یک قرن پیش بانویی به نام ننه گل گل در منطقه سپیدار بویراحمد با سرپنجههای خود هنری میآفریند که گچمه بافی نامش میگذارد، هنری اصیل و بومی که دولت سیزدهم احیای آن را از پارسال در دستور کار قرار داد و رونقی دوباره به آن بخشید.
به گزارش ایرنا، زنده یاد ننه "گل گل آزاد گل" در دوران حکومت قاجار هنر گچمه بافی را در منطقه سپیدار شهرستان بویراحمد پایه گذاری کرد و اکنون میراث ۱۰۰ ساله این کهن بانوی کهگیلویه و بویراحمدی همچنان زنده است.
۲۰ سال پیش کارشناسان صنایع دستی که برای آموزش به منطقه سپیدار از توابع شهرستان بویراحمد رفته بودند با تولید دست بافتهای زیبا و منحصر به فرد از سوی یک بانوی ساکن منطقه مذکور مواجه میشوند که پیش از آن در هیچ جای کهگیلویه و بویراحمد مشاهده نشده بود آنان در ابتدای امر تولید این دست بافته زیبا را از ننه گل گل یاد میگیرند.
اکنون سالها پس از مرگ ننه گل گل با ایجاد کارگاههای تولیدی، پرداخت وام و اعطای مجوز، تولید گچمه بافی در شهرستان بویراحمد رونق گرفته است.
گچمه بافی که از صنایع دستی انحصاری کهگیلویه و بویراحمد محسوب میشود دست بافتهای تشکیل شده از گلیم و قالی است که با گلهای قالیچهای بافته میشود.
در بافت گچمه از پود استفاده نمیشود، بلکه از خامهای که در بافت گلیم به کار میرود بهره میگیرند، در مراحل تولید این دست بافته بعد از چلهکشی، در حاشیه و نقشه آن از بافت قالی استفاده میشود و بهصورت برجسته بافته میشود.
عشایر کهگیلویه و بویراحمد از گچمه برای زیرانداز و تزیین چادرها و خانههای خود استفاده میکنند.
مواد اولیه گچمه نیز شامل نخ پشمی برای پود، نخ پنبهای برای چله و رنگدانه است و ابزارهای بافت گچمه نیز شامل دار گلیم بافی، دفتین و تیغ است.
اگر چه هنوز به خاطر تولد تازه این هنر، برای بسیاری از مردم بافت گچمه تازگی دارد، اما گچمه به یکی از دست بافتههای ارزشمند شهرستان بویراحمد تبدیل شده است. این هنر تازه تولد یافته گویای ذوق و سلیقه بانوان و غنی بودن سنتها و آداب و رسوم ساکنان این سرزمین است.
رئیس اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهرستان بویراحمد گفت: گچمه بافی از هنرهای بومی و اصیل شهرستان بویراحمد است که سال گذشته احیا شد.
کاظم رحمانی افزود: ثبت ملی گچمه بافی در فهرست آثار ملی، راه اندازی چهار کارگاه تولیدی گچمه بافی از اقدامهای مهم دولت سیزدهم برای رونق دوباره این هنر در شهرستان بویراحمد است.
وی تصریح کرد:تاکنون ۱۰۰ نفر از علاقهمندان رشته گچمه بافی در شهرستان بویراحمد آموزش دیده اند که از این تعداد ۲۰ نفر فعالیت تولیدی دارند.
رحمانی ابراز کرد: دورههای آموزشی، اعطای پروانه فعالیت و پرداخت وامهای ارزان قیمت از برنامههای میراث فرهنگی برای حمایت از تولید گچمه است. وی بیان کرد: برای راه اندازی کارگاههای صنعتی دستی رشته گچمه بافی بر اساس طرح پیشنهادی بین یک تا سه میلیارد ریال وامهای ارزان قیمت پرداخت میشود.
رحمانی تاکید کرد: پارسال ۳۰۰ میلیارد ریال تسهیلات بانکی به هنرمندان صنایع دستی شهرستان بویراحمد در رشتههای گچمه بافی، جاجیم بافی، گلیم بافی و گوهرتراشی پرداخت شد.
وی خاطرنشان کرد:۱۶ هزار هنرمند صنایع دستی در شهرستان بویراحمد شناسایی شده که از این تعداد ۱۲ هزار نفر دارای پروانه فعالیت هستند.
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد میگوید: تولیدات گچمه بافی به علت اینکه به تازگی احیا شده کم است، اما مقادیری از این محصول به خارج از کشور صادر میشود.
مهرنوش بهنیازاده افزود: محصولات تولیدی صنایع دستی رشته گچمه به صورت چمدانی به نام استانهای دیگر به خارج از کشور صادر میشود.
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد:محصولات تولیدی گچمه در نمایشگاههای داخلی استان کهگیلویه و بویراحمد و در سطح ملی به فروش میرسد.
بهنیازاده با اشاره به اینکه بسیاری از کالاهای مصرفی ایرانیان از محصولات خارجی تشکیل شده افزود: میتوان با فرهنگ سازی درباره ارزش محصولات صنایع دستی از جمله گچمه بافی و معرفی تولیدات نمونه ایرانی به کاربردی شدن استفاده از محصولات مذکور کمک کرد.