۲۶ آذر، روز ملی حمل و نقل ایران است. تعیین این روز به این مناسبت در سال ۱۳۷۶ به پیشنهاد وزارت راه و ترابری و برای آگاهسازی جامعه با نقش و جایگاه بخش حمل و نقل در اقتصاد ایران، از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور صورت گرفت.
در تاریخ تحولات صنعت حمل و نقل در کشور، روزهای سرنوشت سازی بوده اند که نقشی تعیین کننده در انسجام شبکه حمل و نقل داشته اند و ۲۶ آذرماه سال ۱۳۶۱، از شمار چنین روزهایی است. در این روز و در بحبوحه جنگ تحمیلی، حدود یکصد کشتی حامل کالا در بنادر جنوبی کشور، در انتظار تخلیه بار بود و بروز بحران ناشی از اتمام ذخیره کالاهای اساسی در کشور، تهدید کشتیهای منتظر از سوی عراق و نیز شمول بیمههای جنگی، نگرانیهایی را برای مسئولان فراهم آورده بود. در همین روزها، رهبر کبیر انقلاب، حضرت امام خمینی رحمه الله در پیامی تاریخی، کامیونداران کشور را به مشارکت در تخلیه هر چه سریعتر کشتیها فراخواندند.
به دنبال فرمان تاریخی حضرت امام خمینی رحمه الله مبنی بر تخلیه کشتیهای منتظر در بندرهای جنوبی کشور، ایران زمین شاهد بسیج عمومی کامیون داران شد و صحنههای کم نظیری از فداکاری، ایثار و تلاش شبانه روزی به ثبت رسید و این روز را در تاریخ کشور در یادها ماندگار ساخت. پانزده سال پس از زمان صدور فرمان حضرت امام رحمه الله، به پیشنهاد وزارت راه و ترابری و در جهت آگاهی اقشار مختلف مردم از نقش و جایگاه والای شبکه گسترده حمل و نقل کشوری، در سال ۱۳۷۶ از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور، ۲۶ آذر به عنوان «روز حمل و نقل» شناخته شد.
براساس این گزارش بخش حملونقل جادهای به عنوان یکی از مهمترین حوزههای اقتصاد حملونقلی کشور به شمار میرود، به طوری که حدود ۹۰ درصد از جابهجاییهای کالا و بار از طریق این بخش انجام میشود و در صورتی که مشکلی برای این حوزه رخ دهد، حوزه حملونقل کشوری از پای میافتد بنابراین توجه به این حوزه و نوسازی ناوگانهای جادهای باید به عنوان یکی از اصلیترین اهداف وزارت راه و شهرسازی به شمار رود.
به گفته وی، از سال ۹۷ مقرر شده بود جلسات پایش در حوزه مشکلات کامیون داران و رانندگان هر ماه برگزار شود اما در دو سال گذشته هیچ جلسه ای با هیچ یک از مدیران در این بخش برگزار نشده و مقرر شده بود این جلسات با حضور ارگان های دخیل و موثر در صنعت و معدن و وزارت راه وشهرسازی و نهادهای امنیتی برگزار شود اما متاسفانه این جلسات به صورت کامل تعطیل شده و کمیته راهبری در سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای برگزار نشده است.
او تاکید کرد: به طور قطع کشور نیاز به واردات و نوسازی کامیونها دارد اما به دلیل عوارض گمرکی بالا برخی توان ترخیص کشندههای خود را ندارند و منطقی به نظر نمیرسد کامیون ۵۰ سال کارکرد در جادهها باشد اما کشنده ۳ سال کار کرد در گمرک رو به فرسودگی پیشرود.
رئیس هیئت مدیره کانون سراسری کامیون داران ایران در ادامه تاکید کرد: برخی از کامیونداران توانایی نوسازی ناوگان خود را ندارد بهتر است دولت برخی معافیتها را در نظر گیرد تا کشندههای کشور در راستای نوسازی جهش پیدا کند البته خودروهای فرسوده میزان آلایندگی که ایجاد میکنند برای محیط زیست پیرامون بسیار مضر است، همچنین ناوگان حمل و نقل کشور آسیب میزنند و با افزایش سن این خودروها هزینه تعمیرات و نگهداری سرسامآوری را برای رانندگان ایجاد میکند و به طور کلی سراسر زیان و ضرر را برای راننده و ترانزیت کشور دارند.
وی گفت: واردات کشندهها باید صورت گیرد اما باید هدفدار باشد و در گذشته واردات کشندهها به عهده وزارت راه و شهرسازی بود اما هماکنون بخشی از مجوزهای واردات کشندهها برعهده وزارت صمت است و طی چند سالگذشته افرادی بدون ثبت سفارش تعدادی کشنده را دپو کردند و برخی از رانندگان به امید ترخیص پولاهایشان را به واسطهها دادند اما کامیونها ترخیص نشد و موجب ناراحتی و اعتراض رانندگان کشور شد. کشور باید برای واردات ماشین سنگین به روش اصولی اقدام کند و واردات ماشینهای سنگین و باری نیاز اساسی کشور خواهد بود زیرا همه کشورها برای انتقال کالا و محمولههای مورد نیاز به این کشندهها دارند.
وی تصریح کرد: ۴۰ هزار دستگاه تا به امروز کامیون وارد کرده اند که از این تعداد تنها ۲۵ هزار دستگاه پلاک شده و مابقی هم در طرح جدید متوقف شده اند این در حالی است که تعداد کل ناوگان کامیونی در کشور تا به امروز تنها ۴۳۰ هزار دستگاه است که با همین تعداد تنها ۵۰ میلیون تن بار جابه جا می شود که به عبارتی می شود میانگین ۷۳ هزار دستگاه در روز بار جابه جا می کنند.
حوزه حملونقل جادهای یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی کشور به شمار میرود به طوری که طبق آماری که جواد هدایتی مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای به باشگاه خبرنگاران اعلام کرده است میزان حجم ترانزیت کالا در جاده های توسط ناوگان حمل ونقل جاده ای طی ۸ ماه گذشته ۸ ونیم میلیون تن بوده که پیش بینی می شود این میزان ترانزیت تا پایان سال به ۱۲ میلیون تن برسد.
به گفته مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری، در حال حاضر حجم ترددها در مرزهای کشور به ماهیانه ۱۲۰ هزار دستگاه رسیده که در تاریخ پایانه های مرزی بی سابقه است و همین امر باعث شده که حجم تردد ها به شدت افزایش یافته است
بنابراین باتوجه به این میزان از جابه جایی کالا در جاده های کشور دولت باید اقدامات گستردهای را جهت نوسازی ناوگانهای جادهای در دستور کار خود قرار دهد چراکه به گفته بسیاری از مسئولان این بخش، میزان فرسودگی ناوگان حوزه جادهای تشدید شده و همین موضوع در آینده نزدیک برای حوزه حملونقل جادهای دردسرساز خواهد شد. امیدواریم دولت هرچه سریعتر با اجرایی کردن طرح کلید به کلید و بریدن پای دلالان بتواند حوزه حملونقل جادهای و رانندگان را بهتر از گذشته حمایت کند.