نقش تصمیم گیری در زندگی هر فرد چیست؟

شبنم مقتدری عضو سازمان نظام روانشناسی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی باشگاه خبر نگاران جوان گفت:یکی از موارد مهم و رایجی که بسیاری از افراد را با سردرگمی مواجه کرده است ناتوانی در تصمیم گیری است؛ که اگر فرد مدت زمانی طولانی نتواند تصمیم گیری کند و بین دو یا چند عامل بماند و انتخاب برایش مشکل باشد و نتواند مسیر را انتخاب کند می‌تواند در طولانی مدت آسیب جسمانی یا روانی را برای فرد به دنبال داشته باشد؛ آسیب‌های جسمانی مانند مشکلات گوارشی، فشار خون و.. و آسیب روانی مانند داشتن استرس مبتلا شدن به بعضی از اختلال‌های روانی و.. را به دنبال داشته باشد پس اینکه در زندگی بتوانیم انتخاب مناسب در زمان مناسب به شیوه صحیح و با ایجاد تعادل بین منطق و احساس، ترجیحا در شرایطی که فرد در آرامش بیشتری قرار دارد و آگاهی فرد در مورد انتخاب بیشتر باشد یعنی فرد تا آنجا که امکان دارد بررسی‌های خود را در جهت رفع ابهام به انجام رسانده باشد؛ می‌تواند مزایای بیشتری برای او به دنبال داشته باشد.

بهترین سبک تصمیم گیری چیست؟

این مدرس دانشگاه افزود: افراد در زمان تصمیم گیری می‌توانند سبک‌های متفاوتی داشته باشند:مثلا بعضی افراد که به خصوص دارای کمال گرایی منفی می‌باشند و تصمیم گیری برایشان مشکل است اهمال کاری می‌کنند و انتخاب با تأخیری را خواهند داشت که می‌تواند آسیب زا باشد.تعداد دیگری از افراد وقتی از آن‌ها جویا می‌شویم انتخاب رشته ات یا فردی که برای ازدواج انتخاب کردی یا انتخاب شغل شما توسط خودتان انتخاب شده است می‌گویند نه صرفا به دلیل اصرار یا اجبار والدین، همسر، دوست، همکار و... صورت گرفته است و به انتخاب خود فرد نبوده است و به دلیل عدم علاقه به آن تصمیم یا در نظر نگرفتن استعداد و توان مندی اش آسیب‌های بسیاری را برایش به دنبال داشته است و احتمال موفق شدن در آن انتخاب را هم می‌تواند کاهش دهد.

وی ادامه داد:برخی افراد به شکل تکانشی عمل می‌کنند و با عجله انتخاب می‌کنند و بیشتر متناسب با هیجانات و احساسات خود تصمیم می‌گیرند، چون نمی‌توانند مزایا و معایب تصمیم خود را عقلانی هم ببینند می‌تواند آسیب زا باشد و ممکن است پشیمانی فرد را به دنبال داشته باشد. 

مقتدری گفت:اما سبک مناسب تری که بسیاری افراد ازآن استفاده می‌کنند با ایجاد تعادل بین منطق و احساس، در زمان مناسب و با شناخت و آگاهی نسبت خودشان توانمندی هایشان استعداد هایشان منابع مختلف مادی و موارد دیگر در زندگی شان، سنجش مزایا و معایب و انتخاب بهترین مسیر شکل می‌گیردو اگر هر جا نیاز به کمک داشته باشند بامراجعه به کارشناس آن زمینه مد نظر می‌توانند شناخت بیشتری کسب کرده و در جهت شناخت و آگاهی بیشتر در مورد خود، آن انتخاب و نحوه تصمیم گیری مناسب هم می‌توانند به روان درمانگر مراجعه کنند.

این روان درمانگر گفت:گاهی افراد فکر می‌کنند راه حل در عدم تصمیم گیری است، اما این خود می‌تواند یک انتخاب باشد. گاهی هزینه تصمیم نگرفتن از گرفتن یک تصمیم اشتباه متناسب با موقعیت می‌تواند آسیب زا‌تر باشد که همان طور که قبل اشاره کردیم ناتوانی در تصمیم گیری آسیب‌های جسمانی و روانی برای فرد می‌تواند به دنبال داشته باشد؛ گاهی هم دلیل آن می‌تواند این باشد که فرد نمی‌تواند مسئولیت تصمیم گیری اش را بپذیرد.

آیا تصمیم مناسب صرفا نتیجه دلخواه فرد را به دنبال دارد؟
مقتدری ادامه داد و گفت: گاهی فرد به روان درمانگر مراجعه می‌کند و روان درمانگر مانند یک راهنما در کنار آن فرد او را همراهی می‌کند و مسیر را برای او روشن می‌سازد که فردبتواند با آگاهی انتخاب کند، اما آن انتخاب فرد شاید دلخواه او در شرایط فعلی نباشد، اما مسیر مناسبی است که کمتر می‌تواند برای فرد آسیب زا باشد.

آموزش چه مهارتی به مدیریت چالش‌های مسیر تصمیم گیری به فرد کمک می‌کند؟

آموختن مهارت‌های بسیاری می‌تواند به فرد کمک کند، اما یکی از آن مهارت‌ها که می‌تواند کمک به سزایی به فرد کند، مهارت حل مسأله است.مهارت حل مسأله به فرد کمک می‌کند شناخت بیشتری در مورد مشکلاتی که در روند تصمیم گیری یا انتخاب به دنبال دارد داشته باشد و تعریف دقیق آن ابهامات فرد را کم کند، فرد می‌تواند بهترین راه حل را برگزیند، می‌تواند راه حل‌های حل مشکل را ارزیابی کند و مناسب‌ترین را انتخاب کندمی تواند در اجرا آن را ارزیابی کند که آیا انتخاب مناسبی بوده است یا خیر؟

به خصوص اگر حل مسأله اشتراکی باشد به دلیل حمایت اجتماعی و همراهی فرد دیگر مانند همسر، والدین.. به ارتقاء سلامت روانی فرد هم می‌تواند کمک کند.