردیم.
وی با ارائه تحلیلی شناختی از موسیقی نواحی و موسیقی فراقومیتی گفت: ما در طول سال‌ها متوجه شدیم پژوهشگران ارزشمندی درباره موسیقی نواحی کار کردند. موسیقی فراقومیتی یکی از این کلیدواژه‌هاست. این موضوع به چند قرن قبل برمی‌گردد، چون ایران نسبت به خیلی کشور‌ها به لحاظ هویتی غنی است و وحدت را به نمایش می‌گذارد.
مراتی اظهار داشت: موسیقی قبلا احساسی معنا می‌شد، اما الان موسیقیدان‌ها معتقدند که به سه رکن صوت، ریتم و محتوا مرتبط است. قبلا موسیقی نواحی برای خود من محل ابهام بود، اما بعد پی به حقیقتی بردم که در جای جای ایران موسیقی فراقومیتی وجود دارد. اقوام در طول چند صدسال برای خود به دلیل حسن همجواری چنین موسیقی را ایجاد کردند. انقدر این مسئله در ایران شاخص است که مثل ژنتیک است و در کشور‌های اطراف اصلا اینطور نیست.
وی با بیان اینکه اساس موسیقی نواحی همین رابطه ژنتیک و انداموار است، گفت: اما قبل موسیقی دستگاهی و کلاسیک، ماجرای موسیقی ما چه بود؟ پدیده وحدت در همه جای موسیقی ما وجود دارد و ما هم شعار جشنواره را همین وحدت در کثرت گذاشتیم. بزرگانی دراین فرهنگ‌ها نقش اسطوره پیدا کردند و این اسطوره‌ها دور نیستند کسانی که جانشان را برای کشور می‌دهند در موسیقی هم اسطوره زنده داریم.
وی اظهار داشت: اسطوره‌های موسیقیایی ما کم نیستند در همه مناطق حضور دارند، یک عنصری در موسیقی نواحی به نام اصالت است که چیز عجیبی نیست و یک عنصر بنام نبوغ دارد. هیچ موسیقی به دیگری برتری ندارد و هر موسیقی شاخصه‌های خاص خود را دارد.