سایر زبان ها

صفحه نخست

سیاسی

بین‌الملل

ورزشی

اجتماعی

اقتصادی

فرهنگی هنری

علمی پزشکی

فیلم و صوت

عکس

استان ها

شهروند خبرنگار

وب‌گردی

سایر بخش‌ها

رسم جالب شب یلدا در تهران قدیم

بر خلاف سنت اکثریت پایتخت‌نشین‌های قدیم که شب یلدا را نمادی از برکت و فراونی نعمت می‌دانستند، عده‌ای به نحس بودن چنین شبی باور داشتند.

آن‌طور که در برخی منابع مکتوب تاریخی آمده، برخی از تهران‌نشین‌ها که احتمالاً اصالت تهرانی هم نداشته‌اند، سرمای سوزناک زمستان و تاریکی بلندترین شب سال را اتفاق ترسناک و دلهره‌آوری می‌دانستند و از بیم آسیب دیدن در چنین شبی به درگاه خداوند پناه می‌بردند.

اردشیر آل عوض، محقق فرهنگ عامه، می‌گوید: «عده‌ای که عمدتاً از مهاجران تهران قدیم بوده‌اند به نحس بودن شب یلدا باور داشتند و اعتقادشان بر این بود که در چنین شبی باید بیدار ماند. ابوالقاسم انجوی شیرازی در کتاب «جشن‌های زمستانی» نقل می‌کند که در تهران ۱۵۰ سال پیش، هنگام اذان صبح روز اول دی، مردان مذهبی و روحانیون در هر محله‌ای به پشت‌بام خانه‌ها می‌رفتند و تا طلوع آفتاب دعا و مناجات می‌خواندند. در بسیاری از محله‌های تهران اتاقک‌هایی وجود داشت و «شب‌خوان‌ها» در این اتاقک‌ها دعا و مناجات می‌خواندند. شب‌خوان‌ها بعد از طلوع آفتاب، جلو خانه‌ها را برف‌روبی و آب و جارو می‌کردند و معتقد بودند هر فردی تا ۴۰ روز این اعمال را انجام بدهد حاجت‌روا خواهد شد.»

اکثریت مردم تهران، اما شب یلدا را با دورهمی سپری می‌کردند که با چاشنی دعا و نیایش همراه بوده است. آل عوض می‌گوید: «نقل است که در جشن شب یلدا، پس از خوردن شام و نوشیدن چای که دور کرسی انجام می‌گرفت، پدر خانواده یا بزرگ‌تر کارد را بر می‌داشت تا هندوانه را ببرد. آن‌طور که انجوی شیرازی در کتاب «جشن‌های زمستانی» نوشته، بزرگ‌تر خانواده قبل از بریدن هندوانه دعایی با این مضمون را زمزمه می‌کرد: «خدایا به شهر و وطن ما برکت عطا بفرما. بهاری را که در پیش داریم پرباران، کشت و زرع ما را پربرکت، درختان باغ ما را بارور کن. شهر‌های وطن ما را آبادان و بزرگان مملکت ما از بلایا محفوظ بدار. بیماران ما را شفای عاجل مرحمت کن. قرض قرض‌داران را ادا کن. خانواده ما را تا سال آینده از بلایای زمینی و آسمانی محفوظ بدار. کسب و کار ما را رونق و برکت عطا بفرما.» بعد هم اعضای خانواده صلوات می‌فرستادند و بزرگ‌تر خانواده هندوانه را بزرگ‌تر می‌برید.»

انتخاب مکان مناسب برای دورهمی شب یلدا یکی دیگر از سنت‌های تهران قدیم بوده که برخی آن‌ها با گذشت زمان بسیار کمرنگ شده است. آل‌عوض در این‌باره می‌گوید: «طبق سنت دیرینه تهرانی‌ها، اگر خانواده‌ای عروس عقد کرده داشت، او را با طبق، آجیل، شیرینی و حلوای مخصوص و لباس و زیروآلات و حنا به خانه پدر عروس می‌بردند. عده دیگری از مردم شب یلدا را در قهوه‌خانه‌ها سپری می‌کردند تا طولانی‌ترین شب سال به پایان برسد و بعد به خانه برگردند. این عده شب یلدا را با تماشای نقالی و ترنابازی که در قهوه‌خانه‌ها رواج داشت، می‌گذراندند.»

منبع : همشهری آنلاین

برچسب ها: رسم قدیمی ، یلدا شو
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱۴
در انتظار بررسی: ۰
ناشناس
۱۶:۰۷ ۲۶ آذر ۱۴۰۲
چه بد که شب یلدا شده وسیله لاکچری بازی.
چقدر خوبه که کار های دیگری در این شب انجام داد و کنار خانواده بود.
در تاریخ ایران جشن هایی مثل شب یلدا و ... فقط برای خوشحالی برای مردم ایجاد شده. چطور در زمان ولادت امامان جشن و ... به راحه و موقع شب یلدا .......
ناشناس
۱۹:۱۱ ۲۵ آذر ۱۴۰۲
تهران نه خیلی قدیم که یک روستا بوده
ناشناس
۱۰:۵۴ ۲۵ آذر ۱۴۰۲
شب یلدا و هر مراسم دیگری که نیاز به سور و سات داشته باشد برای پولدارها و نور چشمی ها مبارک و میمون و برای ما اکثریت مردم ایران که بی پول و پارتی هستیم نحس است
ناشناس
۱۹:۱۲ ۲۵ آذر ۱۴۰۲
اون سور ساتی که تو منظورته هیچکس نداره
عمار .
۲۱:۳۸ ۲۴ آذر ۱۴۰۲
به نام خداوند جان و خرد : باید چند روز قبل از شب‌های اعیاد ایرانی باستانی سنتی و قبل از شب‌های اعیاد مختلف اسلامی دولتهای اسلامی به شماره حسابهای بانکی سرپرستان خانوارهای یارانه بگیر معیشتی یارانه خرید معیشتی اعیاد مختلف را واریز کنند تا همه ایرانیان در شب‌های اعیاد دل شاد شوند و جلوی اعضای خانواده خود شرمنده خجالت زده بی پولی از سر فقر فلاکت مطلق نشوند و این سنت حسنه پرداخت یارانه معیشتی اعیاد مختلف باید به صورت سیستماتیک نسل به نسل از طرف دولتهای اسلامی برای مردم اقشار ضعیف جامعه زیر زیر زیر خط فقر ادامه یابد . والسلام و صلوات التماس دعا .
ناشناس
۱۸:۵۵ ۲۴ آذر ۱۴۰۲
شب یلدا برای مسولیت دزد اختلاسگر خوبه برای ما شب شرمندگی جلوی زن بچه هست
ناشناس
۱۸:۲۹ ۲۴ آذر ۱۴۰۲
چه رسمی
ناشناس
۱۸:۲۴ ۲۴ آذر ۱۴۰۲
شب یلدا
ناشناس
۱۸:۱۴ ۲۴ آذر ۱۴۰۲
و حالا باید دنبال بارش باران باشیم. خدایا باران بفرست برامون. الهی آمین
ب
۱۷:۱۲ ۲۴ آذر ۱۴۰۲
چه رسمی
ناشناس
۱۵:۴۹ ۲۴ آذر ۱۴۰۲
ممکنه ترس برگرفته از کتابها و داستانهای دیو و اهریمن بوده که شب یلدا دورهم میخواند؟
ناشناس
۱۵:۳۴ ۲۴ آذر ۱۴۰۲
شب خوبی نخواهد بود
ناشناس
۱۵:۳۳ ۲۴ آذر ۱۴۰۲
من ماندم شب یلدا میشه هندوانه خورد یه کمی به خودمان بیایم
فریاد
۱۸:۰۷ ۲۴ آذر ۱۴۰۲
داداش من هم که جمله تورا خواندم در خلقت خدا ماندم تو تقصیر نداری من هم که جای تو بودم می‌ماندم اما کجا آن را نمی‌دانم